Sejm przyjął w czwartek ustawę o ratyfikacji Konwencji ramowej Rady Europy o wartości dziedzictwa kulturowego dla społeczeństwa. Jej celem są wspólne działania na rzecz ochrony i udostępniania dziedzictwa kulturowego.
Za ustawą głosowało 440 posłów, przeciw było 4, od głosu wstrzymało się 9 posłów.
„Celem Konwencji sporządzonej w Faro dnia 27 października 2005 r. są wspólne działania na rzecz ochrony i udostępniania dziedzictwa kulturowego, wzmacnianie jego roli w budowaniu tożsamości i różnorodności, a tym samym pokojowego dialogu pomiędzy wspólnotami tworzącymi dziedzictwo europejskiego kręgu kulturowo-cywilizacyjnego” – mówił podczas pierwszego czytania rządowego projektu ustawy na posiedzeniu połączonych Komisji Kultury i Środków Przekazu oraz Spraw Zagranicznych sekretarz stanu w MSZ Piotr Wawrzyk.
Jak wyjaśnił, ze względu na swój ramowy charakter Konwencja tworzy wyłącznie ogólne zobowiązania do określonego działania „dopuszczając jednocześnie możliwość przyjęcia alternatywnych rozwiązań wynikających z tradycji prawnej danego państwa i prowadzonej przez nie polityki”.
„Bezpośrednią przyczyną rozpoczęcia prac nad tekstem Konwencji była chęć reakcji na ogromne zniszczenia w zasobach dziedzictwa kulturowego dokonane w trakcie działań wojennych w byłej Jugosławii. Zapisy Konwencji podkreślają rolę dziedzictwa kulturowego w budowaniu pokojowego i demokratycznego społeczeństwa” – podkreślił Wawrzyk.
Konwencja weszła w życie 1 czerwca 2011 r. „Zawarte w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka prawo każdego człowieka do swobodnego uczestniczenia w życiu kulturalnym obejmuje także prawo do dziedzictwa kulturowego. Państwa-strony Konwencji potwierdziły uznanie przynależności prawa do dziedzictwa kulturowego do kategorii praw człowieka” - zauważył.
„Celem Konwencji jest także uznanie indywidualnej, a więc każdego człowieka, jak i zbiorowej, czyli poszczególnych wspólnot, odpowiedzialności za dziedzictwo kulturowe. Obowiązek stworzenia przez Rzeczpospolitą warunków umożliwiających upowszechnianie i równy dostęp do dóbr kultury oraz zapewnienie każdemu wolności korzystania z tych dóbr wynika bezpośrednio z art. 6 ust. 1 i art. 73 konstytucji” – wskazał Wawrzyk.
Jak przypomniał, definicja dziedzictwa kulturowego w polskim systemie prawnym pojawiła się wyłącznie w ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą konwencjach międzynarodowych. „Dotychczasowe definicje enumeratywnie wskazywały zakres tego pojęcia. Definicja wprowadzana przez Konwencję ma charakter najszerszy, definiując dziedzictwo nie poprzez jego składniki, ale funkcję dla społeczności” - zaznaczył.
„W zakresie praw i obowiązków związanych z dziedzictwem kulturowym państwa-strony Konwencji będą zobligowane do uznania prawa każdego człowieka lub wspólnoty do korzystania z dziedzictwa kulturowego oraz możliwości jego wzbogacania. Prawo to nie będzie mogło podlegać innym ograniczeniom niż ograniczenia wynikające z interesu publicznego oraz praw i wolności innych osób” - mówił Wawrzyk.
Podkreślił także, że ratyfikowanie Konwencji będzie stanowiło wyraz poparcia Rzeczpospolitej dla podejmowanych przez Radę Europy starań mających na celu „budowanie europejskiej wspólnoty w oparciu o dziedzictwo kulturowe poszczególnych wspólnot zamieszkujących Europę”. „Nie powinno być ono źródłem konfliktów, ale stanowić wspólne dziedzictwo kulturowe” - powiedział.
Sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Jarosław Sellin dodał, że państwa-strony Konwencji zobowiązują się do wykorzystywania technologii cyfrowych w celu „zwiększenia dostępu do dziedzictwa kulturowego oraz korzyści z niego wynikających”. „Ratyfikacja Konwencji przyczyniłaby się też do bardziej efektywnej identyfikacji, badania, interpretacji, ochrony, konserwacji i prezentacji dziedzictwa kulturowego” – zaakcentował. (PAP)
akn/ aszw/
