Obraz „Ekstaza świętego Franciszka” El Greca pochodzący ze zbiorów Muzeum Diecezjalnego w Siedlcach. Fot. PAP/R. Pietruszka
Siedem obrazów hiszpańskiego artysty El Greca prezentuje wystawa „Ars Sacra El Greco”, którą do końca listopada można oglądać w Muzeum Diecezjalnym w Siedlcach. Sześć z nich przyjechało na ekspozycję z Hiszpanii i Austrii, jedno - „Ekstaza św. Franciszka” - pochodzi ze zbiorów placówki.
"Ekstaza św. Franciszka" to - jak poinformowali organizatorzy wystawy - "najznamienitsze dzieło sztuki hiszpańskiej w Polsce". "Obraz powstał w okresie największego rozkwitu Hiszpanii w tzw. złotym wieku. Przyciąga turystów i miłośników malarstwa z regionu, jak i znawców sztuki nawet z odległych krajów, choćby z Japonii" - poinformował dyrektor Muzeum Diecezjalnego w Siedlcach dr Robert Mirończuk.
Obraz został odkryty w 1964 r. na plebanii w Kosowie Lackim przez dwie młode badaczki sztuki, Izabellę Galicką i Hannę Sygietyńską, które zwróciły uwagę na "zniszczony, pociemniały obraz", który wisiał nad kanapą. Po raz pierwszy "Ekstazę św. Franciszka" udostępniono zwiedzającym w 2004 r. w Muzeum Diecezjalnym w Siedlcach. Niedawno dzieło poddano gruntownej renowacji.
"Od niedawna udostępnione publiczności dzieło, ukazujące Świętego Stygmatyka, fascynuje postacią ukazaną w specyficznej dla malarza manierze, która skupiając na sobie uwagę oglądającego, niepostrzeżenie przenosi go w nieznaną, a zarazem niezwykłą sferę niebiańską, boską. Fenomenalnie ujęta kompozycja z roziskrzonym światłem i niezwykłą kolorystyką czynią postać św. Franciszka ekstatyczną, niezwykle uduchowioną, odmaterializowaną, ukazując zwykłym śmiertelnikom istnienie realnego pozaziemskiego świata" - ocenił dr Mirończuk.
Kustosz Muzeum Diecezjalnego w Siedlcach Dorota Pikula powiedziała, że obraz namalowano w latach 1575-80, by potem mógł stać się wzorem dla kolejnych. Poinformowała, że z ponad 100 płócien El Greca obejmujących modlitwę, medytację, stygmatyzację, bądź ekstazę świętego Franciszka, ten "należy do najwcześniejszych".
Pikula zwróciła uwagę, że dla historyków sztuki "twórczość El Greco ma szczególny wymiar". "Nikt, poza El Greco, nie malował obrazów z takim rozedrganiem barwnym, z takim wibrującym, niezwykle oryginalnym i niepowtarzalnym światłem. Nikt nie nasycał swoich dzieł, tak jak on, wizyjnością. I teraz już sami możemy to zobaczyć i rozsmakować się w sztuce tego wyjątkowego Hiszpana" - wskazała.
Obok "Ekstazy św. Franciszka" na wystawie obejrzeć można inne obrazy El Greca: "Św. Weronika z chustą" (z Museo de Santa Cruz de Toledo), "Ukrzyżowanie z widokiem Toledo" (z Coleccion Banco Santander), "Św. Franciszek w ekstazie" (z kolekcji prywatnej w Wiedniu), "Ukrzyżowanie" (z Museo del Greco w Toledo), "Święty Franciszek z bratem Leonem medytujący o śmierci" (z Cabildo Primado w Toledo), "Św. Franciszek z bratem Leonem" (z Real Colegio Seminario de Corpus Cristi Valencia-Museo del Patriarca).
Wystawę zorganizowano z okazji 100-lecia odzyskania niepodległości przez Polskę oraz 100-lecia utworzenia Muzeum Diecezjalnego w Siedlcach.Ekspozycja została objęta patronatem prezydenta Andrzeja Dudy.
El Greco, właściwie Domenikos Theotokopulos (ur. ok. 1541 r. w Fodele lub w Kandii na Krecie - zm. 7 kwietnia 1614 r. w Toledo) był hiszpańskim malarzem, rzeźbiarzem i architektem pochodzenia greckiego. Krytycy uważają, że był jednym z najwybitniejszych przedstawicieli manieryzmu, a jego twórczość ukształtowały idee kontrreformacji i wizje hiszpańskich mistyków.(PAP)
autor: Grzegorz Janikowski
gj/ itm/
