Wnętrze kolegiaty pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Świata w Stargardzie. Trwają prace przy rekonstrukcji sklepień nad prezbiterium świątyni. Fot. PAP/M. Bielecki
Trwają prace m.in. przy rekonstrukcji sklepień nad prezbiterium Kolegiaty pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Świata w Stargardzie (Zachodniopomorskie). Świątynia jest kompleksowo remontowana po raz pierwszy od ponad stu lat.
"Kiedy wchodziliśmy na ten obiekt, właściwie nie wiadomo było, czego można oczekiwać – został bardzo solidnie przemalowany, przemurowany, sklepienia także były w różnym stanie. Było bardzo wiele różnych warstw historycznych i właściwie nie wiadomo było, do czego dążyć" – powiedział PAP prof. Dariusz Markowski z Katedry Konserwacji-Restauracji Sztuki Nowoczesnej i Współczesnej UMK w Toruniu.
Jak wyjaśnił, po wielu badaniach można było stwierdzić, że zachowane zostały cztery warstwy chronologiczne, przy czym ostatnia to warstwa z lat 70. XX w. "zupełnie nie do przyjęcia" jako "swobodna kreacja artystyczna odbiegająca od rangi" świątyni.
"Udało się znaleźć część warstw historycznych z początku XX w., trochę też baroku, ale moim zdaniem jest go tak niewiele, że trudno mówić o warstwach barokowych" – zaznaczył konserwator dzieł sztuki.
Wskazał, że podjęto decyzję o przywróceniu dekoracji stworzonych na początku XX w. przez architekta Heinricha Denekego. "Rekonstrukcja jest w tym przypadku uzasadniona, ponieważ mamy zachowaną część dekoracji, mamy też bardzo dobrze zachowane zdjęcia historyczne" – powiedział prof. Markowski.
"Remont stulecia" kolegiaty rozpoczął się w 2020 r. Wykonano renowację elewacji od strony wschodniej, instalacje zewnętrzne do oświetlenia świątyni i lampy zewnętrzne, trwają prace przy malaturze chóru i jego sklepienia.
"Zakres prac jest ogromny, w kościele nie było renowacji od 1905 r. Wymieniane są wszystkie instalacje – elektryczna, zabezpieczenia przeciwpożarowego, wymieniane będą posadzka i nagłośnienie; będziemy mieć także nowe organy" – powiedział proboszcz parafii NMP Królowej Świata w Stargardzie ks. dr Janusz Posadzy.
Zaznaczył, że remont kolegiaty ma wielkie znaczenie dla miasta. "To pomnik historii, który zwraca uwagę nie tylko mieszkańców, ale i przybywających turystów; mam nadzieję, że po renowacji będzie ich jeszcze więcej. Chcielibyśmy poszerzyć projekt m.in. o windę i zabudowanie krenelażu. Staramy się o przychylność dla tych planów w resorcie kultury" – powiedział ks. Posadzy.
Środki na remont kolegiaty zostały przekazane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego – dofinansowanie unijne wyniosło ponad 17,6 mln zł, całkowity koszt remontu to 21 mln zł.
Kolegiata pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Świata jest jedną z najstarszych i największych gotyckich świątyń Pomorza Zachodniego. Od ponad 700 lat istnieje w formie ceglanej trzynawowej bazyliki z prezbiterium otoczonym obejściem i wieńcem kaplic oraz dwoma wieżami przy fasadzie zachodniej.
Kościół zaliczany jest do wybitniejszych przykładów późnośredniowiecznego budownictwa sakralnego. Jego wznoszenie rozpoczęto w 1292 r. i prowadzono z przerwami do końca XV w. Mimo późniejszych przebudów, świątynia zachowała do naszych czasów kształt uzyskany w średniowieczu. Od połowy XVI wieku do 1945 r. kościół służył protestantom.
W 1945 r. świątynia uległa częściowemu zniszczeniu. Przystąpiono do jej zabezpieczenia i odbudowy. W maju 1947 r. została poświęcona; w następnym roku władze wydały zakaz wchodzenia do środka i odprawiania mszy - zakaz trwał aż do czasu erygowania nowej parafii w 1957 r. Poświęcenia kościoła dokonał 30 listopada 1957 r. prymas Polski kard. Stefan Wyszyński.(PAP)
autorka: Elżbieta Bielecka
emb/ pat/
