Ukazała się edycja Rocznika Tatarów Polskich za 2022 rok – najstarszego pisma tej społeczności w naszym kraju. Są w nim teksty poświęcone nie tylko historii czy kulturze, ale też teraźniejszości Tatarów i muzułmanów w Polsce i za granicą.
To dziewiąty tom drugiej serii Rocznika Tatarów Polskich, czyli w sumie 23., licząc od pierwszego przedwojennego wydania. Periodyk wydał Muzułmański Związek Religijny w RP dzięki dotacji z MSWiA.
Prezentacja pierwszego tomu Rocznika Tatarskiego odbyła się w 1932 r. w Wilnie. Redakcja pisma zawiązała się dwa lata wcześniej pod kierownictwem Leona Najmana Mirzy Kryczyńskiego, jednego z wybitnych liderów przedwojennej społeczności tatarskiej.
Do 1939 r. ukazały się trzy tomy Rocznika. Tom czwarty, przewidziany na rok 1940, zaginął w czasie II wojny światowej. Reaktywowany w 1993 r. przez Związek Tatarów RP periodyk zaczął być wydawany jako Rocznik Tatarów Polskich. W latach 1993-2006 ukazało się jedenaście numerów rocznika i dwa razy tyle suplementów. Wtedy jednak wydawanie czasopisma zawieszono, bo nie znaleziono pieniędzy na kolejne publikacje.
Udało się je wznowić (jako drugą serię) w 2014 r., dzięki dotacji, którą otrzymał Muzułmański Związek Religijny w RP – najstarsza w kraju organizacja polskich wyznawców islamu, którymi są w większości polscy Tatarzy. Czasopismo ma charakter naukowy i literacko-społeczny, można tam znaleźć teksty autorów z ośrodków akademickich w Polsce i za granicą, m.in. Tatarów z Krymu.
"Praca nad tegorocznym Rocznikiem Tatarów Polskich trwała dość długo, co wiązało się z koniecznością przetłumaczenia wielu artykułów. To z kolei stanowi efekt współpracy z autorami m.in. z Azerbejdżanu i Tatarstanu. Chcemy systematycznie rozszerzać krąg tematów wiążących się z – szeroko rozumianą – historią oraz współczesnością narodów turkijskich" – powiedział PAP redaktor prowadzący RTP Musa Czachorowski.
W tegorocznym numerze periodyku znalazło się kilkanaście artykułów. To m.in. tekst prof. Jana Tyszkiewicza o "złotym łuku" huńskiego wodza, odkrytym w Jakuszowicach w grobie pochodzącym z początku V w. Dr Julia Krajcarz przygotowała tekst na temat zapożyczeń orientalnych w polszczyźnie, na przykładzie użycia słowa "majdan".
Dr Amet-chan Szejchumierow, pracownik naukowy Instytutu Historii im. Mardżaniego Akademii Nauk Tatarstanu w Kazaniu, opublikował w RTP tekst związany z wojskowością Chanatu Krymskiego, a Jusif Agajew z Azerbejdżanu – o starodawnej turkijskiej sztuce wojennej. Można też znaleźć tam kolejny artykuł o Tatarach z Dolnego Śląska czy o publikacjach Muzułmańskiego Związku Religijnego w RP z lat 2020-2021.
Ilu jest obecnie Tatarów w Polsce, dokładnie nie wiadomo. W środowisku tej mniejszości działa Muzułmański Związek Religijny w RP oraz Związek Tatarów RP, który w tym roku obchodził 30-lecie istnienia.
MZR liczbę polskich muzułmanów, w większości właśnie pochodzenia tatarskiego, szacuje na ok. 5 tys. osób. Największe ich skupiska są w woj. podlaskim. W poprzednim spisie powszechnym przeprowadzonym w Polsce (danych ze spisu z 2021 r. jeszcze nie ma) pochodzenie tatarskie zadeklarowało niespełna 2 tys. osób.(PAP)
Autor: Robert Fiłończuk
rof/ joz/