Cerkiew Zwiastowania Przenajświętszej Bogurodzicy im. św. Jana Teologa w Supraślu. Fot. PAP/A. Reszko
W prawosławnym klasztorze w Supraślu k. Białegostoku poświęcona została w niedzielę po remoncie XIX-wieczna cerkiew św. Jana Teologa. Modlono się m.in. w intencji działalności Katedry Teologii Prawosławnej Uniwersytetu w Białymstoku, obchodzącej swoje święto.
Cerkiew Jana Teologa (początkowo drewniana) była pierwszą świątynią w monasterze Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Supraślu; powstała w 1501 r.
Obecna świątynia pochodzi z XIX w. W latach 1939-40 zdewastowały ją wojska sowieckie, tworząc w budynkach monasterskich koszary wojskowe. W głównej klasztornej cerkwi Zwiastowania NMP zorganizowano wtedy warsztaty wojskowe, a w świątyni pod wezwaniem św. Jana Teologa - kuchnię i stołówkę.
W 1944 r. wycofujące się wojska niemieckie wysadziły w powietrze główną cerkiew klasztoru. Jej odbudowa rozpoczęła się dwadzieścia lat temu, wciąż trwają prace wykończeniowe wewnątrz, odtwarzane są freski.
Po wojnie mniejsza cerkiew św. Jana Teologa stała się świątynią parafialną, zaś pozostałe budynki monasterskie zostały przejęte przez Skarb Państwa. Obecnie cały klasztor stanowi własność Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Działa tam m.in. Muzeum Ikon (oddział Muzeum Podlaskiego w Białymstoku) i Akademia Supraska.
W niedzielę cerkiew Jana Teologa została poświęcona po kilkuletnim remoncie, obejmującym m.in. wykonanie polichromii. Uroczystej liturgii przewodniczył zwierzchnik Cerkwi w Polsce metropolita Sawa.
Modlono się też w intencji działalności Katedry Teologii Prawosławnej Uniwersytetu w Białymstoku. 12 lutego przypada bowiem w Kościele prawosławnym dzień poświęcony patronom tej katedry, trzem wielkim hierarchom: Bazylemu Wielkiemu, Janowi Złotoustemu, zwanemu też Chryzostomem, i Grzegorzowi Teologowi.
Katedra Teologii Prawosławnej Uniwersytetu w Białymstoku to jedyna w kraju taka placówka akademicka. Uważana jest za kontynuatorkę naukowych badań teologicznych prowadzonych w okresie międzywojennym przez Studium Teologii Prawosławnej na Uniwersytecie Warszawskim, współpracuje z placówkami naukowymi za granicą, m.in. w Grecji, Francji i Stanach Zjednoczonych.
Katedra zajmuje się działalnością dydaktyczną (prowadzi zajęcia na różnych wydziałach uczelni), pracą naukową i wydawniczą. W tym roku akademickim uruchomiła nowy kierunek studiów podyplomowych - teologię prawosławną i ikonografię. Jak powiedział PAP szef katedry ks. dr Marek Ławreszuk, podpisana została umowa ze szkołą ikonograficzną w Bielsku Podlaskim, dzięki czemu absolwenci tych studiów będą mogli wiedzę teoretyczną o ikonach poszerzać o praktykę w bielskiej placówce.
Wcześniej przez dwa lata katedra prowadziła studia podyplomowe przygotowujące do zarządzania parafiami i instytucjami kościelnymi. Wydaje też własne czasopismo naukowe - "Elpis" (z greckiego - nadzieja), które jest kontynuacją przedwojennego czasopisma Studium Teologii Prawosławnej Uniwersytetu Warszawskiego. Takie studium istniało przez 14 lat, do wybuchu II wojny światowej. Prowadzi też wykłady otwarte, w ramach Wszechnicy Kultury Prawosławnej.
Po II wojnie światowej teologia prawosławna od 1957 r. wykładana jest w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie. W Warszawie istnieje także Prawosławne Wyższe Seminarium Duchowne.
Na Uniwersytecie w Białymstoku działa również Katedra Teologii Katolickiej. Kiedy powstawały obie katedry, mówiono o pomyśle utworzenia w przyszłości wydziału teologicznego. Na razie jednak takich planów władze uczelni nie mają. (PAP)
rof/ akw/
