W Centrum Dziedzictwa Szkła w Krośnie powstają witraże dla rekonstruowanej od ponad dwóch lat XVIII-wiecznej synagogi z Połańca. Budowla powstaje przy Rynku Galicyjskim w Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku.
Specjaliści z Krosna mają wykonać pięć witraży okiennych oraz szyby dla kilkunastu okien. "Rozpoczęte dwa miesiące temu prace planujemy zakończyć na początku przyszłego roku" - powiedział we wtorek PAP dyrektor operacyjny Centrum Dziedzictwa Szkła Stefan Dziadosz.
Przypomniał, że każde okno "było przeszklone archaicznymi szybami". "Stosowana do ich wytwarzania technologia znana była jeszcze na początku XIX wieku. Szkła dla synagogi z Połańca wytwarzano metodą ręczną. Było ono pofałdowane, z pęcherzykami powietrza i często zanieczyszczone. Korzystając z tej zapomnianej już technologii tworzymy takie same witraże" - zauważył Dziadosz.
W rekonstrukcji witraży pracownikom CDS pomaga zachowana dokumentacja, m.in. ich zdjęcia i rysunki. Witraże wykonuje współpracujący z krośnieńskim CDS plastyk Piotr Cieślik.
W sanockim skansenie synagoga rekonstruowana jest od ponad dwóch lat. Obecnie gotowa jest jej bryła. Aktualnie trwają pracę we wnętrzu rekonstruowanego obiektu. Odtwarzane są podłogi, stropy oraz zwierciadlane sklepienie synagogi.
Synagoga ma 22 m długości i 11 m szerokości. Istniała już w pierwszej połowie XVIII w. Wielokrotnie była remontowana; zniszczeniu uległa w czasie II wojny światowej.
Obiekt rekonstruowany jest na podstawie dokumentacji przekazanej przez Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk oraz Zakład Architektury Polskiej Politechniki Warszawskiej. Synagoga budowana jest ze środków własnych muzeum. Rekonstruowana jest przy Rynku Galicyjskim w pobliżu kościoła katolickiego i cerkwi greckokatolickiej.
Replika Rynku z przełomu XIX/XX w. pokazuje jego funkcje społeczne, gospodarcze i kulturowe. Wokół wybrukowanego kocimi łbami, liczącego 5,5 tys. mkw. placu, stoi 29 drewnianych budynków.(PAP)
autor: Alfred Kyc
edytor: Agata Zbieg
kyc/ agz/