Święto Chanuka w Warszawie. 2011 r. Fot. PAP/A. Hrechorowicz
Przedstawiciele organizacji żydowskich, władz miasta i ambasady Izraela wezmą udział w zapaleniu pierwszej świecy chanukowej. Uroczystość, która odbędzie się w niedzielę na stołecznym pl. Grzybowskim, zainauguruje żydowskie święto świateł - Chanukę.
Zapalenie pierwszej świecy zapoczątkuje ośmiodniową celebrację święta Chanuka. Podczas uroczystości będzie można posłuchać chanukowych piosenek w wykonaniu chóru Clil oraz skosztować tradycyjnych, koszernych pączków. W kalendarzu żydowskim Chanuka rozpoczyna się zawsze 25. dnia miesiąca Kislew; w tradycyjnym kalendarzu jej obchody przypadają od listopada do grudnia.
Chanuka jest jednym z najradośniejszych świąt żydowskich, obchodzonym przez osiem dni. Każdego z nich po zapadnięciu zmroku Żydzi zapalają jedną świecę na chanukowym dziewięcioramiennym świeczniku - chanukiji. Na dziewiątym, pomocniczym ramieniu świecznika znajduje się szames - świeczka, od której płomienia odpala się kolejne. Nazwa święta pochodzi od czasownika chanach oznaczającego poświęcać, inaugurować.
"Chanuka jest świętem, podczas którego celebrujemy wolność religijną. Przypomina nam o tym, że każdy człowiek ma prawo do praktykowania swojej religii, zgodnie ze swoją tradycją. Niech tegoroczna Chanuka zainspiruje nas do pogłębiania szacunku i zrozumienia dla drugiego człowieka" - mówi naczelny rabin Polski Michael Schudrich.
Święto świateł upamiętnia zwycięstwo Machabeuszy nad Grekami. Gdy Grecy zdobyli Jerozolimę, ich władca Antioch IV zabronił żydowskich obrządków i nakazał prześladowanie niestosujących się do zakazu, a w Świątyni Jerozolimskiej ustanowił kult jednego z hellenistycznych bóstw. Żydzi pokonali najeźdźców w grudniu 164 r. przed Chrystusem.
Podczas ponownego uświęcenia Świątyni Jerozolimskiej wydarzył się cud - potrzebna do sprawowania obrządków oliwa paliła się przez osiem dni, choć przewidywano, że wystarczy jej zaledwie na jeden dzień. Od tamtej pory Żydzi, pamiętając o cudzie, zapalają w czasie Chanuki przez osiem dni chanukową świecę na chanukiji ustawianej przeważnie na parapecie okna w widocznym z ulicy miejscu.
Chanuka - jak podkreślają przedstawiciele Gminy Wyznaniowej Żydowskiej - to czas zadumy nad tradycją, ale również zabawy i radości, zwłaszcza dla najmłodszych. Najpopularniejszą zabawą chanukową dla dzieci jest tzw. drejdel, czyli czworoboczny bączek. Na jego ściankach znajdują się cztery hebrajskie litery: n, g, h, f/sz, które są pierwszymi literami zdania "Nes gadol haja szam", co oznacza "Cud wielki zdarzył się tam". Dzieci są także obdarowywane prezentami.
Tradycyjne potrawy chanukowe to m.in. przyrządzane na oleju na pamiątkę cudu placki ziemniaczane zwane latkes oraz nadziewane np. konfiturami pączki.
W niedzielę w południe Gmina Wyznaniowa Żydowska w Warszawie zaprasza również na wykłady i warsztaty w Austriackim Forum Kultury. O święcie Chanuka podczas późniejszego spotkania w Synagodze Nożyków opowie zaś Tomasz Krakowski. Odbędą się tam także warsztaty muzyczno-teatralne dla dzieci, które poprowadzą Anna Rozenfeld i Radek Polakowski z zespołu Sztetl. (PAP)
akn/ agz/
