Z inicjatywy Instytutu Polskiego w Wilnie została odsłonięta w środę w stolicy Litwy tablica pamiątkowa poświęcona Józefowi Mackiewiczowi – pisarzowi, publicyście i polskiemu działaczowi niepodległościowemu. Mackiewicz mieszkał w Wilnie w okresie międzywojennym i podczas II wojny światowej.
Marmurowa biała tablica, na której zostało wypisane imię i nazwisko pisarza oraz jego życiowe motto „Jedynie prawda jest ciekawa”, została umieszczona przy małej, wąskiej i krętej ulicy Literackiej na Starym Mieście, wśród innych znajdujących się tu około 200 dekoracyjnych tablic poświęconych pisarzom związanym z Wilnem i Litwą.
„Józef Mackiewicz to jeden z najbardziej intrygujących świadków historii XX wieku, jako wilnianin, ale też jako jeden z najlepszych pisarzy emigracyjnych, zasługuje na upamiętnienie w mieście, w którym żył i pracował” – podkreśla Instytut Polski w litewskiej stolicy.
W środę w Wilnie odbyła się też dyskusja pod tytułem „Jedynie prawda jest ciekawa” przypominająca, że Mackiewicz w swej twórczości dążył do ukazania prawdy, a jako pisarz chciał być wiarygodnym świadkiem historii, w której uczestniczył.
„Odsłonięcie tablicy i konferencja są kolejnym działaniem popularyzacji w Wilnie, na Litwie, osoby Józefa Mackiewicza” – powiedział PAP politolog z Uniwersytetu Witolda Wielkiego w Kownie i uczestnik dyskusji Andrzej Pukszto.
Podkreślił, że idee Józefa Mackiewicza dzisiaj są bardzo aktualne. „W obecnej sytuacji geopolitycznej, kiedy jesteśmy narażani na nieustanne +fake newsy+ wszelkiego rodzaju, jego postawa jest warta naśladowania – uważa politolog. – Mackiewicz przypomina nam, że powinniśmy bronić prawdy, prawdy historycznej, politycznej, kulturalnej, moralnej”.
W ocenie Pukszty zainteresowanie osobą i twórczością Mackiewicza na Litwie ostatnio wzrosło. „Na język litewski są przetłumaczone tylko trzy jego książki, ale są one bardzo popularne. Są wręcz rozchwytywane” – stwierdził ekspert.
Pukszto przypomniał, że w 2022 roku zostały zorganizowane dwie konferencji poświęcone Mackiewiczowi - w Domu Kultury Polskiej w Wilnie i na Uniwersytecie Wileńskim. Przed kilkoma laty z inicjatywy Litwinów i Polaków w Wilnie została odsłonięta tablica na domu, w którym przed II wojną światową mieszkali bracia Mackiewiczowie, a w miejscowości Czarny Bór odsłonięto kamień pamiątkowy przed domem, w którym mieszkał Józef Mackiewicz. W tym domu powstało też muzeum pisarza i jego twórczości.
Mieszkający w Wilnie Józef Mackiewicz i jego brat Stanisław Cat-Mackiewicz byli zwolennikami porozumienia polsko-litewskiego. Cat-Mackiewicz wydawał w okresie międzywojennym w Wilnie wpływowy dziennik "Słowo". Jego młodszy brat był dziennikarzem „Słowa”.
Po II wojnie światowej Józef Mackiewicz mieszkał w Londynie i Monachium. Jest autorem takich powieści jak "Droga donikąd", "Nie trzeba głośno mówić". Do jego najsłynniejszych dzieł należy powieść "Lewa wolna", która w przejmujący sposób opisuje dramatyczne wydarzenia z wojny polsko-bolszewickiej i zagrożenie komunizmem.
Z Wilna Aleksandra Akińczo (PAP)
aki/ ap/
