W Zwierkach koło Zabłudowa (Podlaskie) odbyły się dwudniowe cerkiewne uroczystości ku czci męczennika Gabriela - świętego Ziemi Białostockiej i patrona prawosławnej młodzieży. Zwierki to jego rodzinna miejscowość.
Głównej liturgii w tamtejszej cerkwi przewodniczył abp Jakub, ordynariusz prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej.
Obchody rozpoczęły się w poniedziałek po południu, a część wiernych przybyła na nie w pieszych pielgrzymkach. Największą z nich była pielgrzymka z Białegostoku, rokrocznie organizowana przez Bractwo Młodzieży Prawosławnej miejscowej diecezji.
Wzięło w niej udział ok. 350-400 osób. To mniej niż zwykle, co - zdaniem organizatorów - miało związek z tym, że tegoroczne obchody w Zwierkach, zawsze przypadające 2-3 maja, zbiegły się w czasie ze Świętami Wielkanocnymi w Cerkwi i innych obrządkach wschodnich.
W związku z uroczystościami, relikwie męczennika Gabriela zostały w poniedziałek przewiezione do cerkwi w Zwierkach z prawosławnej katedry św. Mikołaja w Białymstoku, gdzie są przechowywane od ponad 20 lat.
Męczennik Gabriel pochodził ze Zwierek. Urodził się tam w 1684 r. w pobożnej, prawosławnej rodzinie chłopskiej. Gdy miał 6 lat, został w nieznanych okolicznościach uprowadzony z domu i zamordowany; po odnalezieniu ciała na łące niedaleko wsi, pochowano je na cmentarzu w rodzinnej miejscowości.
Po prawie 30 latach, kiedy szukano miejsc do pochówku zmarłych w wyniku epidemii, przypadkowo naruszono grób chłopca. Odkryto wówczas, że jego ciało nie uległo rozkładowi. Gdy przeniesiono je uroczyście do krypty cmentarnej w Zwierkach, epidemia ustała.
Podstawą kultu świętego stały się liczne uzdrowienia proszących o to przy jego grobie. Po pożarze w 1746 r. kaplicy w Zwierkach, zwłoki chłopca przeniesiono do pobliskiego Zabłudowa - stąd Gabriel często określany jest mianem "zabłudowskiego".
Potem przez wiele lat relikwie wędrowały po Kresach Wschodnich. W 1944 roku trafiły do Grodna, skąd po kilkudziesięciu latach zostały przekazane polskiej Cerkwi i we wrześniu 1992 roku uroczyście przeniesione do białostockiej katedry. Rocznice tej uroczystości także są ważnym wydarzeniem w życiu Cerkwi w Polsce.
Na co dzień relikwiami opiekują się siostry zakonne z monasteru Narodzenia Najświętszej Marii Panny. Początkowo mieścił się on w białostockich Dojlidach, we wrześniu 2008 roku został przeniesiony do Zwierek, gdy został tam wybudowany nowy dom zakonny przy wznoszonej cerkwi.
W 2007 roku w lesie w pobliżu tej świątyni, postawiono krzyż upamiętniający miejsce pochówku Gabriela w 1690 roku.
Jesienią 2012 roku w Zwierkach została konsekrowana cerkiew pw. Męczennika Gabriela.
Przedstawiciele polskiej Cerkwi liczbę wiernych w kraju szacują na 450-500 tys. osób. Według danych GUS, w ostatnim spisie powszechnym przynależność do Kościoła prawosławnego w Polsce zadeklarowało 156 tys. osób, dane te uznawane są jednak przez hierarchów za niemiarodajne.
Największe skupiska prawosławnych w naszym kraju są w województwo podlaskim. (PAP)
rof/ wkt/