Widok na Bazylikę Mariacką w Gdańsku. Fot. PAP/A. Warżawa
Miasto Gdańsk będzie - w ramach wieloletniego programu - wspierać remonty i prace konserwatorskie w Bazylice Mariackiej. W ciągu ośmiu lat samorząd przekaże na ten cel 7,4 mln zł dotacji. Będzie to kolejne wsparcie miasta na rzecz przywracania świetności temu zabytkowi.
O uruchomieniu przez samorząd wieloletniego programu poinformowano w czwartek na konferencji prasowej zorganizowanej w Bazylice. Prezydent Gdańska Paweł Adamowicz wyjaśnił, że począwszy od 2018 roku miasto będzie przekazywać gospodarzom świątyni pulę środków, które „mają pozwolić proboszczowi i fachowcom przywracać do świetności różne detale Kościoła Mariackiego”.
Jak zaznaczył Adamowicz, w 2018 roku będzie to suma 400 tys. zł, a w każdym kolejnym roku trwania projektu – milion złotych. Prezydent Gdańska dodał, że dzięki takiemu systematycznemu wsparciu gospodarze kościoła, będą mogli spokojnie planować działania na kolejne lata.
Adamowicz wyjaśnił, że wieloletni program „jest projektem bezprecedensowym”. „Do tej pory miasto Gdańsk nie brało na siebie takiego finansowego zobowiązania wobec innej osoby prawnej (…), ale Bazylika Mariacka jest tego warta” – powiedział Adamowicz.
Proboszcz Bazyliki Mariackiej ksiądz prałat Ireneusz Bradtke wyjaśnił, że przekazywane systematycznie przez samorząd środki pozwolą planować kolejne prace konserwatorskie w świątyni, w tym te przy obiektach stanowiących wyposażenie Bazyliki. Dodał, że do każdego miliona złotych przekazanego przez miasto, Bazylika co roku planuje dołożyć około 300 tys. zł pozyskanych samodzielnie.
Proboszcz przypomniał, że przy świątyni działa składająca się z naukowców rada konserwatorska. „Zadaniem rady jest wyznaczanie kierunków działań, które są konieczne do podjęcia w celu dobrego zachowania i ratowania tego bezcennego zabytku” – wyjaśnił proboszcz. Dodał, że zakres prac konserwatorskich w kolejnych latach będzie konsultowany z miejskim konserwatorem zabytków.
W czwartek przedstawiciele samorządu podpisali też z gospodarzami świątyni umowę na pożyczkę w wysokości 500 tys. zł, które to środki mają zostać przeznaczone na wymianę instalacji elektrycznych, alarmowych, przeciwwłamaniowych itp. Jak wyjaśnił ks. Bradtke, prac tych nie można było sfinansować z unijnych dotacji, które pozyskała świątynia, a trzeba je wykonać bardzo pilnie, bo „instalacja elektryczna w Bazylice pochodzi z lat 60.”. Proboszcz zaznaczył, że pożyczka zostanie spłacona w ciągu 10 lat.
Bazylika Mariacka to największy ceglany kościół na świecie. Kamień węgielny pod jej budowę położono w 1343 r. Wznoszono ją etapami przez 159 lat. Wśród największych skarbów bazyliki są m.in. rzeźba "Pieta gdańska" powstała ok. 1410 r., kopia słynnego - wykonanego w drugiej połowie XV w. - tryptyku "Sąd Ostateczny" Hansa Memlinga oraz - pochodzący także z II poł. XV w., wysoki na 14 m zegar astronomiczny Hansa Duringera.
Wiosną br. w Bazylice ruszyły szeroko zakrojone prace konserwatorskie. Gros z nich ma zakończyć się w grudniu przyszłego roku. Prace obejmą elewacje, dachy, posadzki i ołtarz główny kościoła. Mają one pochłonąć 21,6 mln zł. Na sumę tą składa się ponad 18 mln zł dofinansowania z UE, 2,5 mln zł dotacji z budżetu Gdańska oraz ok. 1 mln zł przekazany przez Towarzystwo Przyjaciół Bazyliki Mariackiej i wspólnotę parafialną.
To największe - po przeprowadzonym już remoncie wieży - prace, jakie przejdzie zabytek od czasu odbudowy z wojennych zniszczeń. W ich ramach wszystkie elewacje świątyni są badane cegła po cegle i tam, gdzie zachodzi taka potrzeba, konserwatorzy wymieniają lub uzupełniają cegły oraz zaprawy. Restaurację przejdą także wszystkie kamienne portale i bramy prowadzące do bazyliki, oba zewnętrzne zegary - groblowy i słoneczny oraz część okien.
Z kolei kapitalny remont dachów obejmie wymianę całego - liczącego około hektara - pokrycia dachowego bazyliki, a także naprawę stalowych konstrukcji dachowych oraz wieżyczek zdobiących zadaszenie świątyni. Na skrzyżowaniu transeptu z nawą główną odbudowana zostanie również wieżyczka, która nie została odbudowana po II wojnie światowej. Przy okazji tych prac oczyszczona zostanie także przestrzeń nad wszystkimi sklepieniami Bazyliki Mariackiej i wymieniona na nową instalacja elektryczna w ich obrębie.
Zaplanowano też prace we wnętrzach Bazyliki. Gruntownej konserwacji poddana zostanie posadzka świątyni, na którą składa się około 500 płyt nagrobnych. Przewidziano też przebudowę podwyższenia, na którym ulokowany jest główny ołtarz świątyni - podest ma zostać m.in. obniżony, a ołtarz główny przejdzie zabiegi konserwatorskie. W planach jest także adaptacja podziemnej kotłowni na multimedialną salę wystawienniczą.
Przed kilkoma laty gospodarzom bazyliki udało się pozyskać prawie 13 mln zł z Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego (2 mln zł na tzw. wkład własny dołożyło miasto Gdańsk), dzięki którym to środkom wyremontowano liczącą 82 metry wieżę świątyni wraz z jej dachem.
Bazylika Mariacka to największy ceglany kościół na świecie. Kamień węgielny pod jej budowę położono w 1343 r. Wznoszono ją etapami przez 159 lat - do 1502 roku. Jej wnętrze, liczące ponad 6,7 tys. m kw., może pomieścić ok. 20 tys. ludzi. W murach świątyni znajduje się 37 olbrzymich okien. Do wnętrza prowadzi siedem bram, każda z innej uliczki.
Wśród największych skarbów bazyliki są m.in. wykonana z kamienia wapiennego rzeźba "Pieta gdańska" powstała ok. 1410 r., kopia słynnego - wykonanego w drugiej połowie XV wieku - tryptyku "Sąd Ostateczny" Hansa Memlinga oraz - pochodzący także z drugiej połowy XV wieku, wysoki na 14 metrów zegar astronomiczny Hansa Duringera, pokazujący m.in. rok, godzinę i minuty, znaki Zodiaku, kalendarz świąt kościelnych i fazy księżyca.(PAP)
Autor: Anna Kisicka
Edytor: Agata Zbieg
aks/ agz/
