Wręczenie nagród w konkursie "Zabytek zadbany" 2017. Źródło: Narodowy Instytut Dziedzictwa
Świątynie, zamki, zespoły pałacowo-parkowe, budynki drewniane, obiekty kolejowe i poprzemysłowe znalazły się wśród laureatów 42. edycji konkursu "Zabytek zadbany", którego wyniki ogłoszono w środę podczas obchodów Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków w Bydgoszczy.
Dyplomy i statuetki laureatom i wyróżnionym podczas uroczystej gali w Operze Nova wręczyły: wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego, generalny konserwator zabytków Magdalena Gawin i dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa Małgorzata Rozbicka.
"Konkurs ma prostą nazwę, ale w moim odczuciu należy do najlepszych, najznakomitszych konkursów w Polsce. Jest organizowany od 1965 r. Już wtedy zaczęto myśleć o właścicielach i zarządcach, których powinno się nagradzać za wzorową opiekę nad zabytkami. Za to, że podnoszą zabytkowe obiekty ze stanu zagrożenia, ratują wartości zabytkowe, pielęgnują tożsamość swoich miejscowości" - mówiła wiceminister kultury Magdalena Gawin.
"Konkurs ma prostą nazwę, ale w moim odczuciu należy do najlepszych, najznakomitszych konkursów w Polsce. Jest organizowany od 1965 r. Już wtedy zaczęto myśleć o właścicielach i zarządcach, których powinno się nagradzać za wzorową opiekę nad zabytkami. Za to, że podnoszą zabytkowe obiekty ze stanu zagrożenia, ratują wartości zabytkowe, pielęgnują tożsamość swoich miejscowości" - powiedziała Gawin.
Wiceminister zaznaczyła, że na zabytki zwykle patrzy się jako na pojedyncze obiekty, a należy patrzeć też w kategoriach dziedzictwa narodowego.
"Ocenie jury podlegały jakość i zakres prac konserwatorskich, restauratorskich lub budowlanych, a także wykonane rewitalizacje zabytków architektury. Konkurs promuje właściwe użytkowanie obiektów, ochronę substancji zabytkowej podczas wykonywanych remontów, utrzymywanie estetycznego wyglądu budowli oraz ich otoczenia, które nierzadko są wpisane do rejestru zabytków" - wyjaśniła wiceminister.
Laureatem w kategorii "utrwalanie wartości zabytkowej obiektu" został kościół Najświętszej Marii Panny w Malborku (Pomorskie). Wyróżnienia otrzymały kaplica zamkowa św. Tomasza Becketa w Raciborzu (Śląskie), dawne kolegium jezuickie, obecnie siedziba Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Kłodzku (Dolnośląskie) i pałac w Rogalinie (Wielkopolska).
W kategorii "rewaloryzacja przestrzeni kulturowej i krajobrazu" (w tym założenia dworskie i pałacowe) laureatem został zespół pałacowo-pakowy w Dobrzycy (Wielkopolska). Wyróżnienia przyznano dawnemu zespołowi klasztoru karmelitów bosych w Zagórzu (Podkarpackie), zespołowi pałacowo-parkowemu w Patrykozach (Mazowieckie) i zespołowi zabytkowemu Twierdzy Przemyśl - reprezentatywne elementy systemu warownego (Podkarpackie).
Tytuł laureata w kategorii "adaptacja obiektów zabytkowych" otrzymało skrzydło zamku książęcego, obecnie Centrum Konferencyjne Zamek w Szczecinku (Zachodniopomorskie). Wyróżniono kościół ewangelicki, obecnie Skarbiec Kultury Europejskiej w Barczewie (Warmińsko-Mazurskie), dawny żydowski dom przedpogrzebowy, obecnie Dom Pamięci Żydów Górnośląskich w Gliwicach (Śląskie) i Pałac w Kościelcu Kolskim, obecnie siedzibę Zespołu Szkół Plastycznych w Kole (Wielkopolskie).
W kategorii "architektura i budownictwo drewniane" wyłoniono jedynie laureata, którym został budynek drewniany, dawnej nazywany wytwórnią fajek w Zborowskiem (Śląskie).
Laureatem w kategorii "architektura przemysłowa i budownictwo inżynieryjne" został dworzec kolejowy Wieliczka Park (Małopolskie). Wyróżnienia przypadły dawnej łaźni łańcuszkowej kopalni "Luiza" w Zabrzu (Śląskie) i wiaduktowi kolejowemu nad ulicą Kunickiego w Lublinie (Lubelskie).
W kategorii specjalnej "właściwe użytkowanie i stała opieka nad zabytkiem" tytuł laureata zdobyła kaplica Trójcy Świętej w Lublinie.
Do tegorocznego konkursu łącznie zostały zgłoszone 94 obiekty z 15 województw.
Konkurs "Zabytek zadbany" od 2011 r. organizowany jest przez Narodowy Instytut Dziedzictwa.
Podczas gali z okazji Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków wręczono również medale Gloria Artis osobom, które w szczególny sposób swoją postawą i wieloletnim zaangażowaniem przysłużyły się do ochrony i zachowania dla przyszłych pokoleń narodowego dziedzictwa kulturowego.
Złoty medal Gloria Artus otrzymała przewodnicząca Rady Ochrony Zabytków Bogumiła Rouba, srebrny medal - Izabella Galicka, autorka "Katalogu zabytków sztuki w Polsce", a brązowy medal - Wojciech Przybyszewski, reaktor naczelny "Spotkań z Zabytkami".
Wręczono również odznaki "Za opiekę nad zabytkami" osobom zasłużonym w społecznej opiece nad dobrami kultury lub w działalności konserwatorskiej. (PAP)
rau/ pat/
