Ekspozycję prezentującą piękno Katedry Ormiańskiej we Lwowie oraz pamiątki i zabytki sakralne dawnej, wielokulturowej Rzeczypospolitej będzie można oglądać od 2 października w Oranżerii Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie.
„Katedra Ormiańska jest jedną z najstarszych i najbardziej zabytkowych świątyń Lwowa. To kościół niezwykły, piękny; swoją orientalną architekturą i bogatym barwnym wystrojem bardzo się różni od świątyń, z którymi się spotykamy podczas prac konserwatorskich w przestrzeni miast dawnej Rzeczypospolitej” - powiedziała PAP Dorota Janiszewska-Jakubiak, dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA, pod którego auspicjami prowadzone są prace remontowe i konserwatorskie w katedrze.
Dyr. Janiszewska-Jakubiak zaznaczyła, że po raz pierwszy w Warszawie będzie można zobaczyć ekspozycję poświęconą pracom renowacyjnym prowadzonym przez polskich konserwatorów w Katedrze Ormiańskiej.
Na wystawie za pomocą plansz, modeli, filmów ukazano zarówno architekturę katedry, jak i malowidła ścienne Jana Henryka Rosena, zdobiące jej wnętrze. „Są one jednym z ważniejszych dzieł polskiej sztuki sakralnej okresu międzywojennego" – zaznaczyła dyr. Janiszewska-Jakubiak. Oprócz dzieł Rosena z Katedry Ormiańskiej, wystawa prezentuje również inne realizacje tego malarza zdobiące wnętrza kościołów na całym świecie.
Na wystawie znalazły się też prace wykonane do Katedry Ormiańskiej przez innych artystów, m.in. projekty przebudowy katedry autorstwa krakowskiego architekta Franciszka Mączyńskiego oraz projekty dekoracji ornamentalnych autorstwa Józefa Mehoffera.
Dodatkowo wystawę wzbogacają materiały ukazujące kontekst historyczny i kulturowy dotyczący lwowskich Ormian i rozwoju wielokulturowego Lwowa, a także informacje o pracach konserwatorskich prowadzonych w katedrze od 2006 r. „To właśnie one stały się pretekstem do zorganizowania wystawy” – powiedziała dyr. Janiszewska-Jakubiak.
Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.
Działania konserwatorskie były prowadzone m.in. przez Stowarzyszenie Absolwentów Akademii Dziedzictwa – studiów podyplomowych realizowanych od 2001 r. przez Międzynarodowe Centrum Kultury i Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie.
Prace finansowane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Instytut POLONIKA prowadzili polscy i ukraińscy konserwatorzy pracujący pod kierunkiem prof. Joanny Czernichowskiej z Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.
Po zakończeniu tych prac Międzynarodowe Centrum Kultury stworzyło wystawę, pokazaną po raz pierwszy w Krakowie w 2015 r., a następnie w wielu miastach Polski i Armenii. Wersja wystawy prezentowana obecnie w Warszawie została uaktualniona i wzbogacona o nowe elementy.
Towarzyszą jej także materiały multimedialne. Jednym z kluczowych elementów są podcasty, w których dr Joanna Wolańska, historyk sztuki specjalizująca się w twórczości Jana Henryka Rosena, zdradza fakty oraz ciekawostki dotyczące świątyni i jej twórców, a Dorota Janiszewska-Jakubiak opowiada, czym jest polskie dziedzictwo kulturowe za granicą. W podcastach znajdują się także informacje dotyczące ormiańskiej historii i kultury oraz związków Ormian ze Lwowem.
Uzupełnieniem do wystawy jest film „Przebudzone spojrzenia” ożywiający malowidła Rosena. „Sportretowane przez malarza postaci zdradzają w nim swoją tożsamość, dzięki czemu widzowie mają możliwość odkrycia tajemnic skrywających się za ich przejmującymi spojrzeniami oraz poznania relacji artystycznych panujących we Lwowie na początku XX wieku” - zauważa dyr. Instytutu POLONIKA
Dla najmłodszych widzów Instytut POLONIKA przygotował drugi odcinek bajki edukacyjnej „Polo i Nika”, w którym bohaterowie zabierają dzieci w podróż do katedry ormiańskiej. Dzieci mają tam okazję poznać pracującego właśnie nad swoim dziełem Jana Henryka Rosena oraz dowiedzieć się, na czym polega konserwacja dzieł sztuki.
Towarzyszące wystawie filmy („Przebudzone spojrzenia” oraz „Polo i Nika. Katedra ormiańska”) będzie można obejrzeć również na stronie internetowej Instytutu POLONIKA www.polonika.pl.
Wystawa „Katedra Ormiańska we Lwowie i jej twórcy” została objęta honorowym patronatem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i będzie dostępna do 25 listopada w Oranżerii w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie.
Ekspozycji towarzyszy album „Katedra Ormiańska i jej twórcy” opracowany w językach polskim, angielskim, ukraińskim i ormiańskim.
Organizatorami wydarzenia są: Instytut POLONIKA, Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie, Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. (PAP)
autor: Anna Bernat
abe/ aszw/