Jarosław, 20.08.2017. Kolegiata pod wezwaniem Bożego Ciała. PAP/D. Delmanowicz
Wystawę „Jarosławskie kolegiaty” ukazującą historię dwóch świątyń, którym nadana została godność kolegiaty, można oglądać w Kamienicy Orsettich w Jarosławiu. Jedna z tych świątyń już nie istnieje - została rozebrana po katastrofie budowlanej, w której zginęli wierni.
Jak wyjawił PAP dyrektor Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich Łukasz Zagrobelny ekspozycja przybliża historię obydwu świątyń, z których jedna już nie istnieje; pozostał po niej Plac św. Michała i kilka obiektów z jej wyposażenia.
„W tej chwili jest jedna kolegiata pod wezwaniem Bożego Ciała. Ale była jeszcze jedna, na Rynku, na obecnym placu św. Michała” – wyjawił Zagrobelny.
Wiadomo, że była to ogromna budowla – miała 11 ołtarzy i wysoką, górującą na miastem wieżę z figurą świętego Michała.
„W 1804 roku doszło do katastrofy budowlanej: wieża spadła na dach i wraz z nim na znajdujących się wewnątrz ludzi, z których wielu zginęło. Najprawdopodobniej kilkanaście osób, ale niektóre źródła mówią nawet o kilkuset ofiarach” – opowiedział dyrektor jarosławskiego muzeum.
Po tej tragedii kościół zamknięto, a trzy lata później został zlicytowany i rozebrany.
Ekspozycja „Jarosławskie kolegiaty” przybliża dzieje obu świątyń, nie tylko tę spisaną w księgach i kronikach, czy zachowaną w ocalałych elementach dawnego wyposażenia kościołów, ale także opowiedzianą przez ślady minionych wieków, odnalezione podczas badań archeologicznych, prowadzonych przy każdej ze świątyń.
Konrad Sawiński ze starostwa powiatowego w Jarosławiu, zapraszając na wystawę, przypomniał historię obu kolegiat.
Kapitułę tej nieistniejącej już kolegiaty pw. Wszystkich Świętych powołano w 1523 roku staraniem Jadwigi z Wawrzyszyna, wdowy po Spytku III Jarosławskim i ich córek: Anny i Magdaleny.
„Kościół ten był pierwszym kościołem kolegiackim diecezji przemyskiej. Kolejna kolegiata ufundowana została dopiero w 1724 r. w Brzozowie. Powołanie kapituły kolegiackiej w Jarosławiu było zarówno przejawem pobożności właścicieli, jak też uznaniem Jarosławia, jako znaczącego ośrodka religijnego diecezji przemyskiej” – zaznaczył Sawiński.
Dodał, że kościół pw. Wszystkich Świętych istniał ok. 384 lat, prawdopodobnie od 1423 do 1807 roku, z czego przez 277 lat nosił tytuł kolegiaty. Kolegiata zaś działała w latach 1523-1800 i została zniesiona decyzją władz austriackich w 1800 roku.
Natomiast powołanie drugiej z jarosławskich kolegiat pw. Bożego Ciała wiąże się z obchodami 600-lecia istnienia diecezji przemyskiej.
Sawiński przypomniał, że ówczesny ordynariusz diecezji biskup Ignacy Tokarczuk czynił starania, aby wznowić zniesione przez władze austriackie kapituły kolegiackie.
„Na jego prośbę prymas Polski kardynał Stefan Wyszyński, dekretami z dnia 3 czerwca 1975 roku przywrócił kapituły kolegiackie w Jarosławiu i Brzozowie. Dzięki tej decyzji, po 175 latach do Jarosławia wróciła kapituła kolegiacka, a kościół parafialny pw. Bożego Ciała uzyskał miano kolegiaty” – opowiedział Sawiński.
Wystawę o jarosławskich kolegiatach można będzie oglądać do końca roku. Dyrektor muzeum przypomniał, że zwiedzanie placówki odbywa się z zachowaniem reżimu sanitarno-epidemiologicznego. Wytyczne dostępne są na stronie internetowej Kamienicy Oesettich w Jarosławiu. (PAP)
autor: Agnieszka Pipała
api/ itm/
