Wystawy poświęcone historii węgla, a także katastrofom górniczym i ratownikom, zamawia Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu. Pierwsza z nich ma być atrakcją odnawianej monumentalnej wieży ciśnień; druga znajdzie się w dawnej kopalnianej maszynowni.
Jak wynika z informacji placówki, pierwsza z tych ekspozycji ma nosić nazwę „Carboneum” - i stać się wystawą – instalacją edukacyjną zlokalizowaną w wieży ciśnień przy zabrzańskiej ul. Zamoyskiego.
Niszczejący, unikatowy obiekt muzeum kupiło w 2017 r. Stojąca na wzniesieniu, zbudowana w 1909 r. na planie ośmiokąta wieża ma 46 m wysokości i 23 m średnicy. Zaprojektowany w stylu ekspresjonistycznym obiekt wyróżnia konstrukcja - u podstawy, między podtrzymującymi obszerny zbiornik ośmioma filarami, mieszczą się trzy kondygnacje z pomieszczeniami.
Odnowiona i dostosowana do nowych funkcji wieża uzupełni muzealny kompleks, na który składają się dziś przede wszystkim zabytkowa kopalnia węgla kamiennego Guido oraz Sztolnia Królowa Luiza - obie z podziemnymi trasami. Wystawa „Carboneum” ma znaleźć się w głównej przestrzeni dawnego zbiornika wodnego wieży, na wysokości ponad 20 m.
Wystawa ma obejmować główne „wyspy tematyczne”: wielki wybuch – o powstaniu pierwiastka węgla (film wprowadzający w tematykę), występowanie węgla (strefa interaktywna), węgiel jako pierwiastek chemiczny, paliwa kopalne, związki chemiczne, węgiel i człowiek (strefa interaktywna), zastosowanie węgla (strefa interaktywna), laboratorium (strefa eksperymentów na potrzebę warsztatów i zajęć edukacyjnych) oraz obieg węgla w przyrodzie (strefa interaktywna).
Na końcu ekspozycji znajdzie się dodatkowo stół multimedialny z interaktywną grą (test wiedzy, podsumowujący zwiedzanie lub zajęcia edukacyjne). Powstać mają również: stanowisko informacyjne na parterze wieży ciśnień, dotyczące historii i zasady działania wieży ciśnień oraz dodatkowe elementy wyposażenia ekspozycji.
Przygotowanie i aranżację wystawy „Carboneum” zabrzańskie muzeum zamawia w trwającym od stycznia br. przetargu. W ostatnich tygodniach otwarto oferty, których spłynęło dziesięć. Przy budżecie bliskim 2,4 mln zł brutto, ceny mieszczą się w przedziale 1,9 mln zł – 3,2 mln zł. Zgodnie z warunkami zamówienia wystawa ma zostać zainstalowana do 30 września br.; prace mają toczyć się równolegle z trwającymi w wieży pracami adaptacyjnymi.
Unijny projekt dotyczący wieży ciśnień (o szacunkowej wartości 34,1 mln zł zakładający 23,6 mln zł dofinansowania ze środków na rewitalizację obszarów zdegradowanych w centralnej części woj. śląskiego) to jedno z kilku trwających przedsięwzięć inwestycyjnych Muzeum. Dzięki największemu z nich, o wartości ponad 84,5 mln zł, po znacznych inwestycjach w poprzednich latach zabrzańscy muzealnicy chcą zachować i udostępnić kolejne unikatowe obiekty przemysłowe.
Prace w ramach głównego unijnego projektu obejmują m.in. kompleksowy remont głównej siedziby placówki przy ul. 3 Maja (pod kątem umieszczenia tam działalności naukowej), odbudowę zrujnowanej dotąd cechowni dawnej kopalni Królowa Luiza w Zabrzu, a także adaptację budynków maszynowni szybu Prinz Schönaich i warsztatu elektrycznego tego samego zakładu.
Zakres tych ostatnich przedsięwzięć obejmuje remont i adaptację budynku dawnej maszynowni Prinz Schönaich, z przeznaczeniem na przestrzeń muzealną, w tym wystawę poświęconą katastrofom górniczym i ratownikom, wraz z przestrzenią edukacyjną i magazynową. Budynek dawnej skraplarni powietrza (zwany warsztatem elektrycznym) ma pełnić funkcje ekspozycyjne, warsztatu i pracowni konserwacji z pokazową kuźnią, gdzie mają odbywać się zajęcia nt. konserwacji muzealiów.
Pod kątem zamówienia wystawy dla dawnej maszynowni muzeum prowadziło od grudnia ub. roku odrębne postępowanie. Chociaż wybrało najkorzystniejszą ofertę, opiewającą na 640 tys. zł brutto przy budżecie niespełna 500 tys. zł, następnie unieważniło przetarg uzasadniając, że wybrany wykonawca nie spełnił wymogów w zakresie doświadczenia. Od tej decyzji wykonawca złożył na początku kwietnia br. odwołanie do Krajowej Izby Odwoławczej.(PAP)
autor: Mateusz Babak
mtb/ pat/
