Wystawa „200 artefaktów na dwusetlecie Towarzystwa Naukowego Płockiego”
Muzeum Mazowieckie w Płocku przeniosło do internetu część otwartej tam wcześniej ekspozycji czasowej, prezentującej zabytki bibliofilskie z okresu od IX do XVIII wieku, w tym rękopisy i starodruki, należące do Towarzystwa Naukowego Płockiego, które w tym roku obchodzi 200-lecie istnienia.
Wśród pokazanych na wirtualnej wystawie obiektów znalazły się m.in. pergaminowa karta z IX w. z biblijnej Księgi Mądrości, „Expositio super toto Psalterio” Joannesa de Turrecrematy, najstarszy polski druk tłoczony, wydany w 1474 r., „Boska Komedia” Dantego Alighieri z 1478 r., a także pierwsze wydanie „De revolutionibus orbium coelestium” Mikołaja Kopernika z 1543 r.
Na internetowej ekspozycji zobaczyć też można pierwszą na świecie drukowaną książkę o rakietach „Artis magnae artilleriae pars prima” Kazimierza Siemienowicza z 1650 r. oraz pierwsze wydanie grafik „Los Caprichos” Francisco Goi z 1799 r. Są również zabytki kartograficzne, oprawy książkowe, a także plocciana, w tym list biskupa płockiego Piotra Myszkowskiego z 1571 r. czy dokument króla Stanisława Augusta Poniatowskiego z 1786 r.
Wystawę „200 artefaktów na dwusetlecie Towarzystwa Naukowego Płockiego” Muzeum Mazowieckie otworzyło w październiku – miała być ona dostępna dla zwiedzających do początku grudnia. W związku z zamknięciem muzeów dla zwiedzających spowodowanym obostrzeniami sanitarnymi pandemii koronawirusa, placówka zdecydowała się przedłużyć ekspozycję do 17 stycznia 2021 r. Jednocześnie - jak poinformowało w czwartek Muzeum Mazowieckie - otwarto wystawę wirtualną, gdzie obejrzeć można 50 z 200 zabytkowych obiektów – ta internetowa wersja ekspozycji dostępna jest na specjalnej stronie: dwiescienadwiescie.pl.
Z okazji 200-lecia Towarzystwa Naukowego Płockiego cykl wydarzeń o historii, zbiorach i dorobku
„Muzeum Mazowieckie w Płocku przygotowało także cykl lekcji poświęconych płockim unikatom” – podkreśliła placówka. Jak podała, na stronie muzeumplock.eu w dziale Edumuzeum dostępne są już dwie lekcje poświęcone „tajemnicom rękopisów i dawnych druków oraz władcom Polski”, których listy, dokumenty i wizerunki można oglądać na wystawie „Dwieście artefaktów na dwusetlecie Towarzystwa Naukowego Płockiego”.
„Każdej lekcji towarzyszą piękne i bardzo pouczające karty edukacyjne, które można ściągnąć i wydrukować. Zawierają podsumowanie wiadomości, zagadki, krzyżówki i zadania do samodzielnego rozwiązania” – wyjaśniło Muzeum Mazowieckie. Zapowiedziało przy tym, że wkrótce opublikowane zostaną materiały do kolejnej lekcji w ramach Edumuzeum.
We wprowadzeniu do wirtualnej wystawy dwiescienadwiescie.pl. Muzeum mazowieckie zwróciło uwagę, że „Biblioteka Towarzystwa Naukowego Płockiego należy do tych historycznych książnic Rzeczypospolitej, które, znajdując się poza głównymi metropoliami, są omijane przez większość badaczy i bibliofilów”. Jak zaznaczono, „w konsekwencji tego jej zbiory nigdy nie zostały dostatecznie rozpoznane i spopularyzowane, sankcjonując stan ich marginalizacji w świadomości społecznej”.
„W rzeczywistości zaś owa placówka przechowuje niezwykle bogatą kolekcję zabytkowych ksiąg i innych artefaktów, spośród których wiele zasługuje na miano cymeliów w wymiarze polskim i światowym” – podkreśliło Muzeum Mazowieckie.
Towarzystwo Naukowe Płockie powołano 3 czerwca 1820 r. przy ówczesnej Szkole Wojewódzkiej Płockiej, obecnie Liceum im. Marszałka Stanisława Małachowskiego, najstarszej polskiej szkole, istniejącej nieprzerwanie w tym samym miejscu od 1180 r., a od 1921 r. noszącej imię marszałka Sejmu Czteroletniego i współtwórcy Konstytucji 3 Maja. Założycielami byli rektor Szkoły Wojewódzkiej Płockiej Kajetan Morykoni, biskup płocki i senator Królestwa Polskiego Adam Prażmowski, a także ziemianin, weteran wojen napoleońskich płk Stanisław Dembowski. Celem utworzenia instytucji była działalność naukowa i oświatowa, jak również badawcza, obejmująca zwłaszcza zagadnienia regionalne.
Z inicjatywy Towarzystwa Naukowego Płockiego i w oparciu o zgromadzone tam eksponaty powstało w latach 20. XIX wieku płockie muzeum, które rozbudowując swe zbiory i ekspozycje, początkowo historyczne i archeologiczne, jest uznawane za najstarsze muzeum publiczne w Polsce - obecnie jego tradycje kontynuuje tam placówka nosząca nazwę Muzeum Mazowieckiego, słynąca m.in. z najbogatszych w kraju zbiorów secesji i art deco.
Od 2014 r. Towarzystwo Naukowe Płockie jest organizacją pożytku publicznego. Jak u początku swego istnienia, nadal prowadzi badania regionalne, seminaria, a także wykłady, odczyty i wystawy. Publikuje też tematyczne wydawnictwa. Jego periodykiem, ukazującym się od ponad 60 lat, jest kwartalnik naukowy „Notatki Płockie”. Będąca częścią instytucji biblioteka jest jedną z siedmiu najstarszych w Polsce. Jej księgozbiór liczy ponad 403 tys. jednostek. Od 2003 r. prowadzona jest tam digitalizacja, której celem jest opracowanie w formie cyfrowej całości zabytkowej kolekcji. Digitalizowane tam dzieła dostępne są m.in. na stronie Płockiej Biblioteki Cyfrowej. (PAP)
mb/ aszw/
