17.06.2020
Dr Orsolya Zsuzsanna Kovács – ambasador Węgier oraz dr Jarosław Szarek – prezes Instytutu Pamięci Narodowej zapraszają 17 czerwca (środa) 2020 r., o godz. 15.00, na transmisję dyskusji o książce Balázsa Ablonczyego, „Pál Teleki (1879–1941)”.
Książka jest pierwszą pełną monografią w języku polskim poświęconą Telekiemu. Czytelnik polski zyskuje tym samym okazję, aby w całej pełni poznać to szczególne życie, balansujące na granicy nowoczesności i tego, co przednowoczesne – biografię, która ukazuje niezwykłą złożoność historii Węgier i Europy w pierwszej połowie XX w.
Pál Teleki (1879–1941) jest jednym z polityków węgierskich XX w. najczęściej – oprócz przywódcy Węgier międzywojennych Miklósa Horthyego – wymienianych w debacie publicznej. Dwukrotny premier, minister, niestrudzony organizator, łączył w swym życiu rolę badacza, ideologa i wychowawcy. Należy przy tym do postaci, które najściślej wiążą się z najnowszymi dziejami stosunków polsko-węgierskich.
Miał znaczny udział w zorganizowaniu pomocy (transporty z amunicją i wyposażeniem wojskowym), której rząd węgierski udzielił Wojsku Polskiemu walczącemu z Armią Czerwoną. W 1935 r. uczestniczył w jamboree polskiego harcerstwa w Spale. Już latem 1939 r. oznajmił Hitlerowi, że Węgry nie wezmą udziału w zbrojnej agresji na Polskę. Po ataku Niemców i Sowietów za jego sprawą Węgry przyjęły na swoim terytorium zbiegłych polskich żołnierzy i ludność cywilną. W 2001 r. decyzją Prezydenta RP został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.
W dyskusji udział wezmą:
dr Balázs Ablonczy – autor
dr János Tischler – dyrektor Węgierskiego Instytutu Kultury w Warszawie
dr Michał Przeperski – historyk, pracownik Oddziału IPN w Gdańsku
Prowadzenie: Szymon Brzeziński – autor przekładu.
W czasie spotkania pokażemy oryginalną łuskę węgierską z 1920 roku Mannlicher M.95 1920, Kaliber: 8mm, Producent: Manfred Weiss Patronenfabrik Budapest, o której historii opowie właściciel Karol Przybysz-Malczewski.
Oprawę zapewni 8 rekonstruktorów ubranych w mundury z epoki i wyposażonych w węgierskie ładownice i węgierskie bagnety.
Organizator: Ambasada Węgier, Instytut Pamięci Narodowej
Partner: Węgierski Instytut Kultury w Warszawie, Grupa Historyczna „Zgrupowanie Radosław”, Bojowe Schrony Proszowice.
Transmisja na YouTube/IPNtv oraz na Facebook/IPN
Zapowiedź: https://youtu.be/FJkddxS5kvk
Transmisja: https://youtu.be/X_xYX6o8rB0
Źródło: IPN
