Konferencja „Wrzesień 1939. Filmowe teksty i konteksty”

1 września 1939 roku to data, która na zawsze zmieniła bieg historii, wpływając na losy świata, ale i pojedynczych osób. Doświadczenie wojny do dzisiaj pozostaje jednym z najsilniejszych impulsów w sposobie myślenia o historii i miejscu w niej jednostki, zwłaszcza w Polsce, gdzie konsekwencje wydarzeń wojennych pozostają sprawą aktualną, bolesną i domagającą się ciągłych rozliczeń. Zachowania Polaków w czasie wojny obronnej wynikały z pewnością z silnego oddziaływania aksjologicznego mitów założycielskich II RP, obecnych w edukacji, kulturze, polityce. 

Zadaniem konferencji, organizowanej z okazji 80. rocznicy Września jest odpowiedź na pytanie, jak okres ten zapisał się w filmie i kulturze filmowej – tamtej i obecnej.

Poddamy analizie filmy fabularne, dokumentalne, materiały prasowe, plakaty, programy kinowe i inne materiały okołofilmowe, ale także i takie, które do nich nawiązują i funkcjonują w szerszym obiegu (pamiętniki, opracowania zbiorcze dokumentujące ten okres, materiały filmowe i fotograficzne). Naszym celem jest interdyscyplinarne spojrzenie na obrazy Września 1939 roku, utrwalone w filmie i innych materiałach związanych z filmem. Chodzi zarówno o spojrzenia współczesne, kronikarskie, jak i o późniejsze wyobrażenia, obecne  w tekstach kultury aż do dziś. 

Konferencję otworzymy projekcją filmu "…gdziekolwiek jesteś, Panie Prezydencie…" z 1978 roku w reżyserii Andrzeja Trzos-Rastawieckiego, łączącego w spójną całość materiały archiwalne ze wspaniale oddającymi ducha Września 1939 roku zdjęciami nakręconymi przez ekipę filmową. W przedstawionych losach prezydenta stolicy, Stefana Starzyńskiego, odbija się niedola ludzi, którzy żyli, walczyli i umierali w Warszawie w tamtych dniach. Zaprezentujemy także filmy propagandowe z 1940 roku: amerykańskie "Oblężenie" w reżyserii Juliena Bryana oraz niemiecką "Kampanię w Polsce" Fritza Hipplera.
 
Gościem specjalnym konferencji będzie Józef Hen – urodzony w 1923 roku pisarz, reportażysta, scenarzysta, reżyser, dramaturg i publicysta. W swoim bogatym artystycznym dorobku porusza głównie tematykę wojenną, biograficzną i historyczną, wykazując się niezwykłą zdolnością do barwnego ujęcia fabuły i przykładając wagę do realizmu psychologicznego. Rozmowę z gościem poprowadzi prof. Tadeusz Lubelski. Po spotkaniu odbędzie się projekcja filmu Don Gabriel z 1966 roku Ewy i Czesława Petelskich według scenariusza Józefa Hena.

Udział w konferencji jest bezpłatny. Zapraszamy do zapisów poprzez formularz zgłoszeniowy.

Pełny program konferencji

Partnerzy medialni Konferencji: TVP Historia, Pleograf, Ekrany, dzieje.pl

Źródło: Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny