15.06.2025–30.11.2025
Wystawa „Barbara - królowa z klejnotów” w Muzeum w Nieborowie, fot. materiały prasowe
Rekonstrukcje strojów i klejnotów Barbary Radziwiłłówny znalazły się na wystawie otwartej w Muzeum w Nieborowie. Przy okazji odwiedzin w dawnym pałacu Radziwiłłów do 30 listopada będzie można zajrzeć za kulisy renesansowej mody, której ikoną była ukochana żona Zygmunta Augusta.
"Barbara - królowa z klejnotów" to tytuł ekspozycji przygotowanej w 475. rocznicę koronacji Barbary Radziwiłłówny przez Muzeum w Nieborowie i Arkadii w partnerstwie z Maciejem Radziwiłłem i Fundacją Trzy Trąby oraz Fundacją Nomina Rosae.
Jak wyjaśniła kuratorka Muzeum Monika Antczak, wystawa zaaranżowana została w konwencji teatralnego spektaklu, podczas którego zwiedzający może zajrzeć do świata renesansowego luksusu, jaki otaczał wielką księżną litewską i królową Polski.
Zygmunt August ostatni z Jagiellonów. Nowy podcast Muzeum Historii Polski
W palarni i sali weneckiej nieborowskiego pałacu prezentowane są rekonstrukcje królewskich strojów Barbary, wykonane na podstawie źródeł ikonograficznych i opisów archiwalnych. Tłem dla prezentacji jest opowieść o romantycznej miłości Barbary i Zygmunta Augusta oraz o politycznych napięciach na królewskim dworze.
"Wchodzimy do garderoby Barbary, oglądamy jej piękne suknie i przestrzeń, gdzie spotykała się z krawcem - a miała swojego jedynego, wspaniałego włoskiego krawca Francesco, który przywoził z dworów europejskich wszystkie modowe nowinki. Dzięki temu królowa była na bieżąco z modą" - zaznaczyła kuratorka.
Ze szczególną pieczołowitością odtworzono suknię, która otwiera ekspozycję. Została zrekonstruowana na podstawie rachunków, zapisków i listów krawca Francesco. Jej ręczne tkanie i szycie zajęło trzy lata.
Zwiedzający wyobraża sobie, jak Francesco rozkłada przed Barbarą najdroższe materiały, sprowadzone z Italii, ale może też obejrzeć z bliska i dotknąć ich współczesnych replik wykonanych na wzór historycznych tkanin.
"Nie zabraknie opowieści o słynnych perłach królowej. Walczymy z mitem, że trafiły one na dwór królowej angielskiej. Hipotez, co się stało z tymi klejnotami, jest wiele, ale z pewnością wiemy jedno - po śmierci Barbary wszystkie jej przepiękne, bogate stroje i cała biżuteria były przechowywane na zamku Zygmunta Augusta w Knyszynie. Król do końca życia nie mógł pogodzić się ze śmiercią ukochanej małżonki, dlatego przebywał wśród tych przedmiotów, które przypominały mu najpiękniejsze lata życia" - podkreśliła Monika Antczak.
Zdaniem kuratorki materiały źródłowe, m.in. spis panieńskiego wiana, które Radziwiłłówna wniosła na Wawel, potwierdzają niesłychane bogactwo jej strojów i znajomość mody - i to jeszcze zanim Barbara została żoną króla.
Na wystawie można też obejrzeć replikę insygniów grobowych królowej Barbary, odkrytych w grudniu 2024 roku w Wilnie. Korona, berło, jabłko królewskie i inne precjoza zaginęły w czasie wojny i przez dekady pozostawały ukryte.
Wśród eksponatów znajduje się także unikatowy portret Barbary Radziwiłłówny, prezentowany po raz pierwszy. Pochodzący z prywatnej kolekcji obraz powstał prawdopodobnie z inicjatywy samego Zygmunta Augusta i datowany jest na połowę XVI wieku.(PAP)
agm/ agz/
