
Międzypokoleniowa wystawa o polskich architektkach zostanie w piątek otwarta w Zodiaku – Warszawskim Pawilonie Architektury. Kurator wystawy Igor Łysiuk powiedział PAP, że będzie to okazja, aby zobaczyć projekty, z których można dzisiaj czerpać inspiracje, a także wiele koncepcji, które wyprzedzały swoją epokę.
W Zodiaku Warszawskim Pawilonie Architektury w piątek rozpocznie się wystawa „Architektki” poświęcona historycznym i współczesnym architektkom stolicy. – W pewnym sensie historia kobiet w polskiej architekturze jest historią dość krótką. Dopiero w 1919 r. uzyskały prawo do studiowania na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. Bardzo zależało nam, aby nie skupiać się na prostej dwudzielności, że „kobiety miały w tym zawodzie gorzej niż mężczyźni”. Chcieliśmy skupić się na ich dorobku, nie tylko w postaci projektów, które możemy zobaczyć w przestrzeni miasta, ale przede wszystkim poprzez spojrzenie na zestaw wartości, które reprezentują – zaznaczył w rozmowie z PAP jeden z kuratorów wystawy Igor Łysiuk.
Duet kuratorski Marty Wójcickiej i Igora Łysiuka stworzył projekt, który łączy przeszłość oraz przyszłość polskiej architektury w poszukiwaniu międzypokoleniowej ciągłości. Do współpracy zaproszono architektki-mentorki: Małgorzatę Kuciewicz, Martę Sękulską-Wrońską, Annę Zawadzką-Sobieraj, Aleksandrę Wasilkowską oraz Natalię Paszkowską. Następnie ogłoszono otwarty nabór ich wystawowych podopiecznych. – Mieliśmy ponad 80 zgłoszeń, spośród których każda mentorka dobrała sobie kandydatkę do współpracy. Następnie każdy z duetów wybrał postać historyczną, nad której dorobkiem chciał się pochylić – tłumaczył kurator.
Trzonem wystawy są projekty, w ramach których międzypokoleniowe duety zinterpretowały dorobek wybranych historycznych architektek, korzystając z różnych środków wyrazu. Powstały filmy, instalacje przestrzenne, wykorzystano makiety i archiwalia. Postaci historycznych architektek były punktem wyjścia do zastanowienia się, jak ich dorobek przekłada się na współczesną architekturę.
Jeden z zespołów wybrał związaną przez całe życie z Warszawą Halinę Skibniewską, która skończyła studia architektoniczne w pierwszych powojennych latach i zaraz po nich trafiła tam, gdzie większość warszawskich architektów w tym okresie – do Biura Odbudowy Stolicy, instytucji zajmującej się budowaniem na nowo Warszawy. Wśród pierwszych projektów Skibniewskiej były wielkie gmachy użyteczności publicznej, w późniejszej karierze skoncentrowała się na mieszkalnictwie – temacie, który uważała za szczególnie ważny.
Kolejny duet postawił na dorobek współorganizatorki Biura Odbudowy Stolicy, Eleonory Sekreckiej. Po wojnie zaprojektowała m.in. wzorowane na paryskim Placu Wogezów Osiedle Latawiec, które zrealizowano w trzecim etapie budowy dzielnicy MDM – Marszałkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej. Za inspirację posłużył również dorobek jednej z pierwszych kobiet, które ukończyły w Polsce studia architektoniczne, Anatolii Hryniewickiej-Piotrowskiej. Jej pierwszą indywidualną realizacją był Pawilon Pracy Kobiet, który powstał w ramach Powszechnej Wystawy Krajowej w Poznaniu w 1929 r., na trwałe wpisując się w polską historię architektury.
Polska architektka modernizmu, urbanistka, aranżerka i projektantka wnętrz Nina Jankowska również stała się autorytetem przestudiowanym przez jeden z zespołów. Jankowska pełniła funkcję głównego architekta w Centralnym Ośrodku Higieniczno-Wychowawczym i Pracowni Urządzeń Dziecięcych Biura Odbudowy Stolicy. Jeden z duetów nie zajął się indywidualną postacią, tylko zespołem „Wisła” Biura Planowania Rozwoju Warszawy. To grupa architektek, która opracowała plany zagospodarowania doliny Wisły w aglomeracji warszawskiej. Ich koncepcje łączyły wypoczynek nad wodą z naturalnym krajobrazem, uwzględniając aspekty przyrodnicze, hydrotechniczne i komunikacyjne.
W ramach wystawy powstały również nagrania wideo i audio, które zestawiają wypowiedzi współczesnych, doświadczonych architektek z tym, jak młode pokolenie wyobraża sobie swoją rolę w przyszłości. – Ten dwugłos pokazuje wspólne doświadczenia, wątki i nadzieje na przyszłość – mówi Igor Łysiuk.
Jego zdaniem w dorobku historycznych architektek uderza empatia oraz świadomość wpływu architektury na środowisko. – Przykładem są projekty zespołu „Wisła”, które już w latach 70. były przygotowane w bardzo świadomy i odpowiedzialny sposób pod względem relacji człowieka z naturą – ocenił kurator. – Są projekty, z których można dzisiaj czerpać inspiracje, a także wiele koncepcji, które wyprzedzały swoją epokę, a dziś są aktualne w kontekście świadomości wpływu architektury na cały ekosystem. Pokazujemy, że podejście do projektowania wielu architektek niesie ze sobą wartości, o których warto mówić, i które powinny przyświecać również dzisiejszej architekturze – zaznaczył.
Międzypokoleniowa Wystawa o Polskich Architektkach otworzy się w piątek w Zodiaku – Warszawskim Pawilonie Architektury. Ekspozycja będzie dostępna do 19 października, wstęp wolny. Wystawa to efekt pracy duetów, w których znalazły się: Małgorzata Kuciewicz, Barbara Sancewicz, Natalia Paszkowska, Aleksandra Kijek, Marta Sękulska-Wrońska, Zuzanna Jastrzębska, Aleksandra Wasilkowska, Karolina Padło, Anna Zawadzka-Sobieraj, Anna Nauwaldt. (PAP)
maku/ aszw/