Egzamin ósmoklasisty: uczniowie mieli napisać opowiadanie lub przemówienie

Arkusz egzaminacyjny rozwiązywany przez uczniów Centralna Komisja Egzaminacyjna upubliczniła we wtorek po zakończeniu egzaminu na swojej stronie internetowej.

Egzamin z języka polskiego jest jedną z trzech części egzaminu ósmoklasisty. W środę uczniowie będą pisać egzamin z matematyki, a w czwartek z języka polskiego.

Na egzaminie z polskiego uczniowie mieli do rozwiązania 21 zadań. Odnosiły się one m.in. do dwóch tekstów zamieszczonymi w arkuszu: tekstu literackiego i tekstu nieliterackiego. Pierwszy z nich to fragment "Quo vadis" Henryka Sienkiewicza (na tle pokazujący reakcję otoczenia Nerona na jego śpiew na tle płonącego Rzymu), drugi to fragment artykułu Małgorzaty Smoczyńskiej "Życie z pasją – instrukcja obsługi", opublikowanego w piśmie "Focus Coaching Extra".

Wśród nich były zarówno zadania zamknięte, jak i otwarte. Zadania zamknięte to takie, w których uczeń wybiera odpowiedź spośród podanych. Wśród zadań zamkniętych znalazły się m.in. zadania wyboru wielokrotnego, zadania typu prawda-fałsz i zadania na dobieranie. Zadania otwarte to takie, w których uczeń samodzielnie formułuje odpowiedź.

Jedno z zadań zamkniętych, odnoszących się do pierwszego tekstu, brzmiało: "Na podstawie podanego fragmentu ułóż wymienione niżej zdarzenia zgodnie z porządkiem chronologicznym. Wpisz litery (A–E) w kratki we właściwej kolejności. A. Przemowa wysłannika cezara; B. Recytowanie poezji przez cezara; C. Podjęcie decyzji przez Petroniusza; D. Reakcja tłumu na słowa Petroniusza; E. Rozmowa cezara z uczestnikami spotkania".

Z kolei wśród zadań otwartych jedno brzmiało: "Do podanej tezy sformułuj argument. Zilustruj go innym – niż w przytoczonym fragmencie – wydarzeniem z +Quo vadis+. Teza: Petroniusz był skutecznym mówcą".

Inne zadania otwarte brzmiały: "Spośród lektur obowiązkowych, innych niż +Quo vadis+, wybierz tę, której bohater musiał stawić czoła wyzwaniom. Podaj tytuł tej lektury oraz jej bohatera. Uzasadnij swój wybór. W uzasadnieniu przywołaj sytuację z tej lektury, ilustrującą Twoją argumentację" oraz "Petroniusz, jako autorytet w sprawach mody, elegancji i dobrego smaku, nazywany był arbiter elegantiarum. Gdyby tytuł arbiter elegantiarum przyznawano kobietom, to która z postaci – Telimena czy żona modna (z satyry Ignacego Krasickiego) – bardziej by na niego zasłużyła? Uzasadnij swoją odpowiedź, podając jeden argument. Odwołaj się do utworu, którego bohaterką jest postać wybrana przez Ciebie".

Jeszcze inne zadanie zilustrowane było rysunkiem przedstawiającym płócienną torbę z motywami inspirowanymi twórczością Henryka Sienkiewicza. Umieszczono na niej napis: "Dokąd zmierzasz, człowieku?" oraz rysunki przedstawiające m.in.: rycerza w zbroi, latarnię morską, skrzypce, lwa, Koloseum, rydwan, armatę, słonia, rydwan, książkę podpisaną "Pan Tadeusz". Polecenie w nim brzmiało: "Wybierz dwa spośród elementów graficznych umieszczonych na torbie. Dla każdego z nich: podaj tytuł utworu Henryka Sienkiewicza, do którego ten element nawiązuje; wyjaśnij związek tego elementu z treścią wskazanego przez Ciebie utworu Henryka Sienkiewicza".

Jedno z zadań zaczynało się od zacytowanego fragmentu opowiadania Sławomira Mrożka "Artysta" (zaczynającego się od słów: "Kogut przeczytał ogłoszenie: +Potrzebujemy zwierząt – Cyrk+") bez podania, skąd on pochodzi. Uczeń miał podać tytuł utworu. Miał także napisać odpowiedź na pytanie "Czy postawa Koguta – bohatera z powyższego fragmentu – przypomina postawę Nerona z powieści +Quo vadis+?". Ósmoklasista miał uzasadnić swoją odpowiedź, odwołując się do obu utworów.

Z kolei wśród zadań otwartych odnoszących się do cytowanego fragmentu artykułu Małgorzaty Smoczyńskiej były takie zadania: "Na forum internetowym trwa dyskusja na temat: +Czy pasja nadaje cel i sens naszemu życiu?+. Zabierz głos w dyskusji – napisz komentarz, w którym przedstawisz swoje stanowisko i poprzesz je dwoma argumentami" i "W Twojej miejscowości organizowane jest spotkanie z człowiekiem, który ma niezwykłą pasję. Zredaguj ogłoszenie, w którym zachęcisz mieszkańców do udziału w tym spotkaniu. Użyj dwóch argumentów. Nie cytuj sformułowań z arkusza".

Uczniowie musieli też napisać wypracowanie na jeden z dwóch zaproponowanych w arkuszu tematów. Jeden z nich to temat o charakterze twórczym, drugi to temat o charakterze argumentacyjnym.

Pierwszy z tematów do wyboru brzmiał: "Napisz przemówienie skierowane do koleżanek i kolegów, w którym przekonasz słuchaczy, że książki mogą być źródłem mądrości. W wypracowaniu odwołaj się do wybranej lektury obowiązkowej oraz innego utworu literackiego i wykaż, że ich przeczytanie może uczynić czytelnika mądrzejszym".

Drugi z zaproponowanych tematów brzmiał: "Napisz opowiadanie o spotkaniu z bohaterem wybranej lektury obowiązkowej, który podczas spotkania nauczył Cię czegoś ważnego. Wypracowanie powinno dowodzić, że dobrze znasz wybraną lekturę obowiązkową".

Niezależnie, który temat uczeń wybrał, wypracowanie powinno składać się z co najmniej 200 słów.

Lista lektur obowiązkowych dla klas VII i VIII przywołana została w arkuszu egzaminacyjnym. Na liście tej są: Charles Dickens "Opowieść wigilijna", Aleksander Fredro "Zemsta", Jan Kochanowski – wybór fraszek, pieśni i trenów, w tym tren I, V, VII, VIII, Aleksander Kamiński "Kamienie na szaniec", Ignacy Krasicki "Żona modna", Adam Mickiewicz – "Reduta Ordona", "Śmierć Pułkownika", "Świtezianka", "Dziady część II", wybrany utwór z cyklu "Sonety krymskie", "Pan Tadeusz" (całość), Antoine de Saint-Exupéry "Mały Książę", Henryk Sienkiewicz – "Quo vadis", "Latarnik", Juliusz Słowacki "Balladyna", Stefan Żeromski "Syzyfowe prace", Sławomir Mrożek "Artysta", Melchior Wańkowicz – "Ziele na kraterze" (fragmenty), "Tędy i owędy" (wybrany reportaż).

Egzamin z języka polskiego trwał 120 minut. Dla uczniów, którym przysługuje dostosowanie warunków przeprowadzania egzaminu, np. dla uczniów z dysleksją, mógł być przedłużony do 180 minut. (PAP)

Autorka: Danuta Starzyńska-Rosiecka

dsr/ joz/