Uczniowie I LO im T. Kościuszki w Gorzowie Wielkopolskim przed rozpoczęciem egzaminu maturalnego. Fot. PAP/L. Muszyński
Wpływ elementów fantastycznych na przesłanie utworu na podstawie „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego i wiersz Anny Kamieńskiej „Daremne” – takie tematy do wyboru były na maturze z języka polskiego na poziomie podstawowym.
Arkusz egzaminacyjny rozwiązywany w poniedziałek przez maturzystów opublikowała na swojej stronie internetowej Centralna Komisja Egzaminacyjna.
Egzamin pisemny z polskiego na poziomie podstawowym składa się z dwóch części – maturzyści muszą rozwiązać test i napisać własny tekst (praca ma liczyć co najmniej 250 słów). Mają wybór między napisaniem rozprawki a analizą tekstu poetyckiego.
W temacie rozprawki jest podany problem, którego ma ona dotyczyć. Maturzysta musi przedstawić swoje stanowisko, uzasadnić je, odwołując się do podanego fragmentu tekstu literackiego (zamieszczonego w arkuszu egzaminacyjnym) oraz do innych, wybranych przez siebie tekstów kultury (np. tekstu literackiego, obrazu czy filmu).
W tym roku temat rozprawki brzmiał: "Jak wprowadzenie elementów fantastycznych do utworu wpływa na przesłanie tego utworu? Rozważ problem i uzasadnij swoje zdanie, odwołując się do podanych fragmentów +Wesela+, do całego dramatu Stanisława Wyspiańskiego oraz do wybranego tekstu kultury". W arkuszu egzaminacyjnym zacytowano fragment rozmowy Poety z Rachelą i rozmowy Poety z Rycerzem.
W przypadku analizy tekstu poetyckiego nie ma podanego problemu, który maturzysta powinien poruszyć w swoim tekście, jest tylko ogólne polecenie: zinterpretuj wiersz (zamieszczony w arkuszu egzaminacyjnym), postaw tezę interpretacyjną i uzasadnij ją. W tym roku trzeba było zinterpretować wiersz Anny Kamieńskiej "Daremne".
Rozwiązujący test na poziomie podstawowym musieli także rozwiązać 12 zadań. Sześć z nich odnosiło się do zamieszczonego w arkuszu egzaminacyjnym fragmentu tekstu "Przydatność sztuki przekonywania" Tadeusza Pszczołowskiego. W jednym z zadań maturzyści mieli rozstrzygnąć, czy z tekstu Pszczołowskiego wynika, że przekonywanie jest rodzajem dialogu. W innych zadaniach mieli w odniesieniu do cytowanego fragmentu wyjaśnić sens sformułowania "urabianie ludzkiego tworzywa" oraz wyjaśnić, dlaczego autor uznał użyte w tekście sformułowanie "ludzkie tworzywo" za kontrowersyjne, ale trafne.
W jednym z zadań z tej grupy zacytowano fragment VII księgi "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza, zaczynający się od słów: "Wnet Gerwazy (to on był) przez tłum się przecisnął/ Na środek izby, wkoło Scyzorykiem błysnął/ Potem, w dół chyląc ostrze na znak powitania/ Przed Maćkiem, rzekł: +Rózeczce Scyzoryk się kłania+". Maturzyści mieli rozpoznać zacytowany fragment, podać tytuł utworu i jego autora. Musieli też wyjaśnić – na podstawie tekstu Pszczołowskiego i całego "Pana Tadeusza" – w jaki sposób Klucznik próbował wpłynąć na słuchaczy i z jakim skutkiem.
Pozostałych sześć zadań odnosiło się do zacytowanego w arkuszu fragmentu tekstu Józefa Tischnera "Co znaczy myśleć?" ze zbioru "Wędrówki w krainę filozofów". Maturzyści musieli m.in. na podstawie tego tekstu sformułować argument uzasadniający przekonanie, że "wciąż na nowo trzeba się nam uczyć myślenia". Mieli też wyjaśnić, na czym – zdaniem Tischnera – polega podobieństwo między matką a filozofem. Jedno z zadań brzmiało: "W opinii Józefa Tischnera zdanie Heideggera o ludziach: +Najbardziej daje do myślenia to, że jeszcze nie myślimy, jest jak policzek wymierzony współczesnemu światu+. Na podstawie tekstu sformułuj dwa argumenty uzasadniające to przekonanie Józefa Tischnera".
Maturzyści mieli też napisać streszczenie tekstu Tischnera.
Z egzaminu z polskiego na poziomie podstawowym maturzyści mogą otrzymać maksymalnie 70 punktów (w tym maksymalnie 50 za tekst własny). Aby zdać ten egzamin, trzeba uzyskać minimum 30 proc. punktów możliwych do zdobycia. Egzamin trwał 170 minut.
Po południu część maturzystów przystąpiła do nieobowiązkowego egzaminu z języka polskiego na poziomie rozszerzonym. Deklaracje chęci przystąpienia do egzaminu na tym poziomie złożyło 22,3 proc. tegorocznych absolwentów liceów i techników.
Maturzyści zdający egzamin na tym poziomie musieli napisać tekst własny na jeden z dwóch tematów do wyboru: rozprawki i interpretacji porównawczej.
Piszący pierwszy z tematów musieli określić, jaki problem podejmuje Bożena Chrząstowska w podanym w arkuszu tekście "Prawda i +zmyślenie+ literackie", dotyczącym wiersza Juliusza Słowackiego "Sowiński w okopach Woli". Mieli zająć stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autorkę, odwołując się do jej tekstu i innych tekstów kultury.
Drugi z tematów to interpretacja porównawcza wierszy: "Do snu" Jana Kochanowskiego i "Język snu" Zbigniewa Herberta.
Z egzaminu z polskiego na poziomie rozszerzonym maturzyści mogą otrzymać maksymalnie 40 punktów. W przypadku tego egzaminu nie ma progu zaliczeniowego. Jego wynik ma znaczenie tylko przy rekrutacji na studia. Egzamin potrwa 180 minut.
Arkusz egzaminacyjny z polskiego na poziomie rozszerzonym CKE opublikowała w poniedziałek wieczorem.(PAP)
Autorka: Danuta Starzyńska-Rosiecka
dsr/ joz/
