Granice państwa w czasach panowania Piastów, przywileje szlacheckie za Jagiellonów, demokracja bezpośrednia, dochody budżetu państwa - takich m.in. tematów dotyczyły zadania w teście z historii i wiedzy o społeczeństwie podczas środowego egzaminu gimnazjalnego.
Test z historii i wiedzy o społeczeństwie był pierwszym z dwóch, jakie składają się na egzamin z wiedzy humanistycznej, do którego uczniowie III klas gimnazjów przystąpili w środę o godzinie 9. Na rozwiązanie zadań mieli 60 minut (dyslektycy mogli rozwiązywać je 20 minut dłużej). Po przerwie przystąpili do rozwiązywania zadań z języka polskiego.
Arkusz testu z historii i wiedzy o społeczeństwie Centralna Komisja Egzaminacyjna opublikowała już na swojej stronie internetowej. Test z języka polskiego ma opublikować jeszcze w środę.
Test z historii i WOS zawierał 25 zadań, 20 z nich to zadania z historii. Wszystkie były zamknięte - uczeń sam musiał wybrać prawidłową odpowiedź z zaproponowanych w arkuszu.
Zadania z historii odnosiły się m.in. do cytowanych fragmentów tekstów. W jednym z zdań, opatrzonych cytatem z "Żywotu św. Wojciecha", uczniowie musieli na taśmie chronologicznej z wyszególnionymi innymi wydarzeniami historycznymi zaznaczyć, kiedy wyruszył on z misją chrystianizacyjną do Prusów. Trudność zadania polegała m.in. na tym, że w arkuszu nie było podane skąd pochodzi cytat, ani nigdzie w tekście nie padło imię św. Wojciecha. W innym zadaniu zacytowano fragmenty "Opisu obyczajów za panowania Augusta III" Jędrzeja Kitowicza i traktatu Stanisława Konarskiego "O skutecznym rad sposobie" wydanego w latach 1760-1763 (tym razem podano, skąd cytaty pochodzą). Uczniowie musieli odpowiedzieć m.in. z jakiej dynastii pochodził król, którego czasów panowania one dotyczą.
W innym zadaniu zamieszczono cztery cytaty (bez podania ich źródła), uczniowie mieli odpowiedzieć, w którym z nich przedstawiono zasady zgodne z koncepcją umowy społecznej Jeana Jacques’a Rousseau. W innym zaś zadaniu zacytowano fragment odezwy - jak podano - wydanej w Mediolanie w 1797 r. Uczniowie mieli podać, kto jest jej autorem. Do wyboru mieli: Józefa Piłsudskiego, Romualda Traugutta, Tadeusza Kościuszkę i Jana Henryka Dąbrowskiego.
Jedno zadanie zostało zilustrowane fotografią przedstawiająca fasadę katedry Notre-Dame w Paryżu (w arkuszu nie było podanej informacji, co zdjęcie przedstawia). Uczniowie mieli podać m.in. w jakim stylu została wzniesiona ta budowla i w jakiej epoce rozpoczęto jej budowę.
Pozostałe zadania dotyczyły m.in. sądu skorupkowego, sytuacji niewolników z starożytnym Rzymie, granic Królestwa Polskiego w roku śmierci Władysława Łokietka (w porównaniu do granic państwa w roku śmierci Bolesława Krzywoustego), przywilejów szlacheckich nadanych przez królów z dynastii Jagiellonów, gospodarki Stanów Zjednoczonych w połowie XIX wieku, zamachu w Sarajewie na następcę tronu Austro-Węgier Franciszka Ferdynanda oraz liczby Polaków zmobilizowanych do armii państw zaborczych w latach 1914-1918.
Wśród zadań z wiedzy o społeczeństwie znalazło się zadanie, w których trzeba było odnosząc się do cytowanego fragmentu Kodeksu wyborczego odpowiedzieć, czy fragment ten dotyczy wyboru posła, senatora, Rzecznika Praw Obywatelskich, czy Prezydenta RP. Cytowany fragment brzmiał: "Art. 287. Wybory (…) są powszechne, równe i bezpośrednie oraz odbywają się w głosowaniu tajnym. Art. 288. (…) wybierany jest na pięcioletnią kadencję i ponownie może być wybrany tylko raz".
W innym zadaniu za pomocą diagramu kołowego przedstawiono strukturę dochodów państwa. Posługując się nim uczniowie mieli podać z jakiego podatku pochodzą największe wpływy do budżetu: A. nakładanego na niektóre towary konsumpcyjne; B. dochodowego od osób fizycznych; C. dochodowego od osób prawnych; D. od towarów i usług.
W innych zadaniach z WOS uczniowie musieli m.in. ocenić, czy cytowana w arkuszu ulotka podpisana przez wójta gminy dotyczącą przebiegu drogi jest elementem konsultacji społecznych oraz, który z czterech cytowanych tekstów odnosi się do działań obywateli w ramach demokracji bezpośredniej.(PAP)
autorka: Danuta Starzyńska-Rosiecka
dsr/ krap/
