Prof. Samuel Stranks z Uniwersytetu w Cambridge, specjalista w dziedzinie optoelektroniki, został laureatem Europejskiej Nagrody Naukowej im. Stanisława Lema. Decyzję kapituły ogłoszono we wtorek podczas Święta Politechniki Wrocławskiej. Tego dnia tytuł honoris causa otrzymał także francuski naukowiec i konstruktor, prof. Michel Virlogeux.
Od 1984 r. Politechnika Wrocławska celebruje 15 listopada rocznicę pierwszego wykładu w powojennym Wrocławiu, który na PWr wygłosił tego dnia w 1945 r. prof. Kazimierz Idaszewski.
Uroczystości związane ze Świętem Politechniki Wrocławskiej rozpoczęły się od złożenia kwiatów pod Pomnikiem Martyrologii Profesorów Lwowskich. Następnie na tablicy w Alei Profesorów odsłonięto nazwiska 12 nowych profesorów tytularnych PWr.
W auli gmachu głównego uczelni odczytany został list, który do uczestników uroczystości skierował minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek. Minister podkreślił w nim, że Święto Politechniki Wrocławskiej to wyśmienita okazja do uczczenia jej działalności, jak również sposobność do kreślenia planów na przyszłość.
"Na przestrzeni bez mała ośmiu dekad istnienia oraz w oparciu o wyśmienite tradycje przedwojennych ośrodków: Politechniki Lwowskiej i Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie wrocławska wszechnica stała się jedną z wiodących uczelni technicznych w Polsce"- wskazał.
Wyraził przy tym uznanie dla całokształtu organizacyjnych, naukowych, wdrożeniowych, a także rozwojowych czy dydaktycznych przedsięwzięć uczelni. "Jestem przekonany, że prowadzone w Politechnice prace badawcze, owocna współpraca ze światowymi jednostkami naukowymi, samorządowymi i otoczeniem gospodarczym przesądzają o wybitności tego miejsca, ale też o jego innowacyjnym charakterze" - napisał.
Odczytano także list wiceministra edukacji i nauki Wojciecha Murdzka, w którym zwrócił on uwagę na rolę, jaką uczelnia odegra w realizacji programu polskiej energetyki jądrowej, który zakłada budowę dwóch elektrowni. "Cieszę się, że uczelnia ma zarówno zaplecze naukowe, jak i przygotowany program studiów na wydziale mechaniczno-energetycznym tak, aby kształcić studentów w zakresie inżynierii nuklearnej, przyszłych specjalistów od energetyki jądrowej" – zaznaczył.
W swoim wystąpieniu rektor Politechniki Wrocławskiej prof. Arkadiusz Wójs mówił o misji, jaką w dzisiejszym świecie ma do spełnienia politechnika. Wskazywał, że musi być ona jednocześnie magazynem i kreatorem wiedzy. "Jako magazyn ma posiadać zasoby i umiejętność przechowywania oraz udostępniania wiedzy, a jako kreator ma tę wiedzę tworzyć w duchu wolności akademickiej pozwalając na kreatywność ludziom odważnym i zdeterminowanym" – powiedział.
W jego ocenie politechnika musi więc "funkcjonować w pewnym paradoksie". "Ma rozwijać priorytetowo obszary badawcze, których oczekuje społeczeństwo - to jest naszą powinnością i naszym zobowiązaniem - ale ma też być miejscem, gdzie każdy naukowiec korzystając z wolności akademickiej może się zajmować tym, czym chce. Poza obszarami priorytetowymi przecież mamy prowadzić także inne badania, które mogą się okazać wcale nie mniej istotne w przyszłości"- zauważył.
Podkreślił, że dzisiejsza politechnika jest ważnym miejscem spotkań nauki ze światem w każdym wymiarze: społecznym, przyrodniczym oraz gospodarczym. "Chcemy być i jesteśmy miejscem, gdzie odbywa się transfer rozwiązań czyli technologii i transfer informacji o faktycznym stanie świata. Przekazywanie obiektywnych informacji oraz faktów popartych badaniami to szczególnie w dobie post prawdy, dezinformacji i pseudonaukowego celebrytyzmu ważna misja uczelni" - mówił.
Podczas uroczystości tytuł doktora honoris causa otrzymał prof. Michel Virlogeux z École Nationale des Ponts et Chaussées w Paryżu, naukowiec i konstruktor, wybitny specjalista w dziedzinie mostownictwa. Wyróżnienie przyznano "w uznaniu wybitnych osiągnieć profesora w dziedzinie inżynierii mostowej, w tym opracowanie podstaw naukowych projektowania mostów podwieszonych oraz w uznaniu zasług dla Politechniki Wrocławskiej". Prof. Virlogeux brał udział w projektowaniu i budowie ponad 100 obiektów, w tym mostu Vasco da Gama w Lizbonie oraz wiaduktu Millau we Francji.
W trakcie Święta Politechniki Wrocławskiej ogłoszono także nazwisko tegorocznego laureata Europejskiej Nagrody Naukowej im. Stanisława Lema. Nagroda została ustanowiona przez PWr w 2021 r. dla upamiętnienia 100. urodzin wybitnego polskiego powieściopisarza fantastyki naukowej, który w 1981 r. otrzymał doktorat honoris causa PWr.
Warte 100 tys. zł wyróżnienie przyznawane jest młodym naukowcom (do 40. roku życia) studiującym lub prowadzącym badania w Unii Europejskiej oraz krajach stowarzyszonych. Międzynarodowa kapituła ocenia ich niedawne odkrycie lub znaczące osiągnięcie w szeroko rozumianych dziedzinach nauki i inżynierii, z silnymi elementami technologii, interdyscyplinarności, kreatywności i wizji.
Jak poinformował rektor PWr, w ramach tegorocznej edycji nagrody wpłynęło 26 wniosków konkursowych z czternastu różnych krajów, w tym trzy z Polski. Decyzją kapituły, w 2022 r. nagrodę otrzymał prof. Samuel Stranks z Wydziału Inżynierii Chemicznej i Biotechnologii Uniwersytetu w Cambridge.
W swojej pracy naukowej laureat zajmuje się optycznymi i elektronicznymi właściwościami nowych półprzewodników, w tym perowskitów halogenkowych, alotropów węglowych i półprzewodników organicznych opracowywanych z myślą o efektywnych pod względem kosztu zastosowaniach w elektronice.
"Perowskity halogenkowe stworzyły nowe możliwości w dziedzinie łatwych do dostosowania do potrzeb użytkowych i wysokowydajnych półprzewodników, obiecujących z punktu widzenia produkcji niedrogich, efektywnych energetycznie ogniw słonecznych i urządzeń oświetleniowych. Aby jednak osiągnęły one oczekiwany potencjał, nadal konieczne są badania, które poprawią ich wydajność i niezawodność. Prace prof. Stranksa umożliwiły zrozumienie tych procesów, co przekłada się na komercjalizację technologii" – podała uczenia.
Prof. Stranks nagrodę odbierze podczas specjalnej uroczystości, która zostanie zorganizowana w przyszłym roku. (PAP)
Autorka: Agata Tomczyńska
ato/ zan/
