Prof. Zbigniew Siemaszko. Fot. IPN
Ze smutkiem przyjąłem wiadomość o odejściu Zbigniewa Siemaszki; żegnamy wybitnego przedstawiciela Drugiej Wielkiej Emigracji – Polaka, który mimo oddalenia sercem był zawsze tuż przy Rzeczypospolitej – napisał prezydent Andrzej Duda w liście przekazanym rodzinie zmarłego.
Prof. Zbigniew Siemaszko, żołnierz Armii Andersa, historyk, pisarz i publicysta emigracyjny, nazywany nestorem "polskiego" Londynu, zmarł na początku lutego w wieku 97 lat w stolicy Wielkiej Brytanii.
"Ze smutkiem przyjąłem wiadomość o odejściu Zbigniewa Siemaszki. Żegnamy wybitnego przedstawiciela Drugiej Wielkiej Emigracji – Polaka, który mimo oddalenia sercem był zawsze tuż przy Rzeczypospolitej. Jego losy były charakterystyczne dla całego pokolenia odrodzonej Niepodległej. Urodzony na Kresach, wykształcony w Wilnie, uformował się w patriotyzmie głęboko zakorzenionym w dziedzictwie Rzeczpospolitej Wielu Narodów. Pod okupacją sowiecką został deportowany do Kazachstanu, a z nieludzkiej ziemi wyratowało Go do Armii Polskiej generała Andersa. W jej szeregach przeszedł długi szlak przez Bliski Wschód i Afrykę. Ostatecznie trafił na Wyspy Brytyjskie, gdzie pozostał także po zakończeniu wojny, nie chcąc wracać do kraju rządzonego przez reżim komunistyczny" - napisał prezydent w liście do rodziny zmarłego.
Prezydent wskazał, że Siemaszko „należał do tych autorów, za sprawą których emigracyjna myśl polska była nie tylko myślą wolną, ale nade wszystko była myślą krytyczną, odkrywczą i twórczą”.
Jak podkreślił, Siemaszko wybrał życie na obczyźnie, ale nigdy nie pogodził się z utratą wolnej Ojczyzny, a swój wielki talent pisarza i badacza poświęcił sprawie polskiej. Prezydent zaznaczył, że zmarły był aktywnym uczestnikiem życia intelektualnego i wnikliwym badaczem historii najnowszej Polski; pisał do najważniejszych czasopism uchodźctwa, współpracował z londyńskim Polskim Ośrodkiem Społeczno-Kulturalnym i paryskim Instytutem Literackim.
Zmarł emigracyjny historyk, pisarz i publicysta Zbigniew Siemaszko
Prezydent wskazał, że Siemaszko "należał do tych autorów, za sprawą których emigracyjna myśl polska była nie tylko myślą wolną, ale nade wszystko była myślą krytyczną, odkrywczą i twórczą".
"Jestem przekonany, że Jego książki i artykuły mają trwałe miejsce w kanonie pism polskiego uchodźctwa i na zawsze zachowają wartość dla nas, rodaków, obywateli na powrót wolnej i niepodległej Rzeczypospolitej. Za tę wspaniałą służbę Ojczyźnie – intelektualisty, badacza i świadka dramatycznych dziejów XX wieku – chcę w imieniu narodu polskiego wyrazić Mu najwyższe uznanie" - napisał Andrzej Duda.
Urodzony w 1923 r. Siemaszko w czasie II wojny światowej został deportowany do Związku Sowieckiego. W 1941 r. wstąpił do formowanej tam Armii Andersa. Przez Persję, Irak, Palestynę i Południową Afrykę trafił w kwietniu 1943 r. do Wielkiej Brytanii. Uczestniczył w szkoleniach dla "cichociemnych" na terenie Szkocji, choć ostatecznie nie został wysłany do Polski.
Prof. Zbigniew Siemaszko, żołnierz Armii Andersa, historyk, pisarz i publicysta emigracyjny, nazywany nestorem „polskiego” Londynu, zmarł na początku lutego w wieku 97 lat w stolicy Wielkiej Brytanii.
Po wojnie zdał maturę w polskim gimnazjum w Glasgow, a potem studiował elektronikę na Polish University College i na Uniwersytecie Londyńskim. Pracował w kilku brytyjskich firmach zajmujących się elektroniką. Specjalizował się w dziedzinie niezawodności działania sprzętu elektronicznego w zastosowaniu wojskowym.
Aktywnie uczestniczył w życiu polskiej emigracji w Londynie. Pisał dla prasy emigracyjnej, publikując sprawozdania ze spotkań, wieczorów dyskusyjnych i autorskich, jakie odbywały się w polskich ośrodkach w Londynie, zwłaszcza w Polskim Ośrodku Społeczno-Kulturalnym. W 1959 r. podjął współpracę z Instytutem Literackim. Stał się jednym z najbardziej aktywnych autorów wydawanych przez Jerzego Giedroycia "Zeszytów Historycznych", publikował też w "Kulturze". Był autorem kilkunastu książek. Zajmował się historią wojskowości, historią II wojny światowej, łącznością między emigracją wojenną a krajem, Armią Krajową, Narodowymi Siłami Zbrojnymi. Był laureatem nagrody przyznawanej przez Związek Pisarzy Polskich na Obczyźnie. (PAP)
autorka: Wiktoria Nicałek
wni/ ozk/
