W 83. rocznicę wybuchu II wojny światowej, a jednocześnie w dniu inauguracji roku szkolnego 2022/2023, warszawscy nauczyciele i uczniowie złożyli hołd nauczycielom tajnego nauczania. Uroczystość odbyła się przed pomnikiem upamiętniającym Tajną Organizację Nauczycielską.
"Dzisiaj, jak co roku, oddajemy hołd cichym bohaterom II wojny światowej – nauczycielom, którzy w poczuciu własnego obowiązku wobec swoich uczniów, wobec ojczyzny, podjęli trud, ryzykując swoim życiem, swoim bytem, swoim bezpieczeństwem" – powiedział prezes Oddziału Mazowieckiego Związku Nauczycielstwa Polskiego Tomasz Korczak. "Taki sam trud podjęli też uczniowie, pamiętajmy o nich, oni też ryzykowali" – dodał.
"Niech przykład nauczycieli i uczniów z II wojny światowej będzie przykładem dla nauczycieli i dla uczniów, którzy dzisiaj rozpoczynają nowy rok szkolny. Ten przykład to bezprecedensowy wysiłek na skalę Europy. Żadne inne państwo nie może poszczycić się takim wysiłkiem swoich nauczycieli" – mówił Korczak.
W uroczystości uczestniczyli m.in. prezes ZNP Sławomir Broniarz, wiceprezesi OPZZ Barbara Popielarz i Sebastian Koćwin, przedstawiciele Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy, kuratorium mazowieckiego, radni, nauczyciele i uczniowie ze szkół z Warszawy i z województwa mazowieckiego.
Delegacje złożyły wieńce pod pomnikiem upamiętniającym Tajną Organizację Nauczycielską.
Tajna Organizacja Nauczycielska (TON) była organizacją konspiracyjną utworzoną w październiku 1939 r. Do organizatorów TON należeli przedwojenni działacze Związku Nauczycielstwa Polskiego: Zygmunt Nowicki, Kazimierz Maj, Wacław Tułodziecki, Teofil Wojeński i Czesław Wycech. TON wspierała tajne nauczanie, organizowała opiekę nad nauczycielami i ich rodzinami, gromadziła i wydawała podręczniki, współpracowała z ruchem oporu.
Efektem działalności nauczycieli skupionych w TON było uruchomienie w konspiracji zlikwidowanych przez okupanta szkół średnich, zakładów kształcenia nauczycieli, szkół wyższych. Prowadzono też tajne lekcje historii, geografii i literatury ojczystej, usunięte decyzją władz okupacyjnych w szkołach powszechnych.
Z TON związanych było ponad 20 tys. nauczycieli szkół powszechnych, średnich i wyższych. Działali zarówno na terenie Generalnego Gubernatorstwa, jak i na obszarach Polski wcielonych do III Rzeszy i leżących za Bugiem. Podczas okupacji zginęło prawie 10 tys. spośród nich.(PAP)
Autorka: Danuta Starzyńska-Rosiecka
dsr/ joz/
