2. Festiwal Szyfrów Jana Kowalewskiego w Mediatece MeMo w Łodzi. Fot. materiały prasowe
Rekonstrukcje historyczne z roku 1920, stanowiska służb mundurowych, spotkania z naukowcami, a dla najmłodszych zabawa klockami z historią w tle - to wszystko znalazło się w programie 2. Festiwalu Szyfrów Jana Kowalewskiego, organizowanego w Mediatece MeMo w Łodzi 25 października.
Odbywający się po raz drugi Festiwal Szyfrów to propozycja nietypowej lekcji historii skierowanej do całych rodzin. Od 2020 roku miasto Łódź upowszechnia historię pochodzącego z tego miasta, biegłego w sztuce dekryptażu Jana Kowalewskiego w ramach programu działań „Rok Jana Kowalewskiego”. Zasługi kryptologa, które przyczyniły się do zwycięstwa w czasie wojny polsko-bolszewickiej, stały się inspiracją dla organizatorów festiwalu.
Festiwal Szyfrów przybliży historię kryptologa Jana Kowalewskiego
W sobotę 25 października w godzinach 10-20 na wszystkich piętrach najnowocześniejszej biblioteki w Łodzi - Mediateki MeMo przy ul. Moniuszki 5 - czekać będą atrakcje: rekonstrukcje historyczne z roku 1920, stanowiska służb mundurowych, zabawy z klockami dla najmłodszych oraz spotkania z naukowcami.
W patio Mediateki stanie m.in. zrekonstruowane Biuro Szyfrów z 1920 roku, które obsługiwać będzie sam patron festiwalu - oficer z lat 20. XX wieku Jan Kowalewski. Jak zapowiadają organizatorzy, będzie tam można dowiedzieć się, dlaczego grzebień to znakomite narzędzie do deszyfrażu.
55 lat temu zmarł ppłk Jan Kowalewski
Po raz kolejny gościem festiwalu będzie poznańskie Centrum Szyfrów „Enigma”, które powstało z inspiracji historią poznańskich matematyków Jerzego Różyckiego, Henryka Zygalskiego, Mariana Rejewskiego – pierwszych, którzy zmierzyli się z zagadką niemieckiej maszyny szyfrującej „Enigma”. Na jego stanowisku pojawi się makieta tej najsłynniejszej w historii kryptologii maszyny. Uczestnicy festiwalu będą też mogli spróbować rozwiązywania zagadek za pomocą długopisu 3D.
Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi przygotowało specjalną grę „Mistrzowie Szyfrów”. Będzie można odbić swój własny nieśmiertelnik, obejrzeć mundury historyczne z muzealnej kolekcji, a Łódzka Grupa Rekonstrukcji Historycznej zaprosi do przymierzenia munduru międzywojennego policjanta albo żołnierza września 1939 roku.
Najmłodsi zmierzą się ze sztuką szyfrowania za pomocą klocków znanej marki. Zagadki z ich wykorzystaniem przygotowali specjaliści z firmy Zbudowane z Klocków. W sali komputerowej MeMo będzie można zagrać natomiast w historyczne gry komputerowe, m.in. o Janie Kowalewskim, Misiu Wojtku i Dywizjonie 303. Gry edukacyjne przygotuje też Instytut Pamięci Narodowej w Łodzi.
Będzie też okazja, by porozmawiać o prawdziwych doświadczeniach z przekazywaniem meldunków np. w wojsku lub formacjach specjalnych. Na festiwalu spotkamy bowiem łódzkie „Czerwone Berety” ze sprzętem radiotelefonicznym oraz żołnierzy z 9. Łódzkiej Brygady Obrony Terytorialnej im. gen. Stanisława Sojczyńskiego „Warszyca”, również z prezentacją współczesnego sprzętu łącznościowego.
W przestrzeniach Mediateki uczestnicy festiwalu będą mogli zagrać także w grę terenową, polegającą na łamaniu szyfrów - za pomocą książek, komiksów, klocków, komputera, pianina. Na wszystkich, którzy odsłonią finalne hasło czekają atrakcyjne nagrody.
Zaplanowano również wykłady. O tym, jak wygląda współczesne kodowanie i czy istnieje szyfr doskonały, opowie dr Adam Różycki z Wydziału Matematyki i Informatyki Uniwersytetu Łódzkiego. Szyfry w popkulturze przedstawi Mikołaj Frankowski z Centrum Szyfrów „Enigma”, zaś o tym, czy przy dzisiejszej technologii uda się nam rozwiązać historyczne zagadki kryptologiczne, dowiemy się od Zuzanny Sakowskiej, również z poznańskiej instytucji. Czym jest marketing historyczny w praktyce i czy historię da się opowiedzieć ciekawie, wyjaśni Wiktoria Czarnecka z firmy Sztyblety PR, autorka książki „Marketing historyczny. Czy umiemy mądrze korzystać z historii?”.
Festiwalowi towarzyszyć będzie wystawa „Jan Kowalewski – historia bohatera w obrazkach” autorstwa Katarzyny Błaszczyk. Historię kryptologa będzie można poznać dzięki słuchowisku „Zagadka Jana K.”, którego autorem jest pisarz Łukasz Orbitowski.
Pełny program 2. Festiwalu Szyfrów Jana Kowalewskiego znajdziemy stronie: www.lodz.pl/festiwalszyfrow
Jan Kowalewski był podpułkownikiem piechoty Wojska Polskiego II RP, kryptologiem, matematykiem i lingwistą, żołnierzem wywiadu wojskowego, który złamał sowieckie szyfry w czasie wojny polsko-bolszewickiej, przyczyniając się tym do polskiego zwycięstwa w Bitwie Warszawskiej w sierpniu 1920 r.
W III powstaniu śląskim był szefem wywiadu oddziałów powstańczych. W okresie międzywojennym pełnił funkcję attaché wojskowego w Moskwie i Bukareszcie. Po klęsce w 1939 r. pomagał polskim uchodźcom w Rumunii. Stworzył w Lizbonie centrum polskiego wywiadu. Po zakończeniu wojny pozostał na emigracji. Zmarł w wieku 73 lat 31 października 1965 r. w Londynie.(PAP)
agm/ dki/
