90 lat kończy w niedzielę włoski pisarz Andrea Camilleri, autor powieści kryminalnych o komisarzu Salvo Montalbano, przeniesionych na ekran telewizyjny. Autorem bestsellerów został w wieku 70 lat. Na świecie sprzedano ponad 30 mln egzemplarzy jego książek.
W ciągu 20 lat Camilleri, przez dekady człowiek teatru, zrobił ogromną karierę literacką, a ze względu na swój późny debiut uważany jest za prawdziwy fenomen. Bije rekordy pod względem liczby sprzedanych książek, a kręcony na ich podstawie serial „Komisarz Montalbano” oglądają w telewizji RAI miliony widzów.
Tysiące jego fanów poszukują na Sycylii miejsc opisanych w kilkudziesięciu kryminałach jego autorstwa, a potem w serialu - mimo że akcja książek Camilleriego toczy się w wymyślonym miasteczku Vigata.
Jego twórczość uwielbia już kilka pokoleń. Są wśród nich tacy, którzy zachwycają się sposobem opisywania potraw, jakich kosztuje komisarz - koneser smaków i miłośnik sycylijskiej kuchni. Językoznawcy piszą z kolei rozprawy o języku jego powieści, który ich zdaniem stanowi doskonałe połączenie włoskiego i sycylijskiego dialektu.
Camilleri urodził się w 1925 roku w sycylijskim Porto Empedocle, a od lat 40. minionego wieku mieszka w Rzymie. Był scenarzystą, a po studiach reżyserskich wystawiał sztuki teatralne. Jego największą zasługą w dziedzinie teatru jest zapoznanie włoskiej publiczności ze sztukami Samuela Becketta oraz Eugene’a Ionesco. Współpracował z telewizją RAI. Przez 20 lat wykładał reżyserię we włoskiej Akademii Sztuki Dramatycznej.
Przełom w jego życiu nastąpił w 1994 roku, gdy stworzył postać komisarza policji Montalbano, pracującego na jego rodzinnej wyspie. To wtedy ukazał się „Kształt wody”, pierwsza książka o charyzmatycznym policjancie. Tom odniósł ogromny sukces. Nazwisko bohatera to hołd złożony przez autora ulubionemu pisarzowi, Hiszpanowi Manuelowi Vazquezowi Montalbanowi.
Bodźcem dla kolosalnej medialnej popularności włoskiego pisarza była inicjatywa znanego dziennikarza telewizyjnego Maurizio Costanzo, który w swoim programie zachęcił widzów do przeczytania „Złodzieja kanapek”, kolejnego tomu z cyklu o Montalbano, i obiecał, że odda pieniądze każdej osobie, której książka się nie spodoba.
Wkrótce ruszyła telewizyjna emisja kultowej dziś serii o samotnym, dojrzałym komisarzu, w którego postać się wcielił Luca Zingaretti, uczeń pisarza w Akademii Sztuki Dramatycznej. Co ciekawe, w rodzinnym miasteczku Camilleriego, Porto Empedocle, odsłonięto pomnik Montalbano, który w żaden sposób nie przypomina aktora grającego tę rolę.
U szczytu swej popularności Andrea Camilleri opublikował też w minionych latach powieści o wielkich malarzach, m.in. o Caravaggio i Renoire'ze.
14 września telewizja RAI zacznie nadawać kolejną serię, złożoną z sześciu odcinków, opartą na jego kryminałach.
Z Rzymu Sylwia Wysocka (PAP)
sw/ akl/
