Rosyjski film "Król ptaków" ("Car-ptica") otrzymał w czwartek główną nagrodę Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Moskwie - statuetkę Złotego Świętego Jerzego. To kino z Jakucji, mistyczno-realistyczna opowieść o parze starych ludzi, których nawiedza orzeł.
Reżyserem filmu jest Eduard Nowikow. Akcja rozgrywa się w latach 30. zeszłego wieku w głuchej tajdze. Pewnego dnia na modrzewiu przed jurtą, w której żyje para starszych ludzi, osiedla się święty w Jakucji ptak - orzeł. Jego pojawienie się bohaterowie odczytują jako zwiastun kary za dawno popełnione czyny.
Filmy z Jakucji, republiki Federacji Rosyjskiej w Syberii Wschodniej, są fenomenem ostatnich lat - tamtejsza kinematografia burzliwie się rozwija i gości na czołowych światowych festiwalach. Na moskiewskim przeglądzie pokazano łącznie trzy filmy z tego regionu. Nagrodzony obraz Nowikowa to kino operujące prostymi środkami, a przy tym opowiadające o sprawach tak złożonych, jak wina człowieka wobec świata natury, pokuta i odkupienie. Film można interpretować zarówno jako przypowieść religijną, jak i dramat rodzinny czy komentarz do wydarzeń politycznych.
Nagrody moskiewskiego festiwalu przyznało jury kierowane przez włoskiego reżysera Paolo del Brocco, z udziałem m.in. aktorki Nastassji Kinski. Nagrodę za reżyserię jury przyznało Aleksandrowi Kottowi za film "Spitak" przypominający tragiczne trzęsienie ziemi w Armenii 7 grudnia 1988 roku. Zginęło wówczas 25 tysięcy ludzi.
Za najlepszego aktora uznany został Kieran Charnock, który zagrał w nowozelandzkim obrazie "Zabłąkani" ("Stray") w reżyserii Dustina Feneleya. Nagrodę w kategorii najlepsza rola kobieca otrzymała Giovanna Mezzogiorno za kreację w filmie "Neapol spowity tajemnicą” („Napoli Velata”), wyprodukowanym we Włoszech, w reżyserii Ferzana Ozpeteka.
Nagrodą specjalną uhonorowano film "Nu”, debiut reżyserski mieszkającej w Rosji chińskiej artystki Yang Ge. To opowieść o przygodach miłosnych, jakie w Moskwie przeżywa dziewczyna z Chin, próbująca zapomnieć o poprzednim ukochanym. Przy czym krytycy bardziej niż na sam film zwrócili uwagę na osobę reżyserki, znanej w Rosji z udziału w show telewizyjnym Gołos (Głos) i ról aktorskich w awangardowym teatrze Centrum Gogola.
W konkursie filmów dokumentalnych zwyciężyli "Czyściciele internetu" ("The Cleaners), dokument poruszający problemy cenzury i kontroli w internecie. Moritz Riesewieck, który wyreżyserował film wraz z Hansem Blockiem, zaapelował, zwracając się do publiczności na sali, o walkę o wolność i przeciwko cenzurze.
Nagrodą Międzynarodowej Federacji Krytyków Filmowych (FIPRESCI) uhonorowany został „Król ptaków”, który otrzymał także wyróżnienie Federacji Rosyjskich Klubów Filmowych. Nagroda rosyjskiej krytyki filmowej przypadła filmowi z Uzbekistanu „Męstwo” („Sabot”). To historia byłego wojskowego, któremu we śnie pokazuje się dawny towarzysz broni; w tym samym czasie dowiaduje się, że jest śmiertelnie chory. Reżyserem filmu jest Raszid Malikow.
Ponadto dyplom rosyjskich krytyków filmowych, za „rozwiązania artystyczne, które odzwierciedlają problemy współczesności”, wręczono twórcom filmu „Z pianą na ustach” („Ar putam uz lupam", reż. Janis Nords). Koprodukcja litewsko-łotewsko-polska opowiada o perypetiach policjanta, który popada w kłopoty zawodowe i osobiste.
Nagrodę specjalną moskiewskiego festiwalu za wkład w kinematografię światową przyznano pośmiertnie rosyjskiemu aktorowi i reżyserowi Olegowi Tabakowowi, zmarłemu 12 marca br. Nagrodę odebrał syn Tabakowa, Paweł, który jako aktor kontynuuje tradycje artystyczne ojca.
Nagrodę publiczności zdobył na moskiewskim festiwalu norweski film „12. człowiek” (Den 12. Mann, reż. Harald Zwart), rozgrywająca się podczas II wojny światowej historia grupy dywersantów, z której przeżył tylko jeden.
Na tegorocznym festiwalu w Moskwie widzowie mogli zobaczyć ponad 200 filmów. W głównym konkursie rywalizowało 16 produkcji. Programów pozakonkursowych, prezentujących kinematografię różnych kontynentów i okresów, było aż 18.
Moskiewski festiwal to jeden z najbardziej prestiżowych - obok Cannes, Wenecji i Berlina - przeglądów kina światowego. Organizowany jest od 1959 roku.
Z Moskwy Anna Wróbel (PAP)
awl/ mc/
