17 stycznia 1945 r. rozwiązane zostały Szare Szeregi, konspiracyjna organizacja Związku Harcerstwa Polskiego działająca na terenie okupowanej Polski od końca września 1939 r. Szare Szeregi to kryptonim Związku Harcerstwa Polskiego działającego w konspiracji od 27 września 1939 r.Organizacją kierowało Naczelnictwo, obowiązki przewodniczącego ZHP do sierpnia 1942 r. pełnił ks. hm. Jan Mauersberger, a po jego śmierci dr Tadeusz Kupczyński. W ramach konspiracyjnego harcerstwa samodzielnie funkcjonowała Organizacja Harcerzy i Organizacja Harcerek.
16 czerwca 1944 r. w Jewłaszach nad Niemnem w walce z Niemcami zginął Jan Piwnik "Ponury" - cichociemny, oficer "Wachlarza", szef Kedywu Okręgu Radomsko-Kieleckiego Armii Krajowej, legendarny dowódca partyzanckich zgrupowań walczących w Górach Świętokrzyskich i oddziału dywersyjnego na Nowogródczyźnie.