Wiesław Gołas. Fot. PAP/T. Gawałkiewicz
85 lat temu w Kielcach urodził się Wiesław Gołas, jeden z najbardziej lubianych polskich aktorów, wykonawca słynnej piosenki "W Polskę idziemy", odtwórca ok. 120 ról filmowych, teatralnych i telewizyjnych. "Kreowany na komika jest w gruncie rzeczy o wiele głębszym aktorem niż wskazuje to, co dane mu było zagrać" - mówił o artyście Gustaw Holoubek.
Gołas urodził się 4 października 1930 roku w Kielcach. Już w gimnazjum marzył o aktorstwie, ale związał się z nim dopiero po wojnie. Za swój życiowy sukces aktor uznaje jednak nie role filmowe, ale fakt, że w czasie wojny w wieku 13 lat złożył przysięgę w Szarych Szeregach.
W 1954 r. ukończył warszawską PWST i zadebiutował jako teatralny Papkin w Jeleniej Górze. Tę właśnie rolę ceni najbardziej. "Papkin jest liryczny i zadziorny, żartuje, śmieje się, płacze, umiera rzekomo otruty. Jest w nim wszystko z naszego zawodu" – wyjaśniał w wywiadach.
Był współtwórcą kabaretu "Koń" oraz - w latach 1965-1974 - gwiazdą kabaretu "Dudek", w którym wykonywał znane skecze m.in. "Ucz się Jasiu" i popularne piosenki: "Balladę o Dzikim Zachodzie", "Tupot białych mew", "W co się bawić", "W Polskę idziemy".
Ogromną popularność przyniosły aktorowi występy (w latach 1959-1966) w telewizyjnym Kabarecie Starszych Panów Jeremiego Przybory i Jerzego Wasowskiego oraz (w latach 1966-67) w Divertimentach. W programach tych wykonywał m.in. utwory "Upiorny twist", "No co ja ci zrobiłem?", "Podła".
Wiesław Gołas wystąpił także w rozrywkowym spektaklu telewizyjnym Aleksandra Bardiniego "Czytaj Szekspira" w 1962 roku, u Wandy Laskowskiej w pantomimie "Mandagora" (1963) i w parodii "Hamleta" (1967) w reżyserii Witolda Fillera.
Wziął udział w słynnym widowisku Olgi Lipińskiej "Jadą komedianci" (piosenki kabaretu "Semafor" z Pragi, 1967). Występował również w cyklicznych programach rozrywkowych, m.in.: "Miks" i "Z kobietą w tytule" w reżyserii Olgi Lipińskiej (1963-66).
Występował także na scenie Teatru Dolnośląskiego we Wrocławiu, Teatru Dramatycznego i Teatru Polskiego w Warszawie.
W 1957 roku Gołas zagrał główną rolę w "Szkicach węglem" Antoniego Bohdziewicza. Popis kunsztu aktorskiego - zdaniem wielu krytyków filmowych - dał w filmie "Ogniomistrz Kaleń" (1961) wcielając się w tytułową postać.
W całej swojej karierze zagrał ponad 120 postaci, współpracując ze znanymi reżyserami. Wystąpił m.in. w "Jak być kochaną" Wojciecha Jerzego Hasa, "Upale" Kazimierza Kutza, "Domu bez okien" Stanisława Jędryki, "Mężu swojej żony" i "Brunecie wieczorową porą" Stanisława Barei.
Aktor występował również w serialach telewizyjnych: w 1965 roku zagrał u Stanisława Barei główną rolę w kryminale „Kapitan Sowa na tropie”. U Witolda Lesiewicza wystąpił w roli Toma w odcinku „Przeraźliwe łoże” z cyklu "Świat grozy" (1968). W latach 1968-1970 zagrał Tomasza Czereśniaka w serii „Czterej pancerni i pies”. Wystąpił w głównej roli kierowcy Marianka Szyguły w serialu „Droga” (1973) u Sylwestra Chęcińskiego. (PAP)
agz/
