„Blisko” - sztuka inspirowana „Hańbą” Coetzee w Teatrze Młyn

"Hańba" to powieść laureata literackiej Nagrody Nobla, południowoafrykańskiego pisarza J.M. Coetzee. Opowiada o przemocy - napaści na prowadzona przez białych farmę, rabunku, pobiciu i gwałcie. Kontekst południowoafrykańskich stosunków społecznych, dziedzictwa apartheidu sprawia, że eskalacja przemocy, z którą mają do czynienia bohaterowie powieści, ma wiele aspektów. Hańbą można nazwać los zgwałconej córki głównego bohatera, ale hańbą jest również cała dotychczasowa historia związków między społecznością białych a czarnymi mieszkańcami Południowej Afryki.

Sztuka "Blisko" inspirowana "Hańbą" rozgrywa się w prowincjonalnym polskim miasteczku. "Co może łączyć Kapsztad z polskim miasteczkiem? Spektakl +Blisko+ angażuje widza w odczytywanie śmiałych, nieoczywistych na pierwszy rzut oka, paralel między światem przedstawionym w powieści +Hańba+ a polską rzeczywistością. Tekst napisany przez Natalię Fijewską-Zdanowską jest inspirowany prozą noblisty, ale tworzy zupełnie odrębną, mocno trzymającą w napięciu, opowieść o ludzkiej przemianie. Bohater, za sprawą krzywdy, której doznaje jego córka, konfrontuje się z własnym pojmowaniem męskości i kobiecości, winy i krzywdy, ofiary i oprawcy. Spektakl zadaje pytania o współczesne nierówności społeczne, ich istotę i naszą współodpowiedzialność za otaczający nas świat" - tak opisują spektakl w Teatrze Młyn jego twórcy.

Autorka scenariusza i reżyserka spektaklu, Natalia Fijewska-Zdanowska, wspomina, że po lekturze "Hańby" książka ta nie dawała jej spokoju. "Spektakl traktuję, jako osobiste wyzwanie i ważny etap w rozwoju artystycznym Teatru Młyn. Świetna, wielowymiarowa powieść noblisty, zakorzeniona w rzeczywistości Afryki, podejmuje temat uniwersalny, bolesny i aktualny także dla nas – temat społecznych nierówności, krzywdzących dysproporcji w poziomie życia i traktowania. Dyskryminowane grupy – niezależnie, czy ze względu na kolor skóry, płeć, czy biedę – zmagają się z tytułową +hańbą+, na różnych polach i w różnych dziedzinach życia" - podkreśliła reżyser.

"Głęboko egzystencjalna, psychologiczna analiza Johna Maxwella Coetzee była dla mnie niezwykle inspirującym materiałem do kameralnego spektaklu o godności i nierówności w naszym własnym świecie. Polskie realia – z nieposzanowaniem wszelkich mniejszości, z popegeerowskimi obszarami biedy i wykluczenia, ogromnymi dysproporcjami w dostępie do podstawowych świadczeń, takich jak służba zdrowia czy edukacja, z niechęcią do inności, z odrzuceniem uchodźców, z ciągle obecnym patriarchalnym modelem rodziny i dyskryminacją kobiet – te realia zdaje się nam wskazywać Coetzee niezwykle precyzyjnie, choć opowiada historię należącą do innego świata i kontynentu" - dodała Fijewska-Zdanowska.

W spektaklu wystąpi aktorski duet: Janusz Łagodziński, na co dzień aktor Teatru Ateneum, i Marianna Kowalewska, która po rolach serialowych (m.in. "Rojst", "Pułapka"), wraca do doświadczeń teatralnych.

Natalia Fijewska-Zdanowska – reżyser i dramaturg, powołała do życia i prowadzi wraz z siostrami własną, autorską scenę niezależną Teatr Młyn. Napisała i wyreżyserowała kilkanaście sztuk teatralnych: monodram "Głuchoniemoc" (2004), "Różowa skarpetka" (2006), "De-naturat" (2007), "Siostry" (2008), "Piąta rano" (2009), "Gabinet" (2010), "Facet mojej żony" (2011), "Niunia" (2012), "Draka" (2013), "Naga Praga" (2014), "Artysta" (2014), "Córka" (2015), "(Maska)rada gminy" (2016). Spektakle były grane w Teatrze MŁYN, a także gościnnie w warszawskich teatrach: Teatrze Powszechnym, Teatrze Ochoty, Teatrze Polskim, Teatrze Wytwórnia, Teatrze Konsekwentnym.

Premiera spektaklu "Blisko" w warszawskim Teatrze Młyn odbędzie się 6 grudnia. (PAP)

autor: Agata Szwedowicz

aszw/ pat/