Trzy spektakle baletowe - inspirowany hiszpańskim tańcem ludowym, oparty na współczesnych kompozycjach i utworach rockowych, stworzony do muzyki Chopina - zobaczą widzowie podczas wieczoru baletowego "Chopiniana/Bolero/Chroma". Premiera w piątek w Teatrze Wielkim-Operze Narodowej.
"Podczas spektaklu zobaczymy trzy oddzielne balety, które nie są ze sobą powiązane, wręcz bardzo od siebie różne" - opowiadał PAP dyrektor Polskiego Baletu Narodowego, choreograf jednej z części spektaklu Krzysztof Pastor. "Wszystkie trzy są czystą formą, nie przekazują konkretnej treści, konkretnej historii. Są bardzo atrakcyjnie wizualne" - mówił.
Podkreślił, że każde z przedstawień reprezentuje coś innego: "Chopiniana" - "ukłon w stronę tradycji" - to balet późnoromantyczny, dla miłośników baletu klasycznego; "Bolero" ma bardzo popularną muzykę, która ma nadać przedstawieniu nieco świąteczną, jubileuszową atmosferę", a "Chroma" - balet pokazywany na "ważnych scenach świata" - to prezentacja choreografii Wayne’a McGregora, "jednego z twórców obecnie wytyczających trendy w sztuce baletowej".
"Chciałbym, żeby publiczność, która do nas przychodzi, miała możliwość zobaczenia różnorodnego widowiska. Nie chciałbym, żeby wszystkie trzy przedstawione w jeden wieczór wyglądały tak samo" - dodał Pastor.
Jak mówił, widowisko "odzwierciedla główne nurty repertuarowe polskiego zespołu baletowego: pielęgnowanie tradycji baletowej, polską myśl choreograficzną oraz prezentowanie najnowszych trendów baletowych oraz artystów, którzy są teraz na szczycie światowej choreografii".
"Chopiniana", które otworzą widowisko, to balet w choreografii rosyjskiego tancerza Michaiła Fokina - jednego z pierwszych twórców, którzy sięgnęli w balecie do muzyki Chopina. Obraz zaliczany do arcydzieł baletu klasycznego pojawił się na scenie petersburskiej na początku XX wieku i od tamtej pory jest wykonywany na licznych scenach teatralnych świata.
Pierwotnie balet wykonywano do pięciu utworów Chopina w wersji orkiestrowej opracowanej przez Aleksandra Głazunowa. Druga wersja, obecna, jest oparta z kolei na ośmiu utworach wersjach. Początkowo nosiła tytuł "Balet do muzyki Chopina" - z podtytułem "Reverie romantique". Jako "Chopiniana" została wystawiona - w spektaklu, z którego dochód był przeznaczony na cele dobroczynne - w 1908 roku przez Teatr Maryjny. Z tym tytułem Teatr przyjechał do Warszawy. Zrealizował go wówczas z polskimi tancerzami sam Michaił Fokin.
W Polsce przyjęła się nazwa "Chopiniana", podczas gdy na Zachodzie widowisko określa się, za Siergiejem Diagilewem - który w Paryżu wraz z Ballet Russes wystawił je z nową orkiestracją Strawińskiego - jako "Sylfidy".
Podstawą nowego widowiska jest osiem utworów - spośród mazurków, walców i preludiów - skomponowanych przez romantyka. Autorem opracowania muzycznego jest Głazunow oraz Maurice Keller. Za realizację - w wersji muzycznej i choreograficznej pielęgnowanej od ponad stu lat na scenach rosyjskich - odpowiada dwójka byłych solistów moskiewskiego Teatru Bolszoj: Alexei Fedeyechev i jego żona Tatyana Rastorgueva. Scenografia - malarstwo teatralne - to dzieło Andrzeja Kreutza Majewskiego, za kostiumy była odpowiedzialna Tijana Jovanović.
Po "Chopinianach" na scenie pojawi się "Bolero" Maurice'a Ravela w wersji choreograficznej Krzysztofa Pastora. Muzyka - która powstała w 1928 roku dla rosyjskiej tancerki Idy Rubinstein, która zatańczyła wówczas "Bolero" w choreografii Bronisławy Niżyńskiej - była inspirowana hiszpańskim tańcem ludowym.
"Bolero", w dwa razy wolniejszym tempie od hiszpańskiego tańca, ma formę prostych wariacji. Podstawą jest jeden, 18-taktowy temat, grany coraz głośniej kolejno przez różne instrumenty przy wtórze jednostajnego werbla. Wraz z kolejnymi instrumentami, które najpierw grają główny temat, potem - przechodzą do akompaniamentu - dynamika utworu narasta. W finale słychać 26 różnych dźwięków.
Pastor sięgnął po "Bolero" w 2012 roku. Skomponował choreografię na parę solistów i duży zespół baletowy. Widowisko wykonali tancerze Holenderskiego Baletu Narodowego w Amsterdamie, następnie Litewskiego Narodowego Teatru Teatrze Opery i Baletu w Wilnie oraz Łotewskiego Baletu Narodowego w Rydze. W warszawskiej premierze, na tle scenografii Tatyany van Walsum, zatańczą Chinara Alizade i Paweł Koncewoj.
Wieczór zamknie polska premiera współczesnego hitu baletowego "Chroma" z choreografią Brytyjczyka Wayne’a McGregora. McGregor studiował taniec współczesny, naukę rozpoczął dość późno - i jak powiedział Pastor w jednej z rozmów - "w zasadzie nigdy nie tańczył". Choreografię, już klasyczną dla współczesnego baletu, skomponował do muzyki brytyjskiego kompozytora Joby’ego Talbota i Jacka White’a III - artysty grającego w amerykańskim zespole rockowym The White Stripes.
Balet - jak czytamy na stronie Royal Opera House, gdzie w 2006 roku miał premierę - "pokazuje teatralność ludzkiego ciała i jego zdolność do wyrażania nawet skrajnych myśli i emocji". W ciągu ostatnich dziesięciu lat widowisko było prezentowane m.in. w San Francisco, Bostonie i Pensylwanii oraz na scenach narodowych w Danii, Australii i Kanadzie.
Muzykę do baletu opracował Christopher Austin. Autorem scenografii i kostiumów są John Pawson oraz Moritz Junge. Zatańczą m.in. Magdalena Ciechowicz, Dagmara Dryl, Yuka Ebihara oraz Dawid Trzensimiech.
Podczas wieczoru Orkiestra Opery Narodowej wystąpi pod dyrekcją Marcina Nałęcza-Niesiołowskiego.
Premiera wieczoru baletowego "Chopiniania/Bolero/Chroma" jest dedykowana Krzysztofowi Pastorowi, dyrektorowi zespołu Polskiego Baletu Narodowego. W aktualnym sezonie, 2016/2017, choreograf obchodzi poczwórny jubileusz: urodzin, rozpoczęcia nauki baletu, pracy solistycznej i twórczości choreograficznej.(PAP)
oma/ mow/
