Jon Fosse to jeden z najwybitniejszych prozaików i dramaturgów współczesnej literatury. Jest ceniony przede wszystkim jako dramaturg. Jego sztuki były już wystawiane w Polsce – mówi PAP dr Krzysztof Cieślik, tłumacz literatury, krytyk literacki i współwłaściciel wydawnictwa ArtRage, które wydało I tom „Septologii” noblisty.
W czwartek Akademia Szwedzka poinformowała, że norweski pisarz i dramaturg Jon Fosse został laureatem Literackiej Nagrody Nobla 2023. Fosse od lat był wymieniany wśród kandydatów do tego wyróżnienia.
"To jednak zawsze wielka niewiadoma. Nagroda Nobla jest trudna do przewidzenia, bo zgłoszonych kandydatów jest bardzo wielu. Zaklinałem rzeczywistość, aby otrzymał to wyróżnienie i udało się" – powiedział dr Krzysztof Cieślik.
Według niego Fosse to jeden z najwybitniejszych prozaików i dramaturgów współczesnej literatury.
"Jest ceniony przede wszystkim jako dramaturg. Jego sztuki były już wystawiane w Polsce" – powiedział dr Cieślik. Dodał, że wydawnictwo ArtRage pierwsze w naszym kraju opublikuje powieść Fossego.
"Trudno określić tak zróżnicowanego twórcę. Jest to pisarz nurtu nazywanego kiedyś literaturą wysoką. Na pewno nie jest to literatura dla wszystkich, wymaga pewnego skupienia. "Septologia", którą wydaliśmy, nie jest książką, do której można usiąść na kilka minut i łatwo się od niej oderwać" – powiedział.
Dr Krzysztof Cieślik dodał, że twórczość Fossego wyróżnia się nie tylko stylem, ale również poruszanymi problemami.
"To literatura, która zmaga się z problemami egzystencjalnymi i metafizycznymi" – podkreślił. Zauważył także, że książki Fossego nie odwołują się wprost do bogatej tradycji literatury skandynawskiej, lecz do "dorobku literatury europejskiej, mającej swoje początki w modernizmie, w twórczości Joyce'a i Bernharda".
Jon Fosse urodził się w 1959 r. w norweskim mieście Haugesund. Wychował się na zachodnim wybrzeżu Norwegii – tam rozgrywa się większość jego utworów. W 1983 r. zadebiutował powieścią "Raudt, svart" ("Czerwone, czarne"), dwa lata później wydał książkę "Stengd gitar" ("Zamknięta gitara"), a w 1986 r. tomik poezji "Engel med vatn i augene" ("Anioł z wodą w oczach"). Rozgłos przyniosły mu dramaty. Po polsku drukowano je na łamach "Dialogu", ukazały się także "Sztuki teatralne".
W 2019 r. wyszły pierwsze dwa tomy "Septologii" – prozatorskiego opus magnum Fossego. Kolejne trzy części (3-5) ukazały się w 2020 r., dwie ostatnie (6-7) rok później. To historia dwóch mężczyzn noszących to samo imię – Asle. Pierwszy tom tej książki ukazał się po polsku w tłumaczeniu Iwony Zimnickiej, nakładem wydawnictwa ArtRage.
Jon Fosse odebrał telefon z wiadomością o przyznaniu mu Nagrody Nobla, gdy jechał samochodem i obiecał, że pojedzie ostrożnie do domu w Haugesund. W rozmowie z norweską gazetą "Dagbladet" pisarz i dramaturg stwierdził, że jest "bardzo, bardzo szczęśliwy, ale też trochę przestraszony uwagą, jaka wiąże się z otrzymaniem Nagrody Nobla".(PAP)
Autor: Michał Szukała
szuk/ joz/
