"Ton liryczny jest bardzo ważny, ale sentymentalizmu i +cukru+ nie lubię" - mówi amerykański pianista Garrick Ohlsson, który będzie przewodniczył jury XIX Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina w Warszawie w dniach od 2 do 23 października 2025 r.
Garricka Ohlssona, słynnego laureata I Nagrody Konkursu Chopinowskiego w 1970 r. oraz kilkukrotnego jurora Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina na przewodniczącego jury przyszłorocznego Konkursu powołała - ministra kultury Hanna Wróblewska na wniosek Artura Szklenera, dyrektora Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina.
„Konkurs Chopinowski należy do najbardziej prestiżowych na świecie; zbudował moją karierę” - powiedział PAP Garrick Ohlsson, w czasie, gdy był w gronie jurorów Konkursu Chopinowskiego w 2015 r. i wskazał jakie są dlań najważniejsze kryteria oceny uczestników Konkursu chopinowskiego. „Niezależnie od tego czy jestem jurorem, czy jestem tylko słuchaczem, patrzę na wszystkie podstawowe umiejętności pianisty: technikę, precyzję gry, właściwe brzmienie i zrozumienie przez pianistę utworu, który wykonuje, odczytanie przez niego intencji kompozytora” - wymieniał Ohlsson.
Według pianisty i jurora takie rozumienie muzyki jest bardzo subiektywną, indywidualną sprawą i dlatego niełatwą w ocenie. „Nie oczekuję, aby uczestnicy konkursu grali to, co ja chciałbym usłyszeć. Tak, więc nawet, jeśli wykonanie jest bardzo odległe od tego, jak ja sobie je wyobrażam, staram się odkryć wewnętrzną logikę, konsekwencję i emocje zawarte w zaproponowanej interpretacji. Nie oceniam według własnych upodobań, nie przykładam też idealnej miary, lecz słucham jak gra pianista"- zaznaczył w wypowiedzi dla PAP Garrick Ohlsson.
"Jest jeszcze jeden element oceny bardzo trudny do zdefiniowania, a mianowicie osobowość artysty. Ona niekiedy może przytłoczyć, odwrócić uwagę od muzyki, ale często czyni występ bardziej atrakcyjnym. Zbyt wielka ekspresja podczas gry - gdy pianista jest zbyt ruchliwy, "tańczy przy fortepianie” - nie jest dobra. I przeciwnie, nazbyt powściągliwy, zdystansowany styl wykonania nie zawładnie wyobraźnią słuchaczy. Z poezją, urodą, niezwykłym brzmieniem muzyki Chopina - może się zmierzyć tak naprawdę osobowość charyzmatyczna" - dodał.
Jury, łącznie z przewodniczącym Garrickiem Ohlssonem, składa się z szesnastu osób; są to pianiści, muzykolodzy, wybitni znawcy i wykonawcy muzyki Chopina.
W gronie jurorów nie zasiądzie wybitna argentyńska pianistka, wielokrotna jurorka Konkursu Chopinowskiego Martha Argerich, której nazwisko i postać współtworzy historię Konkursu. Jak podaje NIFC pianistka ze względu na stan zdrowia nie może podjąć wysiłku uczestniczenia w obradach zespołu jurorów. Natomiast pierwszy raz w jury zasiądą Julianna Awdiejewa, zwyciężczyni konkursu w 2010 r. oraz wybitny francuski pianista Michel Béroff, u którego w Paryżu studiował Seong-Jin Cho, triumfator XVII Konkursu (2015).
W gronie jurorów Konkursu Chopinowskiego zadebiutują także wybitny amerykański pianista kameralista Robert McDonald z nowojorskiej Juilliard School of Music oraz angielski krytyk muzyczny John Allison.
Ponadto w jury będą osoby, które oceniały uczestników Konkursu już w poprzednich edycjach: kilkukrotna przewodnicząca Konkursu Katarzyna Popowa-Zydroń oraz Chen Sa, Dang Thai Son, Nelson Goerner, Momo Kodama, Krzysztof Jabłoński, Kevin Kenner, Janusz Olejniczak, Piotr Paleczny, Ewa Pobłocka, John Rink i Wojciech Świtała.
Garrick Ohlsson, rocznik 1948, pochodzi z Nowego Jorku, obecnie mieszka w San Francisco, w „pięknym miejscu, z zastawionym nutami orzechowobrązowym boesendorferem w salonie, szkicowym portretem Paderewskiego, wkomponowanym w zdobną oprawę jednego z luster wizerunkiem Chopina” - opisuje dom pianisty Kamila Stępień-Kutera, autorka książki „Pianista. Rozmowy z Garrickiem Ohlssonem”.
Naukę gry na fortepianie rozpoczął w ósmym roku życia w Westchester Conservatory of Music w Nowym Jorku u Thomasa Lishmana. W latach 1961-1971 odbył studia pianistyczne w Juilliard School of Music w Nowym Jorku w klasie Saszy Gorodnickiego, a następnie, od 1968 r., w klasie Rosiny Lhevinne i Olgi Barabini. Pobierał konsultacje artystyczne u Claudio Arraua i Irmy Wolpe. Po raz pierwszy wystąpił publicznie mając dwanaście lat w roku 1960.
Jest zwycięzcą (pierwsze nagrody) trzech międzynarodowych konkursów pianistycznych w Bolzano (im. Busoniego, 1966), Montrealu (1968) i Warszawie (Konkurs Chopinowski, 1970). W Warszawie otrzymał ponadto nagrodę specjalną Polskiego Radia za najlepsze wykonanie mazurków.
„Przed konkursem nikt nie zwracał uwagi na Ohlssona, po Konkursie otworzyły się wszystkie drzwi, np. Filharmonii Nowojorskiej. Chopin mi pomógł w Nowym Jorku” - jak powiedział PAP Garrick Ohlsson.
Garrick Ohlsson jest ceniony na całym świecie jako muzyk o mistrzowskich umiejętnościach interpretacyjnych i technicznych. Chociaż przez długi czas uważany był przede wszystkim za jednego z czołowych światowych przedstawicieli chopinistyki, to artysta dysponuje ogromnym repertuarem, obejmującym całą literaturę fortepianową i stał się znany ze swoich znakomitych wykonań dzieł Mozarta, Beethovena i Schuberta, jak również repertuaru romantycznego.
Współpracuje z kwartetami smyczkowymi Cleveland, Emerson, Tokyo i Takacs, a ostatnio występował z Boston Chamber Players podczas tournée po Europie.
Wraz ze skrzypkiem Jorją Fleezanisem i wiolonczelistą Michaelem Grebanierem tworzy FOG Trio z San Francisco.
Artysta występował na recitalach z takimi legendami jak Magda Olivero, Jessye Norman czy Ewa Podleś. Garricka Ohlssona można usłyszeć na nagraniach wytwórni Arabesque, RCA Victor Red Seal, Angel, BMG, Delos, Haenssler, Nonesuch, Telarc, Hyperion i Virgin Classics.
„Chopin sytuuje się według mnie pomiędzy klasycznym i romantycznym stylem; jego muzyka była klasyczna w formie, ale on był kompozytorem epoki romantyzmu. Tak więc mikstura obu elementów jest niezbędna w interpretacji jego utworów” - polwiedział PAP Ohlsson i dodał - życzyłbym sobie, żebyśmy mogli posłuchać nagrań Chopina, dowiedzieć się jak on naprawdę grał. Mogłoby się okazać, że grał w pewien klasycznie konserwatywny sposób bądź też ekstremalnie swobodny, spontaniczny; moglibyśmy być zszokowani jego interpretacją. Pewne jest, że najwięksi wirtuozi jego czasów i znawcy muzyki byli zachwyceni Chopinem-pianistą, maestrią i niepowtarzalnym urokiem jego gry, jak i oryginalnością oraz głębią jego muzyki”.
XIX Międzynarodowy Konkurs Pianistycznego im. Fryderyka Chopina w Warszawie odbędzie się w dniach od 2 do 23 października 2025 r . (PAP)
Anna Bernat
abe/ aszw/