Irena Veisaite, litewska badaczka i krytyk teatralny została w piątek uhonorowana tytułem Człowieka Pogranicza 2019, przyznawanym przez Ośrodek Pogranicze – Sztuk, Kultur i Narodów w Sejnach (Podlaskie).
Ośrodek Pogranicze przyznaje swoje wyróżnienie wybitnym Europejczykom, którzy przez swoją postawę i działalność artystyczną popularyzują idee pogranicza, przełamują uprzedzenia, są otwarci na odmienne kultury, także religijne i etniczne.
Uroczystość nadania tytułu Człowieka Pogranicza odbyła się w Sejnach, w Białej Synagodze, z udziałem gości z Litwy i Polski. Wydarzeniu towarzyszyła promocja książki "O godne życie" – Irena Veisaite w rozmowie z Aurimasem Svedasem.
„Ośrodek Pogranicze od dwudziestu lat przyznaje tytuł Człowieka Pogranicza pragnąc nagrodzić i spopularyzować dzieło współczesnych budowniczych mostów. Z wielką radością mam zaszczyt ogłosić, że tytuł ten otrzymuje Irena Veisaite, nasza mistrzyni z Wilna, której ścieżka praktykowania etosu pogranicza, życiowa postawa i twórczość stanowią dla nas inspirację, wsparcie w chwilach zwątpienia i najważniejszy punkt odniesienia” - powiedział dyrektor Ośrodka Pogranicze Krzysztof Czyżewski. Dodał on, że jest to pierwsza kobieta w gronie wyróżnionych tym tytułem.
91-letnia Irena Veisaite swoje życie poświęciła krytyce teatralnej, nauczaniu zarówno studentów, jak i nauczycieli oraz budowaniu społeczeństwa obywatelskiego w niepodległej Litwie i Europie Środkowo-Wschodniej. Przez wiele lat prowadziła Fundację Otwartego Społeczeństwa w Wilnie, a także Centrum Kultury Tomasa Manna w Nidzie.
Jej rodak Tomas Venclova – Człowiek Pogranicza z 2001 roku nazwał w swoim przemówieniu Veisaite swoją starszą przyjaciółką i pogratulował jej – jak powiedział „tak zacnego tytułu”.
Irena Veisaite była wzruszona uroczystością i uradowana nadaniem jej tego tytułu. Powiedziała, że jest zaszczycona, że znalazła się w gronie tak wybitnych „ludzi pogranicza”.
Veisaite jest Żydówką, przeżyła Holokaust. W 1963 r. uzyskała doktorat w Leningradzie. W latach 1953-1997 była wykładowcą w Kolegium Nauczycielskim w Wilnie.
Pierwsze w 1999 r. wyróżnienie Człowieka Pogranicza otrzymał Jerzy Ficowski, znawca twórczości Brunona Schulza i problematyki cygańskiej. Dwa lata później dostał je Tomas Venclova, wybitny pisarz litewski. Trzecie wyróżnienie otrzymał w 2004 r. Arvo Part, estoński kompozytor nowoczesnej muzyki religijnej. W 2006 r. nagrodę dostał Bohdan Osadczuk, ukraiński publicysta. Trzy lata później Pogranicze wyróżniło także Claudio Magrisa – wybitnego włoskiego pisarza i felietonistę. (PAP)
Autor: Jacek Buraczewski
bur/ mhr/
