Jarosław Abramow-Newerly, pisarz, kompozytor, autor tekstów piosenek i słuchowisk radiowych, kończy we wtorek 80 lat. Jest autorem takich książek jak "Lwy mojego podwórka", "Pan Zdzich w Kanadzie", "Nawiało nam burzę".
Jarosław Abramow-Newerly urodził się 17 maja 1933 roku w Warszawie. Jest synem pisarza Igora Newerlego i Barbary Abramow, nauczycielki i aktorki, przed wojną związanej z teatrem "Baj".
Matka Jarosława Abramowa-Newerlego pochodziła z biednej rodziny żydowskiej. Po śmierci matki dziewczynka trafiła do prowadzonego przez Janusza Korczaka Domu Sierot. Tam poznała przyszłego męża - Igora Newerlego, młodego emigranta z Rosji i bliskiego współpracownika Starego Doktora. Ich syn, Jarosław Abramow-Newerly, wychował się na warszawskim Żoliborzu. Swoje dzieciństwo, które przypadło na czas wojny, opisał w tomie wspomnień "Lwy mojego podwórka" (2000), gdzie tworzy panoramę dzielnicy warszawskiej inteligencji, miejsca, gdzie podczas okupacji znalazło schronienie wielu Żydów. Jarosławowi i jego matce także groziło getto, ale Igor Newerly wyrobił rodzinie aryjskie papiery.
Mieszkając w Toronto, Jarosław Abramow-Newerly zainteresował się historią i losami polskich emigrantów w Kanadzie i uczynił je tematem swojej prozy. W latach 90. ukazywały się kolejno - "Alianci" (1990) "Pan Zdzich w Kanadzie" (1991), "Kładka przez Atlantyk" (1995), "Nawiało nam burzę" (2000), "Młyn w piekarni" (2002).
W kolejnej wspomnieniowej książce "Lwy wyzwolone" (2003) Newerly opisuje lata powojenne, rzeczywistość komunistyczną, studia na polonistyce w czasach stalinizmu. Wspomnieniową trylogię Abramowa-Newerlego zamykają "Lwy STS-u" (2005) - opowieść o teatrze, który w 1954 roku zaczynał jako amatorska grupa studencka tworzona przez garstkę pasjonatów, a w ciągu paru lat stał się głośną sceną. Abramow, obok m. in. Jerzego Markuszewskiego, Andrzeja Jareckiego i Agnieszki Osieckiej był jednym z filarów STS-u. Pisał skecze, monologi, satyry, komponował muzykę, jest współautorem wielu piosenek Agnieszki Osieckiej, na przykład "Piosenki o okularnikach", "Mówiłam żartem" czy "Widzisz mała".
Jarosław Abramow-Newerly debiutował jako pisarz w 1955 roku na łamach tygodnika "Szpilki" jako satyryk, a dwa lata później opublikował swoje tworzone dla STS-u monologi i skecze w zbiorze "Myślenie ma kolosalną przyszłość" (1957). Na lata sześćdziesiąte i siedemdziesiąte przypada rozkwit jego twórczości dramaturgicznej, opublikował m.in. "Licytację", "Anioła na dworcu", "Derby w pałacu", "Wyciąg do nieba", "Darz bór", "Ja, ty, oni", "Maestro". Za sztukę "Anioł na dworcu", wystawioną w 1962 roku, a wydaną w 1965 Abramow-Newerly otrzymał Nagrodę imienia Piętaka (1965) i Nagrodę Fundacji Kościelskich (1967). W latach 1960-1966 pracował jako kierownik Redakcji Teatru Młodego Słuchacza w Polskim Radiu.
"Obaj z ojcem zaczęliśmy pisać prozę po czterdziestce - podobno do prozy trzeba dojrzeć. Mnie wcześniej ciągnęło do teatru, pisałem dramaty. Dopiero w Kanadzie, dokąd wyjechałem w 1985 roku, gdy okazało się, że moje sztuki raczej nie trafią na miejscowe sceny, zabrałem się na serio do pisania prozy. Zawsze zresztą ciągnie mnie do dramatu. Moja proza ma wiele dialogów, w tym się czuję najlepiej. Dialogami prowadzę akcję i charakteryzuję postacie" - opowiadał pisarz w jednym z wywiadów.
Mieszkając w Toronto, Jarosław Abramow-Newerly zainteresował się historią i losami polskich emigrantów w Kanadzie i uczynił je tematem swojej prozy. W latach 90. ukazywały się kolejno - "Alianci" (1990) "Pan Zdzich w Kanadzie" (1991), "Kładka przez Atlantyk" (1995), "Nawiało nam burzę" (2000), "Młyn w piekarni" (2002). Od początku lat osiemdziesiątych pisarz dzieli swój czas między Warszawę i Toronto. (PAP)
aszw/ mlu/
