Katowicki IPN przygotował wirtualną wersję wystawy pt. „Leopold Tyrmand – o stylu bycia w +kontrze+”. Ekspozycję, która przez kilka tygodni była prezentowana w katowickiej galerii, teraz można oglądać na ekranie komputera czy smartfona.
„Po Katowicach wystawa miała być prezentowana w innych miejscach, jednak ze względu na pandemię koronawirusa te plany musieliśmy zmienić. Postanowiliśmy umożliwić zwiedzanie w formie wirtualnej – jest ono dostępne na stronie https://tyrmand.ipn.gov.pl” - powiedziała PAP Monika Kobylańska z oddziału IPN w Katowicach.
Sejm RP w kwietniu 2019 r. przyjął uchwałę w sprawie ustanowienia 2020 Rokiem Leopolda Tyrmanda. Składająca się z kilkunastu plansz wystawa IPN prezentuje tego jednego z najbardziej oryginalnych prozaików drugiej połowy XX w. przede wszystkim jako wroga komunizmu. Autorzy przypominają zarazem, że Tyrmand był także arbitrem elegancji, miłośnikiem kobiet, mody, architektury oraz wielkim propagatorem jazzu.
W sposób wirtualny można teraz zwiedzać wystawę, która od września do końca października była prezentowana w Galerii Pustej w Mieście Ogrodów - Instytucji Kultury im. Krystyny Bochenek. Na ekspozycję składa się 13 bogato ilustrowanych plansz, zawierających syntetyczne teksty oraz cytaty z dzieł Tyrmanda, przetłumaczone też na język angielski.
Jak przekonują autorzy wystawy, choć wielu odbiorców twórczości literackiej Tyrmanda przyzwyczaiło się oceniać go przez pryzmat jednego okresu życia, który rozpoczął sukces wydawniczy „Złego”, sylwetka pisarza znacznie wykracza poza szablon „mężczyzny w kolorowych skarpetkach”, jak pisał o nim Tadeusz Konwicki.
„Ideą nadrzędną był jego nieustępliwy protest przeciwko totalitarnym praktykom ustroju komunistycznego. Władze PRL próbowały pogrzebać prawdę o jego postawie ideowej. Odmówiły mu tytułu pisarza i postanowiły, że nie będzie go w antologiach literackich. Leopold Tyrmand zasługuje na naszą pamięć, nie tylko jako pisarz” - przekonywał autor scenariusza wystawy Mikołaj Wolski.
Przygotowując ekspozycję pracownicy IPN przeprowadzili szczegółowe kwerendy w polskich i zagranicznych archiwach i bibliotekach. Zdjęcia wykorzystane na wystawie pochodzą m.in. ze zbiorów Mary Ellen Tyrmand, Litewskiego Archiwum Specjalnego, Narodowego Archiwum Cyfrowego, Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, Muzeum Oslo oraz Instytutu Hoovera. Autorami scenariusza wystawy są: Mikołaj Wolski z Oddziałowego Archiwum IPN w Katowicach oraz Adrian Rams z Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN w Katowicach.
Leopold Tyrmand, autor m.in. „Złego” i „Dziennika 1954”, urodził się 16 maja 1920 r. w Warszawie w zasymilowanej rodzinie żydowskiej. Współpracował m.in. z „Przekrojem” i „Tygodnikiem Powszechnym”. 19 marca br. minęła 35. rocznica jego śmierci – pisarz zmarł w 1985 r. w Stanach Zjednoczonych, dokąd wyjechał w połowie lat 60. Na emigracji publikował m.in. w piśmie „The New Yorker”. (PAP)
autor: Krzysztof Konopka
kon/ pad/