Koncert inspirowanym życiem mjr. Hieronima Dekutowskiego „Zapory” – cichociemnego, dowódcy niepodległościowej partyzantki działającej głównie na Lubelszczyźnie - wyemituje 1 marca TVP3 w paśmie ogólnopolskim. Premiera koncertu na żywo odbyła się w poniedziałek w Filharmonii Krakowskiej.
"To 12. koncert w hołdzie żołnierzom wyklętym, Polakom, którzy po II wojnie światowej nie złożyli broni twierdząc słusznie, że wojna się nie skończyła" – powiedział w poniedziałek dziennikarzom dyrektor Filharmonii Krakowskiej, Mateusz Prendota. Jak podkreślił, celem dorocznych koncertów organizowanych z okazji 1 marca, w Dniu Żołnierzy Wyklętych, jest pielęgnowanie pamięci o nich.
Zgodnie z zapowiedziami organizatorów, koncert "Zapora. Nigdy się nie poddam" jest widowiskiem muzyczno-multimedialnym o życiu mjr. Hieronima Dekutowskiego "Zapory". Na tę okazję powstało dziewięć nowych pieśni do słów Jerzego Łysińskiego, które zaśpiewają Katarzyna Moś, Izabela Szafrańska, Janusz Radek i Stanisław Plewniak oraz finaliści Ogólnopolskiego Festiwalu Piosenki Niezłomnej i Niepodległej. im. Henryka Rasiewicza "Kima". Warstwę muzyczną uzupełnią sceny aktorskie w wykonaniu Dariusza Wieteski w roli mjr. Hieronima Dekutowskiego oraz Grupy Rekonstrukcyjno-Filmowej Bemowo. Zdjęcia do scen zrealizowano w Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL w Warszawie.
Solistom na scenie towarzyszyć ma Chór i Orkiestra Filharmonii im. Karola Szymanowskiego w Krakowie. W sekcji rytmicznej widzowie usłyszą: Marka Pawełka (fortepian), Witolda Górala (gitary), Pawła Kuźmicza (gitara basowa), Grzegorza Fiebera (perkusja) oraz Tomasza Bieleckiego (perkusjonalia). Artystami będzie dyrygował Janusz Wierzgacz, który jest również autorem muzyki do pieśni. Organizatorami wydarzenia są krakowski oddział IPN, stowarzyszenie Passionart, Filharmonia im. Karola Szymanowskiego w Krakowie oraz Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL w Warszawie.
Hieronim Dekutowski "Zapora", "Odra" urodził się 24 września 1918 r. w Dzikowie pod Tarnobrzegiem. We wrześniu 1939 r. - jak czytamy w notce IPN - prawdopodobnie walczył jako ochotnik w obronie Lwowa. Później został internowany na Węgrzech, skąd przedostał się do Francji, a stamtąd do Wielkiej Brytanii. Był żołnierzem polskich sił na Zachodzie. Od kwietnia 1942 r. służył w specjalnej formacji cichociemnych. W nocy z 16 na 17 września 1943 r. w ramach operacji lotniczej o kryptonimie "Neon 1" został przerzucony do Polski. W okupowanym kraju był m.in. szefem Kedywu w Inspektoratach Rejonowych Lublin i Puławy.
Po wkroczeniu Sowietów na Lubelszczyznę pozostał w konspiracji. Od czerwca 1945 r. dowodził zgrupowaniem partyzanckim. Jesienią 1945 r., po rozformowaniu zgrupowania, razem z kilkunastoma podkomendnymi podjął nieudaną próbę przedostania się na Zachód. Po powrocie odtworzył swoją jednostkę i dalej prowadził walkę.
Po ogłoszeniu amnestii w lutym 1947 r. zaprzestał prowadzenia akcji zbrojnych. W czerwcu 1947 r. ujawnił się. We wrześniu, zagrożony aresztowaniem, podjął próbę ucieczki z kraju, w trakcie której został zatrzymany.
Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie 15 listopada 1948 r. został skazany na karę śmierci. Przed wykonaniem wyroku podjął jeszcze jedną, nieudaną próbę ucieczki z celi więziennej. Został zamordowany 7 marca 1949 r. w więzieniu przy ul. Rakowieckiej w Warszawie.
Szczątki Hieronima Dekutowskiego odnaleziono latem 2012 podczas prac prowadzonych przez IPN w kwaterze "Ł" cmentarza wojskowego na Powązkach w Warszawie. Informację o identyfikacji podano do publicznej wiadomości 22 sierpnia 2013 r. Uroczysty pogrzeb odbył się 27 września 2015 r., a szczątki "Zapory" spoczęły w Panteonie – Mauzoleum Wyklętych-Niezłomnych na Powązkach.(PAP)
autor: Beata Kołodziej
bko/ aszw/
