Muzeum Dzieje Nowej Huty na przykładzie osiedla Teatralnego chce przybliżyć zwiedzającym architekturę i urbanistykę sztandarowej dzielnicy PRL. Wernisaż wystawy „Osiedleni. Teatralne” odbył się w środę, ekspozycja czynna będzie od czwartku.
W przyszłym roku Nowa Huta obchodzi 70-lecie istnienia.
„Kluczem do wystawy była architektura, na tę +bazę+ nałożyliśmy +warstwę ludzką+ – wspomnienia ludzi o osiedlu, sporo z tych ludzi dalej tu mieszka, część się wyprowadziła ale wciąż jest związana z osiedlem. Tak że historie ludzkie ukształtowały tę wystawę” – powiedziała w środę PAP kuratorka Magdalena Smaga.
Eksponowane pamiątki i zdjęcia pokazują krajobrazy osiedla, życie mieszkańców, dokumenty obrazują pierwsze lata jego istnienia: jak ono powstawało, zmieniało się i jak zmienia się nadal.
Os. Teatralne w Nowej Hucie uchodzi za interesujące nie tylko architektonicznie i urbanistycznie, ale także społecznie, politycznie, historycznie. Typowymi przykładami architektury socrealistycznej na osiedlu są teatr i kino. Szkoła jest już przykładem zmian w architekturze, historia powstania szkoły ma także kontekst polityczny – pierwotnie na tym miejscy nowohucianie chcieli postawić kościół, jednak władza komunistyczna nie dopuściła do realizacji tego zamierzenia.
W PRL-u na osiedlu były sklepy i punkty usługowe oraz dwie szkoły: podstawowa i średnia. Czas wolny mieszkańcy mogli spędzać na zielonych skwerach, w barach i restauracjach lub na spektaklach w Teatrze Ludowym. Na osiedlu były także biblioteka i czytelnia, kino Świt, Dom Rzemiosła oraz Klub Młodzieżowy ZSM. Znajdował się tu też posterunek Milicji Obywatelskiej, komitet dzielnicowy PZPR, a także dyrekcja budowy osiedli robotniczych.
Szczególną uwagę twórcy wystawy zwrócili na Teatr Ludowy, od którego też osiedle wzięło swoją nazwę. Teatr ukazany został nie tylko jako miejsce spektakli, ale i okolicznościowych uroczystości organizowanych przez obie osiedlowe szkoły. Ta część historii osiedla Teatralnego pokazana jest w zaaranżowanej garderobie, gdzie można zobaczyć m.in. stroje do widowiska "Romeo i Julia" w interpretacji Jerzego Fedorowicza.
Obok teatru ważnym miejscem kulturalnym było kino Świt, wzorcowy przykład architektury socrealistycznej. Autorami projektu byli Andrzej i Tadeusz Uniejewscy, a wnętrza zaprojektował Marian Sigmund. W tej części wystawy prezentowane są pamiątki po dawnym kinie, m.in. projektor oraz dokumenty projektowe Mariana Sigmunda.
Historycznym miejscem na osiedlu Teatralnym jest dziś budynek Liceum Ogólnokształcącego nr 11 im. Marii Dąbrowskiej. W budynku tym pierwotnie mieścił się hotel robotniczy - pierwsze miejsce w Nowej Hucie, w którym wyświetlane były filmy, głównie propagandowe. Później zorganizowano tu pierwszą nowohucką szkołę średnią. Na wystawie prezentowana jest historia liceum.
Wystawę zamyka opowieść, która do dziś budzi emocje wśród mieszkańców Nowej Huty. To historia budowy kościoła i walki o krzyż. Ta część osiedla łączy szkołę i kościół, ponieważ w miejscu, gdzie planowano wybudować kościół ostatecznie wzniesiono szkołę. Szkoła Podstawowa nr 87 została otwarta jako pierwsza tysiąclatka w Nowej Hucie. W tej części wystawy pokazana jest krótka historia tej instytucji – osiągnięcia, pamiątki, wspomnienia.
Najmłodszym budynkiem na osiedlu jest kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa. Zwiedzający obejrzą dokumentację z czasów budowy kościoła i pamiątki związane ze świątynią i jej otoczeniem.
Wystawa „Osiedleni. Teatralne” czynna będzie do 24 lutego.(PAP)
autor: Beata Kołodziej
bko/ agz/
