Katarzyna Trylnik, podczas próby medialnej spektaklu "Kupiec wenecki". Fot. PAP/M. Obara
Premiera opery "Kupiec wenecki" Andrzeja Czajkowskiego w reżyserii Keitha Warnera odbędzie się 24 października w warszawskim Teatrze Wielkim-Operze Narodowej. Chórem i Orkiestrą Teatru Wielkiego dyrygować będzie Lionel Friend.
„Kupiec wenecki” to komedia Williama Szekspira, której akcja rozgrywa się w XVI-wiecznej Wenecji. Główny wątek dotyczy kredytu – trzech tys. dukatów - który zaciągnął Antonio (tytułowy kupiec wenecki) u Żyda Shylocka. Pieniądze pożyczył, żeby pomóc swemu przyjacielowi Bassanio, który ubiega się o rękę bogatej Portii. Shylock stawia jeden warunek - jeżeli kupiec nie spłaci długu na czas, Żyd będzie miał prawo wyciąć mu dowolnie wybrany funt ciała.
Sztuka, opowiadająca o żyjących obok siebie Żydach i chrześcijanach, ich wzajemnych relacjach, interesach i uprzedzeniach, budziła czasem kontrowersje – była interpretowana jako antysemicka, ale też przypisywano jej treści filosemickie.
Reżyser Keith Warner przenosi akcję utworu z Wenecji do Anglii przełomu XIX i XX wieku. Przedstawia świat kapitalistycznego wyzysku, w którym Żyd Shylock jest zarazem oprawcą i ofiarą. Jest ofiarą społecznego ostracyzmu jako Żyd, ale jest także dla innych źródłem pieniędzy, pożyczanych pod zastaw.
Czajkowski (1935-1982) skomponował "Kupca weneckiego" pod sam koniec swojego życia. Pracował nad nią w szpitalu, umierając na raka. Po ponad 30 latach jedyną operę polskiego kompozytora i pianisty "na warsztat" wziął angielski reżyser David Pountney i wystawił na festiwalu w Bregenz.
Urodził się w 1935 r. w Warszawie jako Robert Krauthammer. Okupację przeżył pod zmienionym nazwiskiem Czajkowski, które zachował po zakończeniu wojny. W latach 1948-51 uczęszczał do konserwatorium w Paryżu, następnie wrócił do Polski, kuszony przez władze PRL atrakcyjnymi ofertami studiowania i pracy artystycznej.
W 1955 r. został laureatem VIII nagrody na V Konkursie Chopinowskim. W kraju pozostał do 1956 r. W 1957 r. występował w Paryżu, odgrywając wszystkie utwory pianistyczne Maurice'a Ravela, honorując 20 rocznicę śmierci francuskiego kompozytora.
Choć odniósł wielki sukces, jako pianista, jego największą ambicją było komponowanie. Pisał muzykę na fortepian, kwartet smyczkowy; przygotował także muzykę pod "Sonety" szekspirowskie, zaaranżowaną na głos i fortepian. Jego jedyną operą jest "Kupiec wenecki".
Hanna Krall uczyniła Czajkowskiego bohaterem swojego reportażu pod szekspirowskim tytułem "Hamlet". Czajkowski zmarł na raka w Oxfordzie, w wieku 46 lat. Swoje ciało przekazał na badania medyczne, czaszkę natomiast oddał Royal Shakespeare Company z zastrzeżeniem, że ma być ona używana, jako rekwizyt teatralny.
Podczas warszawskiej premiery Chórem i Orkiestrą Teatru Wielkiego-Opery Narodowej oraz Chórem Dziecięcym "Artos" im. Władysława Skoraczewskiego dyrygować będzie Lionel Friend.
Występują: Marisol Montalvo, Sarah Castle, Verena Gunz, Christopher Robson, Charles Workman, Jason Bridges, Lester Lynch, Adrian Clarke, Rafał Pawnuk, Philip Smith, Dariusz Machej, Katarzyna Trylnik, Gregory Lockett, Juliusz Kubiak; scenografia i kostiumy: Ashley Martin-Davis; choreografia: Michael Barry.
"Kupiec wenecki" zostanie wystawiony w ramach cyklu spotkań z muzyką współczesną "Terytoria". Kolejne spektakle odbędą się 26, 28 i 30 października. (PAP)
pj/ par/
