Wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO niemy film o Janosiku z 1921 roku w reżyserii Jaroslava Jerrego Siakela obejrzeli w poniedziałek widzowie w Kieleckim Centrum Kultury. Projekcji towarzyszyła grana na żywo muzyka Kwartetu Jorgi. W ramach swojego projektu "Janosik 21" Kwartet Jorgi przygotował do słowackiego filmu muzykę opartą na motywach góralskich i barokowych. Muzycy zagrali na instrumentach akustycznych - fletach, dudach, gitarze, trąbce i bębnach.
"Janosik" z 1921 roku to nie tylko pierwszy film o słynnym zbójniku, ale także pierwszy pełnometrażowy film słowacki. Obraz był debiutem dwóch słowackich emigrantów - reżysera Jaroslava Jerrego Siakela oraz jego brata Daniela. Po premierze film zaginął i został odnaleziony dopiero w 1970 roku w garażu w Chicago. W 1975 roku obraz został zrekonstruowany.
Film powstał na kanwie powieści Gustava Marszall-Petrovskiego. Legenda o Janosiku przedstawiona została w filmie w formie opowieści starego bacy, który przekazuje ją w górskim szałasie grupie turystów. W miarę rozwoju historii kolejni słuchacze zmieniają się w postaci z legendy. Rzecz dzieje się na początku XVIII wieku w północnych Karpatach.
"Janosik 21" to jedna z imprez towarzyszących XVII Festiwalowi Form Dokumentalnych NURT, który rozpoczął się w Kielcach w niedzielę i potrwa do piątku.
Kwartet Jorgi istnieje i koncertuje od 1982. Początkowo zespół grał muzykę dawną, np. barokową, ale z biegiem czasu w jego muzyce zaczęły dominować źródła ludowe. Znakiem rozpoznawczym grupy stało się połączenie słowiańskiej tradycji muzycznej z rozbudowanymi improwizacjami nawiązującymi do jazzu i muzyki klasycznej.
Trzon zespołu od początku działalności tworzą bracia Maciej i Waldemar Rychły, którzy czerpią inspiracje zarówno z polskiej klasyki (Chopin, Szymanowski, Lutosławski), jak i folkloru wielu narodów. Brali udział w licznych ekspedycjach, badających źródła muzyki ludowej, m.in. do Grecji, Egiptu, Jugosławii, Rumunii, na Huculszczyznę, Ukrainę czy Słowację. Zagrali setki koncertów w Polsce, brali udział w festiwalach w Niemczech, Francji, Anglii, Czechach, Słowacji, Szwecji, Kanadzie, USA i w Wenezueli. (PAP)
agn/ abe/
