Na cmentarzu zasłużonych na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem w piątek spoczęła artystka Ewelina Pęksowa – malowała na szkle techniką tradycyjną postacie świętych, sceny biblijne i sceny rodzajowe związane z życiem górali i zbójników. Pęksowa była laureatką wielu nagród i odznaczeń.
Ewelina Pęksowa urodziła się 18 października 1923 w góralskiej rodzinie w Zakopanem. Jej ojciec Stanisław Zubek był znanym producentem nart. Po ukończeniu zakopiańskiego gimnazjum w 1939 r. wyjechała do Krakowa, gdzie w czasie okupacji wyszła za mąż za działacza konspiracyjnego Władysława Pęksę. Po wojnie Pęksowie powrócili do Zakopanego. Ewelina rozpoczęła pracę w sklepie sportowym rodziców oraz pomagała ojcu w produkcji wyrobów pamiątkarskich.
Pierwsze obrazy malarskie na szkle Pęksowa stworzyła w 1968 r. kiedy Muzeum Tatrzańskie zorganizowało konkurs malarstwa na szkle. Wówczas Pęksowa została poproszona o wykonanie kilku kopii muzealnych zbiorów malarstwa na szkle.
Obrazy na szkle Eweliny Pęksowej znajdują się w wielu muzeach na całym świecie oraz w kolekcjach prywatnych. Jej obrazy zdobią też wnętrza kilku kościołów i kaplic. Kolekcję ponad 60-ciu prac Pęksowej o tematyce sakralnej i zbójnickiej posiada Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem.
Artystka miała ponad pięćdziesiąt wystaw indywidualnych, m.in. w USA, Kanadzie, Australii, Wielkiej Brytanii, Niemczech, ZSRR. Jej prace ponad 300 razy znajdowały się na wystawach zbiorowych.
Za swoją twórczość Ewelina Pęksowa była wielokrotnie odznaczana m.in. nagrodami ministra kultury i sztuki (1983, 1998, 2001), orderem i tytułem honorowym „Zasłużony dla Kultury Narodowej” (1986), nagrodą im. Brata Alberta (1987), złotym medalem pamiątkowym NATO (1997), międzynarodowym orderem zasługi i tytułem „ekscelencja” – International Order of Merit (Cambridge – Wielka Brytania 1993). Została także kilkakrotnie wyróżniona tytułami honorowym „Kobieta Roku”, a w 1976 r. uhonorowano malarkę nagrodą im. Oskara Kolberga. W 2008 r. Pęksowa została także odznaczona Złotym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Pęksowa była także działaczką organizacji sportowych w Zakopanem. W 1945 r. była członkiem założycielem Sekcji Narciarskiej Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego po jej reaktywowaniu i działała w nim do 1951 r. Była też członkiem Akademickiego Związku Sportowego, a od 1945 r. sędzią narciarskim.
Ewelina Pęksowa zmarła w Zakopanem 12 czerwca w wieku 92 lat. (PAP)
szb/
