Józef Hen. Fot. PAP/A. Grygiel
Pisarz Józef Hen został tegorocznym laureatem nagrody miesięcznika „Odra”. Redakcja wrocławskiego pisma nagrodziła go za wydany w ubiegłym roku tom „Dziennika ciąg dalszy”. Wręczenie nagrody odbędzie się w maju we Wrocławiu.
„Dziennika ciąg dalszych” to kontynuacja „Dziennika na nowy wiek”, będącego wnikliwą diagnozą stanu świadomości społeczeństwa polskiego – podkreślono w komunikacie przesłanym w czwartek PAP.
„+Dzienniki+ to jednocześnie zwieńczenie obszernej twórczości nestora polskiej literatury, na którą składają się tak wybitne powieści jak +Nikt nie woła+, epickie wspomnienia z +Nowolipiem+ na czele, biograficzne eseje: +Ja, Michał z Montaigne+ czy +Mój przyjaciel król+, a także scenariusze wielu głośnych filmów i seriali” - przypomniała redakcja "Odry".
Najnowsza książka Hena „Dziennika ciąg dalszych” ukazała się w grudniu 2014 r. nakładem Wydawnictwa Literackiego. Hen opisuje w niej i komentuje wydarzenia z lat 2008 – 2014.
Józef Hen, a właściwie Józef Cukier, urodził się 8 listopada 1923 r. w Warszawie w żydowskiej rodzinie drobnych przedsiębiorców z Nowolipia. Do wybuchu wojny, jako kilkunastoletni chłopiec, opublikował 14 artykułów nazywanych „listami” w piśmie „Mały Przegląd” prowadzonym przez Janusza Korczaka. Już w tamtych czasach postanowił, że będzie literatem.
Po wybuchu wojny Hen uciekł na Wschód, jego rodzina została w Warszawie, 16-latek samodzielnie przekroczył zieloną granicę. Trafił w okolice Lwowa, gdzie podjął naukę w ukraińskiej szkole pedagogicznej. W czerwcu 1941 r. został wcielony do Armii Czerwonej, potem Ludowego Wojska Polskiego. Te wydarzenia opisał w powieści „Nikt nie woła”.
Po wojnie Hen był redaktorem tygodnika „Żołnierz Polski”, w tych latach przyjął też pseudonim „Hen”. Jego debiutem powieściowym była wydana w 1947 r. książka „Kijów, Taszkent, Berlin. Dzieje włóczęgi”. Pisywał reportaże, nowele, opowiadania, prozę historyczną i powieści dla dorosłych i młodzieży.
Spośród prawie setki książek Hena kilka zdobyło dużą popularność i uznanie. Były wśród nich powieść dla dzieci „Bitwa o Kozi Dwór” (1955), nawiązująca do „Chłopców z Placu Broni” Molnara, powieść wojenna „Kwiecień” (1960), zbiór opowiadań „Krzyż Walecznych” (1964) oraz tomy wspomnień „Nie boję się bezsennych nocy” (1987) i „Nowolipie” (1991).
Wyjątkową pozycją w dorobku Hena są beletryzowane biografie, wśród nich „Ja, Michał z Montaigne” (1978) - panorama XVI-wiecznej Europy ujęta na tle życiorysu słynnego francuskiego pisarza oraz „Błazen - wielki mąż” (1998) - opowieść o Tadeuszu Boyu-Żeleńskim. W 2003 r. ukazała się powieść „Mój przyjaciel król” o Stanisławie Auguście Poniatowskim.
„Dziennik na nowy wiek”, zapiski pisarza z pierwszych lat XXI wieku, wyszedł w 2009 r. „Nowy wiek nie jest ani lepszy, ani gorszy od poprzedniego - jest po prostu zupełnie inny, zwłaszcza dla ludzi mojego pokolenia. Z trudem się dostosowujemy. Choć ja akurat używam komórki, opanowałem nawet sztukę wysyłania sms-ów, co niektórzy moi rówieśnicy podziwiają. Ten dziennik przepisałem i zredagowałem na laptopie. Ale w nowym wieku czuję się obco” - mówił Hen w rozmowie z PAP.
Miesięcznik "Odra" przyznaje swoją nagrodę od 1961 r. Jej laureatami są wybitni pisarze, uczeni i artyści, m.in. Ewa Lipska, Czesław Miłosz, Olga Tokarczuk, Ryszard Kapuściński, Karl Dedecius, Zygmunt Bauman. (PAP)
pdo/ aszw/ pz/
