"Portret Józefa Kozdronia z Kazimierza" Jana Zamoyskiego i "Targ" Pawła Wróbla to najnowsze nabytki Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. Łącznie w tym roku instytucja powiększyła swe zbiory niemal o tysiąc obiektów. Blisko połowa to eksponaty otrzymane od darczyńców.
Obrazy te oraz dwie rzeźby związanych z Bytomiem artystów zaprezentowano w środę podczas konferencji.
Olejny obraz malarza i scenografa Jana Zamoyskiego (1901–1986) pochodzi z 1927 r. Jak przypomniała kierownik Działu Sztuki Agnieszka Bartków, Kazimierz nad Wisłą zawsze był dla artystów i miłośników miejscem szczególnym, źródłem inspiracji. "Charakterystyczną postacią Kazimierza był z pewnością Józef Kozdroń, niewidomy żebrak, spotykany często w towarzystwie niedowidzącej żony. Stał się on jednym z ulubionych modeli przebywających tu artystów, tym samym jego wizerunek wykorzystano w wielu powstających kompozycjach" – wskazała.
Józefa Kozdronia i małżeństwo Kozdroniów Zamoyski uwiecznił na kilku swych pracach m.in. na "Portrecie…", który jesienią wzbogacił kolekcję malarstwa polskiego do 1945 r. Muzeum Górnośląskiego. Na obrazie tym, na utrzymanym w ciemnej tonacji tle, ukazana została głowa starszego mężczyzny. Jak opisywała Bartków, fragmenty twarzy rozświetla padające światło uwidaczniające liczne zmarszczki i bruzdy bohatera. Praca została zakupiona w Polskim Domu Aukcyjnym Wojciech Śladowski w Krakowie za ponad 27 tys. zł.
Drugim dziełem, o który niedawno wzbogaciła się bytomska instytucja jest obraz olejny "Targ" Pawła Wróbla (1913-1984) – członka legendarnej Grupy Janowskiej, czyli śląskiego kręgu malarzy nieprofesjonalnych. Wróbel na swych obrazach przedstawiał głównie sceny z życia peryferyjnych dzielnic Katowic, zwyczajów górniczych, pracy w kopalni, zwyczajów i wierzeń, a także miejscowe pejzaże.
"Targ" z 1955 r. jest dopełnieniem kolekcji dzieł Wróbla w zbiorach Działu Etnografii bytomskiego muzeum, które obejmują zarówno jego obrazy, jak i rzeźby w węglu oraz w drewnie. Dzieło zakupiono na aukcji prowadzonej przez Salon Desy w Katowicach za ponad 6 tys. zł.
Wśród najnowszych nabytków Muzeum Górnośląskiego znalazły się także dwie rzeźby związanych z Bytomiem artystów. Pierwsza z nich to drewniane popiersie starszej kobiety – "Staruszka" z 1914 r. Waltera Tuckermanna (1895–1981). Drugi obiekt to płaskorzeźba w węglu z 1927 r. Josefa Koretzkiego, przedstawiająca stylizowaną postać mężczyzny oraz herby Bytomia i Wiednia. Na mosiężnej tabliczce widnieje napis: "Towarzystwu Śpiewaczemu Kolei Żelaznych w Wiedniu na pamiątkę wizyty w Bytomiu (dn. 15 maja 1927 r.) od Zjednoczonych Męskich Towarzystw Śpiewaczych z Bytomia".
Łącznie od początku br. Muzeum Górnośląskie powiększyło swe zbiory o 956 obiektów. Jak podała Małgorzata Iwanek z Działu Promocji i Wydawnictw, są wśród nich dzieła sztuki, a także owady z Azji i Australii, liczne dokumenty – legitymacje, dyplomy, listy, jak i odznaki, mundury, fotografie, porcelana, przedmioty codziennego użytku i elementy wyposażenia wnętrz. Instytucja zakupiła 523 obiekty: dwie kolekcje przyrodnicze, siedem obrazów, dwie rzeźby i szablę polską oficera piechoty z 1917 r.
Wśród zakupionych w tym roku obrazów wymienić można trzy obrazy jednego z najwybitniejszych współczesnych artystów nieprofesjonalnych Erwina Sówki oraz "Portret chłopki w białej chustce" Romana Kochanowskiego. Nowością w muzeum jest także akwarelowy szkic do obrazu "Nauka polowania z sokołem" Juliusza Kossaka.
Ponadto od darczyńców instytucja otrzymała 433 eksponaty o łącznej wartości ponad 22 tys. zł. Część darów stanowią przedmioty przekazane w czasie zbiórki zorganizowanej we wrześniu w ramach II Światowego Zjazdu Bytomian. Pozyskano wówczas 123 obiekty. "To przede wszystkim pamiątki rodzinne, fotografie, pocztówki, dokumenty, świadectwa szkolne i czeladnicze, odznaczenia przedwojenne i tekstylia" – wskazała Iwanek. Zasilą one kolekcje działów etnografii i historii Muzeum Górnośląskiego. (PAP)
akp/ mow/
