Wystawa poświęcona tzw. Zgodzie Sandomierskiej z 1570 roku, czyli pierwszemu porozumieniu polskich protestantów, została w środę otwarta w Sandomierzu. Ekspozycja towarzyszy Ogólnopolskiemu Zjazdowi Referentów ds. Ekumenizmu organizowanej w Diecezji Sandomierskiej.
Jak powiedział PAP przewodniczący Rady ds. Ekumenizmu przy Konferencji Episkopatu Polski oraz Ordynariusz Sandomierski ks. bp Krzysztof Nitkiewicz „w związku z odbywającym się tu Ogólnopolskim Zjazdem Referentów Ekumenicznych, a więc ludzi, którzy w różnych diecezjach troszczą się o to, by te relacje między chrześcijanami różnych kościołów były coraz lepsze, postanowiliśmy pokazać Sandomierz jako miasto otwarte, tolerancyjne, które potrafi uszanować odmienność”.
Stąd pojawiła się idea - zaznaczył biskup - nawiązania do wydarzeń z kwietnia 1570 roku, kiedy to w Sandomierzu odbywał się synod generalny kościołów protestanckich podczas którego doszło do tzw. Zgody Sandomierskiej. Było to porozumienie między protestantami: luteranami, kalwinami i braćmi czeskimi.
„Uznali oni swoje konfesje za prawowierne. Postanowili wspierać się nawzajem i spotykać na synodach generalnych” – powiedział PAP bp Nitkiewicz.
Jak wyjaśnił, ówczesny Kościół Katolicki był jedynie obserwatorem tych wydarzeń. „W samym Sandomierzu, wśród mieszkańców, protestantów wówczas nie było, może jedna lub dwie osoby, a mimo wszystko takie spotkanie mogło się odbyć” - mówił biskup i dodał, że spotkanie to odbiło się głośnym echem nie tylko w ówczesnej Rzeczypospolitej, ale także całej Europie.
Wystawa "Zgoda Sandomierska. Zgoda Panów-Zgoda Braci" urządzona została w dwóch salach ekspozycyjnych w piwnicach Domu Długosza (Muzeum Diecezjalne w Sandomierzu). W pierwszej sali przedstawiono podłoże, przebieg a także następstwa Zjazdu Sandomierskiego z 1570 roku. Umieszczono tam sylwetki autorów idei zjednoczeniowej, uczestników i duchownych uczestniczących w zjeździe.
Kluczowym eksponatem jest egzemplarz „Konfesji Sandomierskiej”, której treść była wówczas opracowywana. Dzieło znane jest także pod tytułem „Wyznanie Wiary Powszechnej Kościołów Chrześcijańskich Polskich” i doczekało się szeregu wznowień, także w XX wieku. Wśród eksponatów zwiedzający mogą zobaczyć m.in. akta oficjalatu sandomierskiego (łac. - Acta officialia), czyli kodeks rękopiśmienny ze zbiorów Archiwum Kapituły Kolegiackiej i Katedralnej w Sandomierzu, szereg oryginalnych wydań i przedruków dzieł duchownych i reformatorów z XVI w., a także kilka dokumentów ówczesnego króla polskiego Zygmunta Augusta odnoszących się do praw i przywilejów miasta Sandomierz.
Na czas wystawy wypożyczono także prace Jana Matejki przedstawiające ubiory różnych stanów w dawnej Polsce.
Druga sala poświęcona jest zabytkom pochodzącym z czasów Zgody Sandomierskiej, czyli złotego wieku kultury polskiej. „Cieszę się, że w to wydarzenie zaangażowali się także przedstawicie kościołów protestanckich, dostaliśmy nawet od jednego z kościołów togę pastora, która będzie eksponowana” – zaznaczył w rozmowie z PAP bp Nitkiewicz.
Podczas otwarcia wystawy obecny był m.in. biskup Kościoła Ewangelicko-Reformowanego Marek Izdebski.
Ciekawostką jest fakt, że otwartość na inne wyznania dawnego Sandomierza, potwierdzają nawet freski w sandomierskiej bazylice katedralnej malowane na wzór wschodniej ikonografii przez… malarzy prawosławnych. Wystawę "Zgoda Sandomierska. Zgoda Panów-Zgoda Braci" można oglądać w Muzeum Diecezjalnym do lipca 2013 roku. (PAP)
mjk/ abe/
