Muzeum Narodowe w Warszawie. Fot. PAP/R. Guz
Badania dotyczące konserwacji obiektów zabytkowych i muzealnych przy pomocy najnowocześniejszej aparatury prowadzić będzie Interdyscyplinarne Laboratorium Badań i Analiz Konserwatorskich. Uroczysta inauguracja placówki odbędzie się w czwartek w Warszawie.
Od 2009 roku Muzeum Narodowe w Warszawie i jego Laboratorium współpracuje z Uniwersytetem Warszawskim w dziedzinie badań dzieł sztuki. 1 grudnia współpraca ta przybierze bardziej zaawansowany kształt w postaci nowo powstałego Interdyscyplinarnego Laboratorium Badań i Analiz Konserwatorskich.
Jest to wspólny projekt łączący doświadczenie i profesjonalizm Laboratorium Muzeum Narodowego w Warszawie z potencjałem Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych Uniwersytetu Warszawskiego (CNBCh) - poinformowała PAP Marta Dziewulska, rzecznik Muzeum Narodowego.
"Bardzo się z tej bliskiej współpracy cieszymy; naszym celem jest wspólne prowadzenie badań dotyczących konserwacji obiektów zabytkowych i muzealnych przy pomocy najnowocześniejszej aparatury - powiedziała PAP Elżbieta Pilecka-Pietrusińska, kierowniczka Laboratorium Muzeum Narodowego w Warszawie. - Pomysł ścisłej współpracy z Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych UW zrodził się w odpowiedzi na znaczne potrzeby badawcze naszego laboratorium w muzeum".
Laboratorium prowadzi badania dzieł sztuki, które służą historykom sztuki i konserwatorom. Jak wyjaśnia Pilecka-Pietrusińska - właśnie te badania muzealiów wymagają zastosowania najnowocześniejszej aparatury, nowoczesnych metod mikro- i nieinwazyjnych. CNBCh dysponuje najnowocześniejszym sprzętem pomiarowym, który może nam bardzo pomóc w naszych pracach" - dodała.
Jako przykład spodziewanych efektów współpracy z CNBCh Pilecka-Pietrusińska wskazała, że dzięki nowoczesnym technologiom możliwe będzie wyeliminowanie toksycznych metod konserwacji obiektów zabytkowych, np. szkodliwymi rozpuszczalnikami, które w bardzo poważny sposób zagrażają zdrowiu, i zastąpienie ich nowymi, nieszkodliwymi dla ludzi i środowiska środkami.
Laboratorium prowadzi badania dzieł sztuki, które służą historykom sztuki i konserwatorom. Jak wyjaśnia Elżbieta Pilecka-Pietrusińska - właśnie te badania muzealiów wymagają zastosowania najnowocześniejszej aparatury, nowoczesnych metod mikro- i nieinwazyjnych. CNBCh dysponuje najnowocześniejszym sprzętem pomiarowym, który może nam bardzo pomóc w naszych pracach" - dodała.
Laboratorium MNW to placówka z wieloletnią tradycją, sięgającą okresu dwudziestolecia międzywojennego. Obecnie zespół Laboratorium ma za zadanie monitorowanie, kształtowanie i pomiar parametrów klimatu (wilgotności względnej powietrza i temperatury), wilgotności powierzchni zabytków, natężenia światła w pomieszczeniach muzealnych. Badania te służą zapewnieniu odpowiednich warunków przechowywania i eksponowania dzieł sztuki.
Wykonywane są również badania chemiczne dzieł sztuki. Pomocne one są m.in. w prowadzeniu prac porównawczych dzieł sztuki, badaniu ich autentyczności, ustalaniu autorstwa czy datowania oraz przy prawidłowym projektowaniu prac konserwatorskich. Badania dostarczają wiedzy nt. warsztatu danego artysty – techniki malowania, rodzaju i sposobu kładzenia farby, a także późniejszych przemalowań dzieł.
Jednym z przedsięwzięć, które współrealizuje obecnie Laboratorium jest „Korpus dzieł malarskich Henryka Siemiradzkiego” prowadzony przez Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata pod kierunkiem prof. dr. hab. Jerzego Malinowskiego we współpracy z Muzeum Narodowym w Krakowie. Jest to kompleksowe badanie pigmentów i stratygrafii grupy obrazów Siemiradzkiego, pochodzących ze zbiorów MNW. W pierwszej kolejności wykonywane są badania dzieł na podłożach nietypowych.
Przykładem jest Szkic do plafonu w pałacu Zawiszów malowany w technice olejnej na papierze, który następnie został naklejony na płótno. Nieinwazyjne zbadanie grupy użytych spoiw (występujących w warstwie malarskiej, zaprawie oraz w podłożu pierwotnym i wtórnym) za pomocą spektrometru, jest szczególnie ważne, ponieważ konserwatorzy i historycy sztuki rozważają konieczność odjęcia nieoryginalnego płótna. "Będzie to zabieg o charakterze pionierskim, a jednocześnie prototypowym względem sporej grupy obrazów Henryka Siemiradzkiego o podobnych cechach technologicznych" - zaznacza rzecznik MN.
Powołanie Interdyscyplinarnego Laboratorium Badań i Analiz Konserwatorskich daje też - jak podkreślają muzealnicy - wyjątkową możliwość eksploatacji narzędzi, których pozyskanie obecnie wykracza poza finansowe możliwości Muzeum Narodowego w Warszawie. Ponadto niezwykle cenny będzie bezpośredni dialog pracowników Muzeum ze specjalistami uniwersyteckimi, wybitnymi fachowcami w swoich dziedzinach.
Uroczyste inauguracja Interdyscyplinarnego Laboratorium Badań i Analiz Konserwatorskich nastąpi w 1 grudnia w siedzibie Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych Uniwersytetu Warszawskiego (CNBCh) (PAP)
abe/ agz/
