Studio Eksperymentalne Polskiego Radia, 1962–1972, Źródło: Muzeum Sztuki Nowoczesnej/A. Zborski
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie rekonstruuje Studio Eksperymentalnego Polskiego Radia (SEPR), ktore powstało w 1957 r. według projektu Oskara Hansena. Pracowali w nim m.in. Witold Lutosławski i Krzysztof Penderecki. Było miejscem eksperymentów akustycznych oraz badań naukowych.
"Rekonstrukcję Studio Eksperymentalnego Polskiego Radia realizujemy w ścisłej współpracy z Polskim Radiem oraz osobami pracującym niegdyś w studiu. Dla nas jest to niezwykle ważny projekt ze względu na publiczność i eksperymentalną scenę muzyczną. Mamy nadzieję, że dzięki studiu będzie miała przestrzeń do nowych eksperymentów na archiwalnych materiałach. W planach mamy Akademię Sztuki Dźwięku, umożliwi ona poznanie możliwości dawnego studia" - powiedziała PAP kierownik działu komunikacji Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie Anna Grajewska.
"Do studia zaprosimy wszystkich wraz z otwarciem nowej siedziby MSN w 2024 r. Przestrzeń wystawiennicza MSN będzie liczyć 4500 metrów kwadratowych, obok Studia Eksperymentalnego Polskiego Radia będzie księgarnia, kawiarnia i kino na 150 osób" - wyjaśniła.
Studio Eksperymentalne Polskiego Radia powstawało w 1957 r. i było czwartym takim miejscem w Europie i siódmym na świecie.
Architektem "Czarnego Pokoju" - siedziby studia w budynku Polskiego Radia był architekt Oskar Hansen, który zaprojektował przestrzeń kierując się swoją Teorią Formy Otwartej. Jego postać i twórczość stały się punktem wyjścia dla współpracy Polskiego Radia i Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. MSN od lat opiekuje się spuścizną Hansena oraz domem Zofii i Oskara Hansenów w Szuminie (Mazowieckie).
Powstały w nim liczne nowatorskie utwory elektroakustyczne, ale także ścieżki dźwiękowe do filmów i słuchowisk. W SEPR pracowali m.in.: Witold Lutosławski, Krzysztof Penderecki, Bogusław Schäffer, Andrzej Dobrowolski, Włodzimierz Serocki, François-Bernard Mâche, Arne Nordheim i Kare Kolberg.
"Studio rekonstruujemy według oryginalnych projektów Oskara i Zofii Hansenów. Projekt dostosujemy do przestrzeni w nowym budynku" - powiedziała Grajewska.
"Studio Eksperymentalne Polskiego Radia, niepozorny pokój o wymiarach 6 na 6 metrów sprawił, że Polska stała się ważnym ośrodkiem tworzenia i rozwoju muzyki elektroakustycznej i elektronicznej. Hansen zaprojektował wyposażenie, które zostanie zrekonstruowane w MSN-ie: stalowe ramy, w których można umieścić potrzebne sprzęty, stożkowy sufit rozpraszający dźwięk czy znany z wielu fotografii, charakterystyczny regał na taśmy. Oryginalny i nowoczesny wystrój studia uzupełniały starannie zaprojektowane szare obrotowe panele akustyczne z pojedynczymi czerwonymi i żółtymi elementami. Z jednej strony gładkie – a więc odbijające dźwięk – a z drugiej perforowane, czyli dźwiękochłonne" - czytamy w materiałach MSN.
"Powstanie Studia Eksperymentalnego Polskiego Radia i zainaugurowany rok wcześniej festiwal +Warszawska Jesień+ umożliwiły powstanie polskiej muzyki elektroakustycznej. Rozkwit sztuki dźwiękowej i muzycznych eksperymentów było w PRL fenomenem. Zadaniem Studia Eksperymentalnego było stworzenie pracownikom Polskiego Radia i osobom współpracującym technicznych warunków eksperymentowania w zakresie wprowadzenia nowych elementów dźwiękowych, gotowych do wykorzystania w produkcjach radiowych" - informuje MSN.
Studio umożliwiało konstruowanie i budowę nowych instrumentów i urządzeń do wytwarzania efektów dźwiękowych. Było miejscem eksperymentów akustycznych oraz samodzielnych badań naukowych. Założenia SEPR opracował kompozytor, muzykolog, pedagogtwórca i wieloletni dyrektor studia Andrzej Patkowski (1929-2005). Współpracował on m.in. z Witoldem Lutosławskim i innymi polskimi kompozytorami.
Oryginalny projekt techniczny SEPR z 1957 r. wykonał inż. Krzysztof Szlifirski, z którym obecnie MSN ściśle współpracuje podczas odtwarzania Studia. W rekonstrukcję są zaangażowani także dawni pracownicy: Eugeniusz Rudnik, Bogdan Mazurek, Wojciech Makowski i Barbara Okoń-Makowska.(PAP)
autor: Maciej Replewicz
mr/ pat/
