"Starość aksolotla" Jacka Dukaja jest pierwszą polską powieścią, która nie ma wersji papierowej. Decyzja o wydaniu książki tylko w wersji elektronicznej korespondować ma z kondycją jej bohaterów, którzy nie są w stanie istnieć poza siecią.
W 2010 roku w "Tygodniku Powszechnym" w tekście pod tytułem "TL;DR" ("Za długie, nie przeczytam") Dukaj, powołując się na amerykańskiego krytyka kultury Nicholasa Carra, podkreślał, że sposób, w jaki czyta się literaturę, zmienił się od czasu, gdy korzystamy z komputera i internetu. Nowoczesny czytelnik przyzwyczajony jest do krótkich tekstów, częstych zmian, a autor musi zabiegać o jego uwagę w o wiele większym stopniu niż kilka dekad temu.
"Starość aksolotla" to w pewnym sensie odpowiedź Dukaja na ten trend. Tekst przeplatany jest dziesiątkami linków – przypisów, z których każdy wyświetla dodatkowe informacje o danym słowie, zjawisku lub nazwie. Taka konstrukcja tworzy kilka warstw powieści i sprawia, że jej lektura jest związana z indywidualną decyzją czytelnika, czy otworzy dany link z dodatkowymi informacjami.
Co kilka stron pojawiają kolorowe grafiki przystosowane do oglądania na smartfonach i tabletach. Dopełnieniem tego wszystkiego są linki do strony, na której można znaleźć projekty modeli występujących w powieści robotów, pobrać je i wydrukować na drukarce 3D. Modele robotów zaprojektował Alex Jeager, amerykański designer odpowiedzialny za projekty postaci do takich filmów jak „Transformers”, czy „Avengers”.
Fabuła "Starości aksolotla” opowiada o końcu świata. Ziemia dostaje się w pole rażenia promieniowania neutronowego, które niszczy białkowe formy życia. Kilkaset tysięcy ludzi wpada na pomysł ratunku - wygenerowanie cyfrowch kopii umysłu i załadowanie ich do sieci.
Ponieważ promieniowanie pozostawiło elektronikę nietkniętą, ci, którzy w porę wpadli na takie rozwiązanie, mogą żyć jako sieciowe duchy. Mogą nawet działać na opustoszałej Ziemi dzięki przejmowaniu kontroli nad pozostałymi tam maszynami: robotami medycznymi, budowlanymi, a nawet lalkami z sekshopów. Internetowe duchy, choć pozbawione ciał, zachowują się jak ludzie - kłócą się, sprzymierzają ze sobą, prowadzą wojny, tworzą kulty religijne.
Wydawcą tego tytułu jest Allegro przy wsparciu Wydawnictwa Literackiego publikującego książki Dukaja od lat. (PAP)
aszw/ par/
