Trwają ostatnie przygotowania do sobotniego otwarcia ośrodka edukacyjno-muzealnego "Świętokrzyski Sztetl" w Chmielniku (Świętokrzyskie). Multimedialny obiekt powstał w murach dawnej synagogi. Projekt kosztował 8 mln zł.
Jak wyjaśniła PAP Agnieszka Dziarmaga, dyrektor ośrodka, "Świętokrzyski Sztetl" ma być „nowoczesnym ośrodkiem edukacyjno-muzealnym, dostępnym dla wszystkich zainteresowanych kulturą, tradycją i historią Żydów na Kielecczyźnie”.
Według zapewnień władz samorządowych Chmielnika, obiekt jest wyjątkowy w skali kraju. To autorski projekt firmy architektonicznej Mirosława Nizio - współtwórcy m.in. koncepcji Muzeum Powstania Warszawskiego. "Poprzez nowoczesną multimedialną ekspozycję i nagromadzenie tradycyjnych pamiątek, wizyta w muzeum ma być wycieczką lub spacerem po przedwojennym żydowskim miasteczku (sztetlu), z jego odgłosami i specyficzną atmosferą miejsca, w którym zgodnie żyli obok siebie od stuleci Polacy i Żydzi, i jakiego nigdzie już w Polsce nie ma" - napisano w opisie projektu.
"Świętokrzyski Sztetl" ma być „nowoczesnym ośrodkiem edukacyjno-muzealnym, dostępnym dla wszystkich zainteresowanych kulturą, tradycją i historią Żydów na Kielecczyźnie”.
Wydarzenia towarzyszące otwarciu "Świętokrzyskiego Sztetla" rozpoczną się już w piątek ogólnopolską konferencją naukową nt. społeczności żydowskiej w Polsce do 1942 roku. „Ambicją Chmielnika jest, aby Ośrodek Edukacyjno – Muzealny Świętokrzyski Sztetl, zgodnie ze swoją misją, dbał o odpowiednią rangę działań edukacyjnych, naukowych i gromadzenie zasobów merytorycznych” wyjaśnił burmistrz Chmielnika – Jarosław Zatorski.
Podczas piątkowych i sobotnich konferencji naukowcy skoncentrują swoją uwagę m.in. na społeczności żydowskiej miasteczek województwa świętokrzyskiego, a także obrzędach i zwyczajach.
Samo otwarcie Ośrodka Edukacyjno-Muzealnego „Świętokrzyski Sztetl” zaplanowano na sobotnie popołudnie. Pierwsi zwiedzający będą mogli zobaczyć szklaną bimę (miejsce do przechowywania i odczytywania Tory) zaprojektowaną specjalnie dla nowego ośrodka.
Z kolei w niedzielę rozpoczną się XI Spotkania z Kulturą Żydowską, podczas których będzie można posłuchać muzyki, zasmakować kuchni oraz przypatrzeć się tańcom żydowskim.
Tego samego dnia zostanie rozstrzygnięty konkurs dla młodzieży szkolnej „Nasi sąsiedzi Żydzi”, na który uczniowie z całego regionu nadesłali nagrane i spisane wywiady z osobami pamiętającymi czasy przedwojenne. „Komisja konkursowa, była pod wrażeniem przesłanych materiałów. Niektóre tematy poruszone w pracach konkursowych odsłaniają zupełnie nowe wątki dotyczące historii Żydów na Kielecczyźnie” – powiedziała Dziarmaga. Patronat nad konkursem objęła Polska Agencja Prasowa.
Jak podkreśliła dyrektor "Świętokrzyskiego Sztetla", podobne konkursy będą organizowane również w przyszłości. „Zależy nam na tym, by nasz ośrodek był współtworzony także przez uczniów i studentów”. Jednostka już ściśle współpracuje m.in. z Uniwersytetem Jana Kochanowskiego w Kielcach, Muzeum Historii Kielc oraz Ośrodkiem Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej.
Położony w południowej części powiatu kieleckiego Chmielnik był zasiedlany przez Żydów od XVII wieku. Prawdopodobnie w drugiej połowie XVII wieku istniała już w mieście synagoga - trzecia pod względem wielkości na Kielecczyźnie. Do II wojny światowej Chmielnik był jednym z większych sztetli regionu, zamieszkanym w większości (80 proc.) przez ludność żydowską. Położony w południowej części powiatu kieleckiego Chmielnik liczy obecnie ok. 4 tys. mieszkańców. (PAP)
mjk/ abe/
