Serbska tłumaczka literatury polskiej Biserka Rajcić oraz kardiochirurg dziecięcy prof. Janusz Skalski otrzymali we wtorek tytuły honorowych obywateli Krakowa. Uroczystość odbyła się podczas sesji Rady Miasta zorganizowanej z okazji 761. rocznicy lokacji Krakowa.
Biserka Rajcić urodziła się w 1940 r. Mieszkanka Belgradu od lat 60. XX w. jest związana z Krakowem i środowiskami twórczymi miasta. To popularyzatorka literatury i kultury polskiej za granicą, ambasadorka polskiej kultury w Serbii.
Rajcić jest autorką esejów i artykułów poświęconych polskiej literaturze i sztuce, a w szczególności teatrowi. Jej bibliografia obejmuje blisko 1,6 tys. pozycji. Wiele lat była bibliotekarzem, za sprawą pracy trafiła w latach 60. do Krakowa jako stypendystka, by dokumentować polski system bibliograficzny i katalogowanie zbiorów. Wtedy zaczęła się jej miłość do miasta, przyjaźń z mieszkającymi w Krakowie ludźmi kultury i sztuki.
Współpracowała m.in. z Czesławem Miłoszem, Sławomirem Mrożkiem, Andrzejem Wajdą, Bronisławem Majem. Doprowadziła do wydania kilkudziesięciu książek autorów związanych z Krakowem. Wydała też wiersze m.in. Wisławy Szymborskiej, Ryszarda Krynickiego, Adama Zagajewskiego, Ewy Lipskiej, Juliana Kornhausera.
Podczas swojego wystąpienia Biserka Rajcić nazwała Kraków swoją "drugą ojczyzną", "ukochanym miastem". Wspominała także swoje pobyty w Polsce. Jak mówiła, punktem zwrotnym w jej "translatorskim życiu" był polski sierpień 1980 r., kiedy "Polska była na ustach wszystkich" i wzrosła liczba wydawnictw chętnych do publikowania polskiej literatury.
Trudnym momentem – wspominała – był stan wojenny, kiedy nie mogła przyjeżdżać do Polski, do Krakowa najbliższego jej ze względu na ludzi, instytucje kultury, biblioteki, wydawnictwa. "Rok 1989 r. mogę określić jako nowe otwarcie także w moim życiu zawodowym tłumacza" – powiedziała.
Laudacje na cześć nowych honorowych obywateli Krakowa wygłosił prezydent miasta Jacek Majchrowski.
"Tłumacze to wciąż w powszechnej opinii odbiorców literaci drugiego planu. A przecież tłumaczenie jest w istocie powołaniem nowego bytu, z nowymi słowami, inną składnią, nierzadko zmienioną kolejnością, czy szeregiem lokalnych odpowiedników znaczeniowych, odpowiadających kręgowi kulturowemu, do którego adresuje się tłumaczone dzieło. Kraków ma niezawodnego przyjaciela, mistrzynię przekładu i eseju panią Biserkę Rajcić" - powiedział prezydent Krakowa.
Oprawę artystyczną podczas uroczystości zapewnił kompozytor, gitarzysta Jacek Korohoda.(PAP)
Autor: Beata Kołodziej
bko/ krap/